Tòa án quốc gia trên thế giới xét xử trực tuyến trong thời kỳ Covid-19
Vương quốc Anh
Xét xử trực tuyến là một phần của cải cách tư pháp
Không phải đợi đến khi đại dịch xảy ra, xét xử từ xa vốn đã là một phần quan trọng của cải cách tư pháp ở Anh hiện nay. Đại dịch đã thúc đẩy tiến trình này nhanh hơn.
Lê Thanh Hoàn
Ủy viên chuyên trách Ủy ban Pháp luật
Xử án từ xa trong cải cách tư pháp
Việc xét xử và thúc đẩy xét xử từ xa là một phần quan trọng của cải cách tư pháp hiện nay ở Anh. Từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2018, cải cách bắt đầu thí điểm quy mô nhỏ tại tòa án thuế và được đánh giá bởi các học giả từ Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London. Kết quả đánh giá cho thấy công chúng và giới chuyên môn rất hài lòng với các phiên điều trần. Chất lượng âm thanh cuộc họp rõ ràng, dễ vận hành, thân thiện với người sử dụng và có lợi thế thiết thực là không cần phải ra vào tòa án.
Đạo luật Coronavirus mới năm 2020
Vào ngày 25.3.2020, Vương quốc Anh chính thức ban hành Đạo luật Coronavirus 2020, trong đó nêu chi tiết các biện pháp mà Chính phủ có thể thực hiện trong đợt dịch, bao gồm mở rộng việc áp dụng video và âm thanh tại tòa án. Cụ thể là: Đối với các kháng nghị bị hạn chế do các biện pháp cách ly, cần được phép tham gia vào quá trình tố tụng qua điện thoại hoặc video; Liên kết âm thanh và video được phép trong một số thủ tục tố tụng hình sự, bao gồm toàn bộ quá trình trong một số trường hợp; Công chúng được phép tham gia thử nghiệm thông qua âm thanh hoặc video.
Bên cạnh đó, trong thời gian xảy ra dịch bệnh, Cơ quan dịch vụ Tòa án (Her Majesty's Courts and Tribunals Service-HMCTS) cũng đã ban hành Hướng dẫn của HMCTS về điều trần qua điện thoại và video trong thời gian bùng phát Coronavirus, cung cấp việc sử dụng công nghệ âm thanh và video trong dân sự và hình sự các trường hợp, hướng dẫn cung cấp hướng dẫn kỹ thuật rất cụ thể và các cân nhắc chính sách liên quan đến việc ra quyết định. Nội dung chính bao gồm:
Quyết định về cuộc điều trần qua video hoặc điện thoại: Thẩm phán sẽ xem xét cách thức tiến hành phiên điều trần từ góc độ bảo vệ lợi ích tư pháp. Khi quyết định áp dụng công nghệ video hoặc âm thanh, thẩm phán sẽ xem xét bản chất của tranh chấp, các vấn đề mà phương tiện kỹ thuật có thể mang lại cho các bên và liệu công chúng có thể tham gia vào các phiên tòa xét xử hay không.
Phương tiện kỹ thuật: Phiên điều trần video và âm thanh cung cấp các kênh chuyên dụng để giúp mọi người dễ dàng tham gia các phiên điều trần. HMCTS sẽ thông báo cho phiên điều trần về phương pháp này và liên hệ trước với người dùng để cho họ biết cách sử dụng nó. Người dùng cần ở một nơi yên tĩnh để bảo đảm rằng họ không bị làm phiền. Về phương diện hội nghị truyền hình, phiên bản Skype dành cho doanh nghiệp được sử dụng. Các bên không cần phiên bản Skype dành cho doanh nghiệp để tham gia vào hội nghị truyền hình, nhưng họ cần có ứng dụng hội nghị Skype miễn phí. Hiện tại, tòa án đã tăng cường đầu tư, tiến hành các thử nghiệm và có kế hoạch khởi chạy nền tảng đám mây cho các phiên xét xử. Người dùng có thể vào phòng họp video thông qua bất kỳ máy tính hoặc thiết bị truyền hình nào.
Giao tiếp giữa luật sư và khách hàng: Một trong những nguyên tắc cơ bản của hệ thống tư pháp Anh là các bên có quyền tham khảo ý kiến tư vấn pháp lý riêng. Nguyên tắc này cần được tiếp tục duy trì trong các phiên tòa từ xa. Tòa án sẽ cố gắng bảo đảm rằng các phiên tòa được tiến hành thông qua hội nghị truyền hình được an toàn và đủ riêng tư.
