Tiên phong trong các hoạt động liên kết chuỗi giá trị
Đồng bằng sông Cửu Long là vùng có tỷ lệ HTX tham gia liên kết tiêu thụ sản phẩm cho thành viên lớn nhất cả nước. Theo đó, đã có nhiều mô hình HTX nông nghiệp tiêu biểu thành công trong liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Thống kê cho thấy, vùng đồng bằng sông Cửu Long có 1.136 HTX tham gia liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho thành viên, chiếm 46,73% tổng số HTX nông nghiệp cả vùng.
HTX nông nghiệp Gò Gòn (xã Hưng Thạnh, huyện Tân Hưng, tỉnh Long An) là đơn vị chủ lực của địa phương về xây dựng cánh đồng mẫu lớn, liên kết 4 nhà (Nhà nước, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà nông), kết hợp với thực hiện chương trình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất để cải thiện tình trạng tổ chức sản xuất vẫn còn mang tính nhỏ lẻ, phân tán của người dân.
Giám đốc HTX Gò Gòn Trương Hữu Trí cho biết, để gia tăng giá trị nông sản địa phương, Ban giám đốc đã phối hợp với các cơ quan chức năng trang bị cho từng thành viên về quy trình, kiến thức và kỹ thuật để có thể thực hiện sản xuất ứng dụng công nghệ cao theo quy trình VietGAP và hướng hữu cơ. Năm 2020, HTX nông nghiệp Gò Gòn đã thành công xây dựng thương hiệu gạo Gốc Tím.
Hiện nay, HTX Gò Gòn có 120 thành viên chính thức là các hộ sản xuất liên ấp tại xã Hưng Thịnh, với tổng diện tích sản xuất nông nghiệp lên đến 564 ha. Với sự thành công trong việc đưa ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, HTX đã xây dựng quy trình sản xuất lúa đạt chuẩn VietGAP và đang từng bước sản xuất lúa theo hướng hữu cơ. HTX không chỉ chăm lo cho các hộ thành viên mà còn là đơn vị tiên phong trong các hoạt động liên kết chuỗi giá trị, hoạt động vì lợi ích của người sản xuất trong xã, trong huyện.
Cần có đột phá về cơ chế, chính sách
Liên kết sản xuất để đi đường dài trong phát triển kinh tế nông thôn cũng là cách lựa chọn của HTX Chăn nuôi và Thủy sản Gò Công (ấp Cộng Lạc, xã Bình Ðông, thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang). Quyết định phát triển kinh tế thông qua chuỗi sản xuất là "mua chung - nuôi chung - bán chung" đã trở thành lựa chọn sáng suốt của Ban giám đốc HTX.
Giám đốc HTX Nguyễn Quốc Kiệt cho biết, hình thức này đã tăng tính công khai, minh bạch không chỉ về quy trình con giống, thức ăn và giá bán mà còn cả nguồn vốn đầu tư trang thiết bị cơ sở vật chất của HTX, nhờ vậy giá trị thành phẩm của HTX luôn đạt mức cao và được người tiêu dùng tín nhiệm. Chỉ tính riêng năm 2021, HTX đã đạt doanh thu hơn 16 tỷ đồng, sản lượng 86.000 con gà lông, 50 tấn gà thịt, đem lại thu nhập 20 triệu đồng/1.000 con gà. Hiện HTX đang sở hữu sản phẩm gà tươi OCOP 4 sao và đang xây dựng hồ sơ OCOP cho các sản phẩm chế biến khác của HTX… Sự thành công từ mô hình 3 chung đã đưa HTX Chăn nuôi và Thủy sản Gò Công trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế nông thôn của tỉnh.
Các chuyên gia kinh tế khẳng định, cần có những đột phá về cơ chế, chính sách để HTX có thể phát huy tốt vai trò gắn kết giữa các hộ nông dân thành viên. Bên cạnh đó, thúc đẩy liên kết dọc với doanh nghiệp để điều phối, giám sát thực hiện hợp đồng liên kết tiêu thụ sản phẩm, từ đó gia tăng giá trị nông sản.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang, để đẩy mạnh liên kết chuỗi trong sản xuất nông nghiệp của các HTX, tỉnh đã phê duyệt đề án liên kết giai đoạn 2021-2025 với 109 danh mục/ dự án trên các lĩnh vực lúa, rau và chăn nuôi. Chỉ tính riêng giai đoạn 2020-2023, tổng nguồn vốn thực hiện hỗ trợ cho 21 dự án/kế hoạch liên kết là 68,9 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước là 14,1 tỷ đồng.