Pháp luật về kê khai tài sản của một số quốc gia

Thúc đẩy tính minh bạch và liêm chính

Pháp luật về kê khai tài sản, hay còn gọi là công khai tài chính, yêu cầu các quan chức, chính trị gia và đôi khi là một số cá nhân nhất định phải kê khai tài sản và lợi ích tài chính của mình với các cơ quan hữu quan. Mục đích là tăng cường tính minh bạch, chống tham nhũng và nâng cao trách nhiệm giải trình. Các chi tiết cụ thể về luật kê khai tài sản rất khác nhau giữa các quốc gia và tính hiệu quả thường phụ thuộc vào cơ chế thực thi và mức độ giám sát của chính người dân.

Ý nghĩa của pháp luật về kê khai tài sản

Trước tiên, pháp luật về kê khai tài sản sẽ giúp thúc đẩy tính minh bạch bằng cách yêu cầu các cá nhân công khai, minh bạch tài sản và lợi ích tài chính của mình. Sự minh bạch này thúc đẩy niềm tin của người dân vào các tổ chức Chính phủ, giúp ngăn ngừa xung đột lợi ích và tham nhũng. Bên cạnh đó, minh bạch về tài sản đóng vai trò quan trọng để ngăn chặn các hoạt động bất hợp pháp như rửa tiền, trốn thuế và tham ô. Bằng cách bắt buộc phải tiết lộ tài sản, các luật này giúp cơ quan chức năng xác định và điều tra các giao dịch tài chính đáng ngờ. Ngoài ra, luật về công khai tài sản yêu cầu các quan chức và cá nhân có chức vụ, quyền hạn phải chịu trách nhiệm về việc tích lũy tài sản của mình. Nó cho phép người dân xét kỹ lưỡng các vấn đề tài chính của các nhà lãnh đạo, bảo đảm rằng họ hành động vì lợi ích tốt nhất của người dân.

Mặc dù, luật về kê khai tài sản được nhiều quốc gia xây dựng, song việc thực thi và tuân thủ vẫn là thách thức đáng kể. Cơ chế thực thi chưa tốt và những kẽ hở trong pháp luật có thể làm suy yếu tính hiệu quả của yêu cầu về minh bạch hóa tài sản. Hơn nữa, làm thế nào để cân bằng giữa yêu cầu minh bạch với quyền riêng tư cá nhân cũng là một thách thức trong quá trình thực thi pháp luật kê khai tài sản. Đạt được sự cân bằng hợp lý giữa lợi ích công và quyền riêng tư cá nhân là rất quan trọng để tránh khả năng lạm dụng các yêu cầu công bố thông tin.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, bảo đảm hợp tác quốc tế trong việc thực thi pháp luật về kê khai tài sản rất quan trọng và cần thiết để ngăn chặn các cá nhân lợi dụng sơ hở bằng cách di chuyển tài sản qua biên giới.

Góc nhìn từ thế giới

Rất nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm xây dựng luật về yêu cầu kê khai tài sản, có thể kể đến như:

Mỹ có nhiều luật và quy định khác nhau liên quan đến yêu cầu công khai tài chính đối với công chức. Trong đó, Luật Đạo đức trong Chính phủ năm 1978 yêu cầu các quan chức cấp cao, bao gồm các thành viên Quốc hội, một số nhân viên của cơ quan hành pháp và các thẩm phán liên bang phải nộp báo cáo công khai tài chính hàng năm. Các báo cáo này nêu chi tiết tài sản, thu nhập, nợ phải trả và các lợi ích tài chính khác.

Tại Liên minh châu Âu, các thành viên của Nghị viện châu Âu (MEP) phải kê khai các lợi ích tài chính của họ, bao gồm tài sản, thu nhập và một số hoạt động tài chính khác, như một phần của các biện pháp minh bạch nhằm ngăn ngừa xung đột lợi ích và thúc đẩy trách nhiệm giải trình. Các yêu cầu kê khai tài sản đối với MEP được điều chỉnh bởi các quy tắc do chính Nghị viện châu Âu thiết lập.

