Trong phiếu tham khảo ý kiến các Tổng Biên tập, Phó tổng Biên tập, các nhà báo lão thành bình chọn 10 vấn đề, sự kiện tiêu biểu của Quốc hội trong năm 2023 diễn ra ngày 27.12 vừa qua, tôi thấy có mấy sự kiện ghi cụm từ “Lần đầu tiên”, như: lần đầu tiên trong lịch sử 78 năm Quốc hội, Quốc hội đã tổ chức số lượng kỳ họp nhiều nhất trong năm (5 kỳ họp). Lẽ ra, theo quy định chỉ có hai kỳ họp mỗi năm, nhưng trước những vấn đề “nóng bỏng” của nền kinh tế - xã hội, Quốc hội cần bàn thảo, cho ý kiến để đi tới quyết sách kịp thời, chứ không thể mang tư duy “tuần tự nhi tiến”. Theo cách đặt vấn đề như vậy, lần đầu tiên Quốc hội tổ chức hội nghị toàn quốc triển khai thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội khóa XV; lần đầu tiên Quốc hội Việt Nam đăng cai tổ chức thành công hội nghị nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9. Nếu đi sâu theo dõi quá trình thảo luận để thông qua, hoặc chưa thông qua một vài luật nào đó, cũng có thể kể ra nhiều chi tiết, nhiều quyết định mang ý nghĩa là “lần đầu tiên…”.
Nhưng với tôi, việc Chủ tịch và Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội chủ trì cuộc họp để lắng nghe ý kiến các nhà báo góp ý bình chọn 10 vấn đề, sự kiện tiêu biểu của Quốc hội trong năm 2023, thì đúng là lần đầu tiên, lãnh đạo Quốc hội thể hiện sự trân trọng trí tuệ của các nhà báo tâm huyết, đóng góp ý kiến xung quanh việc khẳng định những thành tựu nổi bật của Quốc hội trong năm. Một không khí cởi mở, dân chủ, cả hai phía hiểu nhau hơn, giúp các nhà báo tuyên truyền tốt hơn, thể hiện sinh động tinh thần Quốc hội của Dân, vì Dân. Trong đó, mỗi nhà báo trước hết với tư cách là một công dân, đã và đang dùng ngòi bút của mình đồng hành cùng Quốc hội trong mọi hoạt động.
“Điện cao thế, sao cao thế”?!
______
Tôi nhớ rất rõ, bên lề Kỳ họp Quốc hội Khóa X, Chủ tịch Quốc hội Nông Đức Mạnh cởi mở trò chuyện với một số nhà báo chung quanh việc ông đi tiếp xúc cử tri, hoặc đi nghiên cứu tình hình cơ sở có nhiều chuyện thú vị. Mỗi ý kiến, mỗi câu chuyện của cử tri đều mang đến cho người lãnh đạo những suy ngẫm trong việc hoàn thiện đường lối, chủ trương, chính sách. Tôi nhớ mãi câu chuyện ông kể khi gặp gỡ cử tri ở tỉnh Hòa Bình, vào thăm một gia đình sống gần nhà máy thủy điện Hòa Bình. Sau khi nghe chủ hộ báo cáo về tình hình đời sống của chính gia đình và mấy hộ chung quanh, đều có chung một nỗi bức xúc là, ở gần nhà máy thủy điện, nơi đường dây cao thế chạy qua, mà các hộ vẫn chưa có điện sinh hoạt. Câu chuyện diễn ra rôm rả ở giữa sân, bỗng chủ nhà chỉ tay lên đường điện cao thế chạy qua nhà, nói dí dỏm: thưa Chủ tịch, “điện cao thế, sao cao thế”?!
Chủ tịch nắm tay tỏ sự cảm thông ý kiến chủ hộ và hứa sẽ giao chính quyền địa phương khắc phục ngay tình trạng đó.
“Chỉ coi văn mình...”
