Phổ biến hình thức thanh toán không tiền mặt
Xã hội ngày càng phát triển, hiện đại thì việc thanh toán bằng tiền mặt ngày càng không còn phổ biến. Sử dụng tiền mặt gây bất tiện khi giao dịch với số lượng lớn, độ an toàn không cao cũng như khó khăn, hạn chế trong việc bảo quản.
Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt ra đời đã mang lại nhiều lợi ích với xã hội và các bên tham gia, đặc biệt đối với xã hội và việc phát triển kinh tế đất nước. Tiêu biểu phải kể đến một số lợi ích như: Giảm chi phí in ấn tiền, chi phí vận chuyển, kiểm đếm và bảo quản tiền. Việc hạn chế lượng tiền mặt lưu thông cũng giúp giảm thiểu lạm phát, ổn định lại nền kinh tế quốc dân. Đồng thời thu hút nhiều hơn các khoản tiền nhàn rỗi trong xã hội, tăng nguồn vốn đầu tư, mở rộng sản xuất và đáp ứng được các nhu cầu ngày càng cao của xã hội.
Nhằm thúc đẩy, tuyên truyền người dân sử dụng hình thức tiện ích này, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt từ 2021-2025. Theo đề án này, các ngân hàng sẽ không ngừng đẩy mạnh phát triển kỹ thuật số và mở tài khoản trực tuyến kèm nhiều ưu đãi. Mục tiêu là 80% người tiêu dùng từ 15 tuổi trở lên phải có tài khoản giao dịch và giá trị thanh toán không dùng tiền mặt cao gấp 25 lần GDP tới năm 2025.
Sau một thời gian triển khai, Đề án đã gặt hái được những kết quả tích cực. Ghi nhận từ hệ thống của Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS), giao dịch qua hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử trong năm 2022 tăng 94% về số lượng và 114,6% về giá trị. Còn theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, chỉ trong năm 2022, giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng 69,7% về số lượng, 27,5% về giá trị; giao dịch qua Internet tăng tương ứng 48,39% và 32,76%; qua điện thoại di động tăng tương ứng 97,65% và 86,68%; qua QR code tăng tương ứng 56,52% và 111,62% so với cùng kỳ năm 2021; tổng số ví điện tử đã kích hoạt tăng 10,37% so với cuối năm 2021. Trong khi đó, tỷ lệ người dân trưởng thành có tài khoản thanh toán đạt xấp xỉ 66%.
Hình thành Gen C - Thế hệ không tiền mặt
Vì ngày càng phổ biến nên xu hướng thanh toán bằng tiền mặt đã hình thành thế hệ người dùng có tên gọi Gen C (Cashless Generation - Thế hệ không tiền mặt). Đặc biệt, đối tượng chủ yếu trong thế hệ này đa phần là người trẻ, như các bạn trẻ gen Z (những người được sinh từ năm 1997-2012) và thế hệ Millennials (Gen Y - những người được sinh từ năm 1981 - 1996).
Khi được hỏi về lí do lựa chọn hình thức mua sắm trực tuyến không tiền mặt, đa số giới trẻ đều đồng thuận đó là bởi sự hấp dẫn của những tiện ích khi thanh toán kỹ thuật số mang lại, không phải rơi vào trạng thái lo lắng sợ mất như khi cầm giữ tiền mặt, cũng như khoảng cách về địa lý và thời gian.
Trao đổi với phóng viên, nhiều người trẻ tỏ ra khá hào hứng khi nhắc đến hình thức thanh toán này. Anh Đỗ Hùng (30 tuổi) đánh giá, hình thức thanh toán qua mã QR, thanh toán bằng thẻ, ví điện tử ngày một phổ biến nhờ tính nhanh nhạy, bảo mật và thuận tiện. Thời đại 4.0 hiện nay có rất nhiều app để người dân gửi, nhận và tiết kiệm tiền. Tiện ích hơn nữa, người dân có thể trực tiếp thanh toán cho cửa hàng, trả qua các dịch vụ tiện ích như tiền điện, tiền nước, điện thoại... trực tiếp từ app.
Bạn Minh Anh (20 tuổi) chia sẻ, nếu như trước đây luôn phải mang theo tiền mặt khi đi ăn uống, thì hiện tại ra đường, chỉ cần mang theo một tấm thẻ hay điện thoại di động là đã hoàn tất quá trình thanh toán. "Các cửa hàng, quán cafe, nhà hàng giờ đây đã sắm sửa những thiết bị cần thiết để người tiêu dùng có thể thanh toán bằng nhiều phương thức khác nhau nên rất tiện ích cho cả người bán và người mua" Minh Anh nói.
Không thể phủ nhận những lợi ích mà thanh toán không dùng tiền mặt mang đến cho người dùng và xã hội; đặc biệt là trong vấn đề tiết kiệm thời gian, năng suất cho cả người bán và người mua. Dù có thể nhiều năm nữa, Việt Nam mới tiến tới xã hội phi tiền mặt, nhưng hình thức này hứa hẹn sẽ ngày càng phát triển và được sử dụng rộng rãi trong thời đại công nghệ số hiện nay.
