Trước đây, người dân ở các xã Biên Sơn, Phong Vân, Tân Sơn của huyện Lục Ngạn chủ yếu phát triển chăn nuôi trâu, bò...
Khi đó nuôi ngựa chỉ để có sức kéo và làm phương tiện vận chuyển hàng hóa. Lúc đầu, chỉ một vài hộ chuyển sang chăn nuôi ngựa bạch và nhận thấy nuôi ngựa bạch khá đơn giản, ít bị dịch bệnh hơn so với nuôi trâu bò, đầu ra lại ổn định.
Vài năm trở lại đây, người dân bắt đầu mở rộng, phát triển và hình thành mô hình chăn nuôi ngựa theo hướng hàng hóa, mở ra hướng mới phát triển kinh tế cho vùng miền núi này. Đến nay, đàn ngựa toàn huyện Lục Ngạn có khoảng 4.500 con các loại (trong đó ngựa bạch chiếm khoảng trên 65%), được chăn nuôi tập trung chủ yếu tại các xã Biên Sơn, Phong Vân, Tân Sơn…
Ông Vi Văn Lương, cán bộ thú y xã Phong Vân, huyện Lục Ngạn cho biết, nhận thấy hiệu quả kinh tế cao từ chăn nuôi ngựa bạch, hầu hết các hộ trong xã đều nuôi. Nhà nuôi ít có một con, nhà nuôi nhiều có hơn chục con.
Ngựa bạch giống đủ trên 5 tháng sẽ có giá 50 - 65 triệu đồng/con, gần gấp đôi so với giá ngựa thường. Đối với ngựa bạch trưởng thành, giá bán từ 80 - 120 triệu đồng/con. Quá trình nuôi ngựa bạch hoàn toàn có thể tận dụng các loại thức ăn tự nhiên sẵn có như cỏ, lá ngô kết hợp với ngô hạt hoặc thóc xay. Mỗi con ngựa giống, sau 3 năm là có thể sinh sản (trung bình ngựa cái sẽ đẻ 1 con/năm).
Anh Vi Văn Nhuần, người dân tộc Nùng, xã Phong Vân chia sẻ, gia đình anh đã mạnh dạn vay vốn của Ngân hàng Chính sách xã hội mua ba con ngựa bạch giống về chăn nuôi. Năm vừa qua, gia đình anh đã xuất lứa ngựa giống đầu tiên với giá bán 45 - 50 triệu đồng/con. "Với đà này, chỉ một hoặc hai năm nữa, gia đình tôi sẽ trả được tiền vốn cho ngân hàng và tăng đàn".
Ông Nguyễn Thế Thi, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Lục Ngạn cho biết: Mô hình nuôi ngựa bạch hàng hóa của người dân các xã vùng cao của huyện đến thời điểm hiện tại đã cho thành công bước đầu. Để tiếp tục phát triển bền vững, nhân rộng mô hình, xây dựng và khẳng định vị trí thương hiệu..., địa phương đã xây dựng và thông qua "Đề án đẩy mạnh phát triển lợi thế chăn nuôi tại một số xã vùng Đông Bắc huyện Lục Ngạn giai đoạn 2018 - 2021", trong đó chú trọng phát triển mô hình chăn nuôi ngựa. Chủ trương này được đưa vào Nghị quyết của Huyện ủy, hằng năm xây dựng kế hoạch để các cơ quan chuyên môn, hợp tác xã triển khai.
Về công tác hỗ trợ phát triển mô hình nuôi ngựa bạch, hằng năm, huyện rà soát để lên kế hoạch chăn nuôi, tránh tình trạng nuôi thả tự do dễ phát sinh dịch bệnh, gây ô nhiễm. Huyện rà soát để lên kế hoạch hỗ trợ các hộ gia đình, hợp tác xã như: tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi; vaccine phòng dịch; tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng chăn nuôi, nhân giống, mở rộng đàn; các mô hình chế biến; đào tạo kỹ năng quản lý điều hành cho người dân tộc để điều hành hợp tác xã... Huyện Lục Ngạn đang tiến tới hoàn thành xây dựng quy chế chung về việc sử dụng (như các chỉ tiêu chung về chất lượng, nguồn gốc, phương pháp sản xuất,…) để đăng ký "Nhãn hiệu tập thể"; "Đăng ký bảo hộ, quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm "từ ngựa" của địa phương"; góp phần phát triển vùng sản xuất hàng hóa, chăn nuôi tập trung bền vững, tạo việc làm cho lao động, tăng cao thu nhập, xóa đói, giảm nghèo cho người dân địa phương.