______
Năm 1992, trong chương trình nghị sự của Quốc hội, có nhiệm vụ thảo luận để sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1980. Rất nhiều ý kiến đề cập các khía cạnh, góc nhìn cần sửa hay không sửa một số điều trong Hiến pháp cũ, làm không khí hội trường sôi nổi, cuốn hút hẳn lên. Sau mấy phiên thảo luận ở tổ và ở hội trường, Chủ tịch Quốc hội Lê Quang Đạo thay mặt Đoàn Chủ tịch phát biểu ý kiến, làm rõ thêm Bản giải trình của Ban soạn thảo tiếp thu ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội.
Điềm tĩnh, mạch lạc, ông đề cập thêm một số ý kiến còn khác nhau, và cho rằng các ý kiến ấy nhìn từ cách tiếp cận nào đó, đều có lý. Trong tranh luận, có ý kiến khác nhau là bình thường. Ông đánh giá cao sự thẳng thắn, nói hết điều mình nghĩ, nhất là việc đề xuất các phương án để Quốc hội tham khảo, lựa chọn, nhưng ông cũng cho rằng, không nên coi ý kiến mình là duy nhất đúng. Nói đến đây, ông dừng lại khoảng nửa phút, rồi cười tủm tỉm và nói chậm rãi: Từ xưa, các cụ ta thật thâm thúy, đã có câu ngạn ngữ:“Chỉ coi văn mình…”. Nói đến đó, ông dừng lại, nhiều đại biểu cười vui khi hiểu ý ông.
“Bốn hay là Mấy…?
______
Giờ giải lao Kỳ họp thứ Hai, Quốc hội khóa XI, bên hành lang, cuộc trò chuyện giữa một số đại biểu với nhóm phóng viên chuyên theo dõi Quốc hội diễn ra sôi động, thân tình. Một đại biểu Quốc hội cởi mở nói với tôi về bài tổng thuật phiên họp đầu tiên: “Tôi đã đọc kỹ bài viết của anh, nhưng có một chi tiết tôi băn khoăn, vì xưa nay ta thường nói lịch sử đất nước ta có bề dày 4000 năm, đúng như nhà thơ Tố Hữu nổi tiếng đã viết: “4000 năm ta lại là ta”, nhưng trong bài, anh lại ghi là “mấy ngàn năm”?”. Tôi giải thích: đúng là trước năm 1992, ta thường nói và viết như vậy. Nhưng đến năm 1992, trên cơ sở kết quả nghiên cứu khảo cổ và lịch sử, giúp Quốc hội có căn cứ khoa học để sửa lại Lời nói đầu của Hiến pháp 1992 cho chuẩn xác. Do đó, câu đầu tiên được ghi là: “Trải qua mấy ngàn năm lịch sử…”. Quốc hội thời đó cũng đã thảo luận kỹ Lời nói đầu và biểu quyết nhất trí cao điểm sửa đổi đó. Nhưng đại biểu chất vấn tôi cứ giãi bày tâm sự: tôi thích dùng 4000 năm để khẳng định lịch sử oanh liệt của dân tộc ta!
Hôm sau, vị đại biểu này gặp tôi phân trần: Tôi đã về tìm đọc lại Hiến pháp 1980 và 1992 rồi, cảm ơn nhà báo, đúng như bài viết!
Qua làm việc trực tiếp với Đại học Thái Nguyên, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018 - 2023" do Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh làm Trưởng đoàn, cho thấy, mặc dù đơn vị cơ bản đã thực hiện tự chủ tài chính, song giống nhiều cơ sở giáo dục đào tạo công lập khác, Đại học Thái Nguyên còn gặp nhiều khó khăn trong thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng biên chế, đặc biệt là thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.
TS. Nguyễn Thị Phú Hà - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách
Cùng với sự đổi mới hoạt động giám sát của Quốc hội, với chức năng, nhiệm vụ được giao, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã cung cấp kết quả kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công phục vụ hoạt động giám sát của Quốc hội, đồng thời thường xuyên tham gia các cuộc giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội; qua đó góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát của Quốc hội.