Tiết lộ tư pháp: Công khai tư pháp luôn là một trong những nguyên tắc cơ bản quan trọng nhất trong hệ thống tư pháp Anh. Điều này cũng sẽ được tiếp tục trong các phiên tòa xét xử sử dụng video và âm thanh. Tòa án sẽ thực hiện một loạt biện pháp để bảo đảm tính công khai trong tư pháp:
Danh sách các tòa án, hội đồng xét xử và các thỏa thuận xét xử được công khai trên internet; các bên thứ ba có thể tham gia phiên tòa từ xa; nếu khả thi, một biên bản về phiên điều trần sẽ được lập và tất cả các bên hoặc các bên liên quan có thể đăng ký một biên bản; với sự đồng ý của thẩm phán, các bên khác cũng có thể đăng ký quyền truy cập bản ghi của phiên điều trần; với sự chấp thuận của thẩm phán, bản ghi âm của phiên điều trần có thể được xem và phát tại tòa nhà; kết quả xét xử và hướng dẫn của tòa án cấp cao và tòa án cấp phúc thẩm có thể được công khai; phương tiện truyền thông có thể nhận được thông qua một kênh truyền thông chuyên dụng.
Thủ tục hình sự: Do các hạn chế về việc sử dụng điện thoại trong nhà tù, một liên kết video và nền tảng video điện toán đám mây giữa tòa án và nhà tù đã được thiết lập đặc biệt để cho phép tất cả các bên liên kết với phòng họp trực tuyến để tham gia phiên điều trần. Với sự hỗ trợ của nền tảng video điện toán đám mây, tất cả các cuộc tham vấn về quản chế và bào chữa sẽ được thực hiện thông qua video.
Quy định cụ thể đối với việc xét xử từ xa trong các vụ án dân sự
Ngoài ra, tòa án cũng đã ban hành các thủ tục chi tiết hơn cho các phiên điều trần từ xa trong các vụ án dân sự (Hướng dẫn của Tòa án dân sự về cách tiến hành các phiên điều trần từ xa), nhằm mục đích giảm nguy cơ lây lan Covid-19 và cung cấp cho các phiên điều trần từ xa trong các vụ việc dân sự. Cung cấp các hướng dẫn cơ bản. Nội dung chính bao gồm:
Cách xác định phương thức xét xử của tòa án trong thời gian có dịch: Thẩm phán và thư ký sẽ đề xuất ba giải pháp cho các bên: xét xử từ xa, xét xử tại chỗ (áp dụng các biện pháp phòng vệ thích hợp) và hoãn. Nếu hai bên có ý kiến khác nhau về đề xuất của tòa án, họ có thể gửi cho bên kia qua e-mail hoặc các phương tiện khác. Sau khi nhận được ý kiến của tất cả các bên, thẩm phán sẽ đưa ra quyết định ràng buộc đối với cả hai bên và đưa ra hướng dẫn khác về cách thức của phiên điều trần.
Chuẩn bị tài liệu trước khi dùng thử từ xa: Nếu cần thiết, mỗi bên nên chuẩn bị hai (file) tệp điện tử (có thể được gửi bằng cách sử dụng không gian chia sẻ mạng) chứa các tài liệu quan trọng cho mỗi phiên tòa, bao gồm tài liệu vụ án và tài liệu cho phép xét xử từ xa. Mỗi tài liệu phải có chỉ mục và số trang và được cung cấp cho thư ký và các bên khác càng sớm càng tốt.
Tiến hành thử nghiệm từ xa: Tất cả các bên phải đăng nhập vào thiết bị kịp thời trước thời gian bắt đầu theo quy định. Phiên tòa sẽ được ghi âm bởi thư ký, nhân viên tòa án hoặc thẩm phán. Các bên và người đại diện của họ không được phép ghi âm. Khi được sự cho phép của tòa án, họ có thể được ghi âm với một khoản phí. Nếu công nghệ cho phép, thử nghiệm có thể được công khai. Tuy nhiên, việc không thể đạt được việc tiết lộ không thể được sử dụng như một lý do để ngăn cản việc xét xử từ xa.