Nên thực hiện ngay từ 1.1.2023
Đất nước ta đang trên đà phục hồi kinh tế sau gần 3 năm tập trung toàn lực chống dịch, cử tri, Nhân dân và những người làm công ăn lương thấu hiểu sâu sắc rằng gánh nặng ngân sách không thể gồng gánh khoản chi phí khổng lồ cho việc tăng lương hàng năm trong giai đoạn dịch dã. Do vậy, lần tăng lương cơ sở này là nỗ lực lớn lao của Chính phủ, bởi ước tính rằng để tăng thêm 20,8% mức lương cơ sở, khoản chi mà Chính phủ phải cân đối đã phải dành tới 44.000 tỷ đồng. Vừa tạm yên đại dịch, việc điều chỉnh tăng mức lương cơ sở là thấu tình, đạt lý trong sức chống chịu của nền kinh tế và sức chịu đựng của ngân sách - đây là điều rất đáng trân trọng.
Tuy nhiên, để niềm vui của người làm công ăn lương trọn vẹn hơn và cũng để nhanh chóng bù đắp những trượt giá trầm trọng của đồng lương eo hẹp bấy lâu nay, từ những kiến nghị của rất nhiều cử tri, tôi kiến nghị Quốc hội và Chính phủ thực hiện tăng lương cơ sở sớm hơn dự định là 6 tháng, thay vì thực hiện từ 1.7.2023, thì thực hiện ngay từ đầu năm, tức là từ 1.1.2023. Chắc chắn rằng, đây sẽ là món quà vô cùng ý nghĩa dành cho những người làm công ăn lương đã gần 3 năm qua gồng mình chống chọi, nguồn sống bị bào mòn bởi đại dịch toàn cầu. Cử tri đang rất trông mong đề xuất này của cử tri được Quốc hội và Chính phủ chấp nhận.
Trong một câu chuyện liên quan, đang có cơ hội được đặt ra, lương cơ sở tăng có giữ chân được công chức, viên chức trong khu vực công hay không? Nhiều ý kiến cho rằng, lương tăng là tín hiệu đáng mừng nhưng không phải là giải pháp dài hơi để công chức, viên chức gắn bó với nghề ở khu vực công. Đẩy nhanh tiến độ cải cách chính sách tiền lương mới thực sự là giải pháp căn cơ, điều mà lẽ ra nếu không phải quay quắt để phòng, chống dịch thì đã được thực hiện từ năm 2021.
Lương cơ sở tăng lên mức 1,8 triệu đồng/tháng thì tiền lương thu nhập của công chức, viên chức và người lao động sẽ được cải thiện đáng kể. Người làm công ăn lương có thêm điều kiện để lo cho cuộc sống. Tuy nhiên, với mức tăng ấy trong điều kiện không thể cao hơn nữa ở thời điểm hiện tại cũng vẫn chưa thể đáp ứng đời sống của người làm công ăn lương. Cán bộ, công chức, viên chức và người lao động nhận mức lương thấp sẽ không phản ánh đúng giá trị sức lao động mình đóng góp. Bên cạnh đó, tiền lương thấp không đủ bù đắp cho quá trình tái sản xuất giản đơn. Đó là chưa nói đến tái sản xuất mở rộng, cũng chưa thể bù đắp được quá trình đào tạo và tự đào tạo của cán bộ, công chức, viên chức để toàn tâm, toàn ý với công việc được giao.
Tại kỳ họp này, Chính phủ đề xuất Quốc hội chưa thực hiện cải cách tiền lương trong năm 2023. Nếu năm 2023 đất nước phát triển kinh tế - xã hội tốt, tăng trưởng kinh tế vĩ mô ổn định, bền vững, không bị tác động bởi các yếu tố khách quan như 3 năm vừa qua thì có thể triển khai chính sách cải cách tiền lương. Đây là thông tin mà cử tri đang đặc biệt quan tâm. Cử tri đang rất quan tâm đến lộ trình thực hiện cải cách tiền lương, rất trông mong đề án này sớm được thực hiện. Bởi, cải cách tiền lương đang là vấn đề vô cùng cấp thiết. Mức lương cơ sở tăng như phương án Chính phủ vừa đề xuất với Quốc hội là rất quý ở thời điểm hiện tại nhưng về thực chất thì chưa đủ để xóa bỏ chênh lệch giữa lương khu vực công và lương khu vực tư, giữa lương khu vực nhà nước và lương ngoài thị trường.
Hai năm rưỡi dịch bệnh vừa qua đã có 39.552 cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc và chuyển việc. Bình quân mỗi năm có khoảng 15.800 người nghỉ việc và chuyển việc. Số nghỉ việc và chuyển việc trong ngành giáo dục hơn 16.400 người, trong ngành y tế là 12.198 người. Đây là một vấn đề xã hội rất đáng được quan tâm. Trong xã hội Việt Nam, chúng ta không có nhiều nghề mà người làm nghề được xã hội gọi là “Thầy”. Vậy mà trong 2 năm rưỡi vừa qua, số lượng thầy giáo và thầy thuốc nghỉ việc và chuyển việc ra khỏi khu vực công chiếm tỷ lệ rất lớn trong tổng số những người nghỉ và chuyển việc.
Cử tri lo lắng, lương chưa tăng giá đã nhanh chân chạy trước
Điều chỉnh tăng mức lương cơ sở và thực hiện cải cách tiền lương là một trong những giải pháp cơ bản, cùng với những giải pháp căn cơ khác nữa để khắc phục tình trạng cán bộ, công chức, viên chức và người lao động từ khu vực công nghỉ việc và từ khu vực công chuyển sang khu vực tư. Khi thị trường kinh tế lao động phát triển thì giữa khu vực công và khu vực tư tất sẽ có sự liên thông, tương tác và cạnh tranh để cùng phát triển. Vậy nhưng, chấp nhận sự điều tiết của thị trường lao động thì cũng đồng thời phải cạnh tranh, phải giữ chân những người tài, những người có năng lực, những người thực sự có tâm huyết ở khu vực công bằng chính sách tiền lương phù hợp. Lương đủ sống, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động sẽ làm việc theo đúng giá trị của tiền lương mà họ được trả và cử tri đang rất trông chờ điều đó sớm được thực hiện thông qua cải cách tiền lương.
Cử tri hiện đang rất lo lắng về tình trạng lương chưa tăng, chỉ mới rục rịch tăng thôi thì giá cả đã “nhanh chân” chạy trước rồi. Câu chuyện giá - lương - tiền, cái nào đứng trước cái nào để có lợi nhất cho người lao động luôn là câu chuyện mà người lao động tha thiết quan tâm. Lương bổng luôn bị rớt lại phía sau trong cuộc đua với giá cả thị trường, giá xăng tăng, giá thực phẩm tăng, phí dịch vụ tăng, phí đại học tăng... - tất cả đã dồn gánh nặng lên đôi vai người lao động, chen chân và chi phối từng bữa cơm hàng ngày của mỗi gia đình họ. Cho nên, tăng lương cơ sở và thực hiện cải cách tiền lương chỉ thực sự có giá trị đối với người lao động khi Chính phủ thực hiện thành công các giải pháp bình ổn giá cả thị trường.