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đang trình 2 phương án về điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần. Do mỗi phương án đều có ưu và nhược điểm riêng, do đó, tại Phiên họp toàn thể của Ủy ban Xã hội sáng 3.5, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh lưu ý, phương án được lựa chọn phải bám sát tinh thần Nghị quyết số 28 - NQ/TW của Trung ương về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, bảo đảm tính khả thi, sát thực tiễn và ổn định xã hội, phải có lý, có tình, được đông đảo người lao động hiểu, đồng thuận và ủng hộ.
Sáng 4.5, tại xã Bình Chánh (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) đã diễn ra hội nghị tiếp xúc cử tri giữa ĐBQH tỉnh, đại biểu HĐND các cấp trước Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội Khóa XV và kỳ họp thường lệ giữa năm của HĐND các cấp. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Đặng Ngọc Huy chủ trì hội nghị.
TS. Nhị Lê - Nguyên Phó Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản
Vượt ra khỏi phạm vi dân tộc, chiến thắng Điện Biên Phủ đã chỉ ra cho các dân tộc thuộc địa con đường đấu tranh tự giải phóng và khẳng định: Trong điều kiện hiện nay, một dân tộc đất không rộng, người không đông nhưng nếu quyết tâm đoàn kết chiến đấu vì độc lập tự do, có đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, được sự đồng tình ủng hộ của các lực lượng cách mạng và nhân dân tiến bộ trên thế giới, thì hoàn toàn có thể đánh bại những đội quân xâm lược, dù hùng mạnh nhất và hung hãn nhất.
Nguyễn Túc - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Đồng chí Dương Bạch Mai là lão thành cách mạng, đại biểu Quốc hội Khóa I, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa II phụ trách Ban Thanh tra chính trị miền Đông Nam bộ.
Hàng năm, cứ mỗi dịp kỷ niệm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4), trong tâm thức mỗi người dân con Lạc cháu Hồng, dù ở nơi đâu trên trái đất này đều có thể cảm nhận ca khúc khải hoàn “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”, đều muốn nghe những lời chúc Tết đầy tình non nước, thắm nghĩa đồng bào của Người như đã từng được nghe. Không ngừng phát huy các giá trị của nền dân chủ vào đời sống xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân, vấn đề tăng cường sự tham gia của nhân dân vào việc xây dựng Nhà nước, bảo đảm quyền dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp của nhân dân luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị.
Giữa thế kỷ XX, bằng cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 của Nhân dân, dưới ngọn cờ của Đảng, kể từ ngày Quốc khánh 2.9.1945, nước Việt Nam độc lập ra đời và ngẩng đầu với nhân loại là sự kết tụ máu xương suốt hơn 80 năm của hơn 20 triệu đồng bào Việt Nam chống thực dân Pháp xâm lược. Nước của Nhân dân bị ngoại bang cướp đoạt thì Nhân dân lấy lại.
Trước khi bước vào chiến dịch Mùa Xuân 1975, tại Kỳ họp thứ Năm, Quốc hội Khóa IV, ngày 24.12.1974, Quốc hội đã nhiệt liệt hoan nghênh khi Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thay mặt quân và dân miền Bắc tuyên bố: Ra sức củng cố quốc phòng, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu chiến tranh mới của kẻ địch, bảo vệ vững chắc miền Bắc, “làm tròn nghĩa vụ thiêng liêng đối với đồng bào miền Nam ruột thịt...”.
Theo kế hoạch, dự kiến tháng 1.2026, Đảng ta sẽ tiến hành Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV. Để chuẩn bị cho sự kiện trọng đại này, liên tiếp trong tháng 2 và tháng 3 vừa qua, 2 trong số 5 Tiểu ban của Đại hội XIV là Tiểu ban Văn kiện và Tiểu ban Nhân sự đã tiến hành họp phiên đầu tiên. Việc thảo luận, quyết định đường lối, nhiệm vụ chính trị của Đảng (thông qua các văn kiện) và bầu ra các cơ quan lãnh đạo của Đảng (công tác nhân sự) cũng chính là hai nội dung quan trọng nhất của mỗi kỳ Đại hội Đảng.