Ấn Độ áp dụng kê khai tài sản nghiêm ngặt đối với các quan chức nhà nước, bao gồm các chính trị gia, quan chức và thẩm phán. Đạo luật Lokpal và Lokayuktas năm 2013 quy định việc kê khai tài sản và trách nhiệm pháp lý của công chức và gia đình họ. Việc không tiết lộ tài sản có thể dẫn đến hình phạt và hậu quả pháp lý.

Trong khi đó, một luật quan trọng liên quan đến vấn đề kê khai tài sản ở Brazil là Luật Phòng chống rửa tiền và chống tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố. Luật yêu cầu các cá nhân, đặc biệt là công chức, phải kê khai tài sản của mình. Mục tiêu là ngăn chặn tham nhũng, rửa tiền và các hoạt động bất hợp pháp khác bằng cách bảo đảm tính minh bạch liên quan đến việc nắm giữ tài chính của cá nhân. 

Tương tự, Mexico có Luật chung về trách nhiệm tài chính (Ley General de Responsabilidades Administrativas) yêu cầu công chức kê khai tài sản, thu nhập và các xung đột lợi ích tiềm ẩn, nhằm ngăn ngừa tham nhũng và bảo đảm trách nhiệm giải trình trong hành chính công. 

Philippines có hệ thống kê khai tài sản đối với công chức theo Luật Cộng hòa số 6713, còn được gọi là Quy tắc ứng xử và chuẩn mực đạo đức dành cho công chức, viên chức. Các quan chức được bầu và bổ nhiệm cũng như các nhân viên trong ngành dân sự phải công khai tài sản, nợ phải trả và giá trị ròng hàng năm…

Nhìn sang Nam Á, để chủ động tăng cường minh bạch thuế và chống trốn thuế, tháng 7.2023, Chính phủ liên bang Pakistan đã ban hành yêu cầu người Pakistan thường trú có tài sản và thu nhập ở nước ngoài phải báo cáo chi tiết tài chính của họ vào cuối mỗi năm tính thuế. Việc không tuân thủ các quy định này sẽ bị phạt 2% giá trị tài sản không được tiết lộ và 2% thu nhập không được tiết lộ. Hơn nữa, bất kỳ hoạt động chuyển nhượng tài sản giữa các cá nhân trong năm tính thuế đều cần có tài liệu minh bạch, củng cố thêm khung pháp lý chống lại hành vi sai trái tiềm ẩn.

Nghị viện thế giới

Bế mạc Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội Lào Khóa IX tháng 7.2024
Nghị viện thế giới

Nơi nhân dân các dân tộc Lào gửi gắm niềm tin

Với số lượng đại biểu Quốc hội và khối lượng văn bản luật tăng lên qua các khóa lập pháp, Quốc hội Lào ngày càng khẳng định vai trò là cơ quan đại biểu đại diện cho ý chí và nguyện vọng của toàn thể nhân dân các dân tộc Lào; một cơ quan lập pháp không ngừng đổi mới, hoạt động ngày càng hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

Quốc hội Lào đăng cai tổ chức Đại hội đồng AIPA-35 năm 2014. Nguồn: aipasecretariat.org
Nghị viện thế giới

Hành trình gần 30 năm với những đóng góp tích cực

Quốc hội Lào trở thành thành viên thứ 7 của Tổ chức Liên Nghị viện ASEAN (AIPO) vào năm 1997, sau 5 nước sáng lập gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan (năm 1977) và Việt Nam (1995). Trong suốt 27 năm gia nhập AIPO nay là AIPA, Quốc hội Lào luôn chứng tỏ là một thành viên tích cực, chủ động trong các sáng kiến hợp tác liên nghị viện khu vực.

Chú thích: Chủ tịch Quốc hội Lào Saysomphone Phomvihane nhận chiếc búa Chủ tịch AIPA từ Indonesia tại Lễ bế mạc Đại hội đồng AIPA-44 năm 2023. Nguồn: aipasecretariat.org
Nghị viện thế giới

Chu đáo, kỹ lưỡng, bài bản - sẵn sàng cho Đại hội đồng AIPA - 45

Với vai trò Chủ tịch AIPA năm 2024, Quốc hội Lào sẽ đăng cai tổ chức Đại hội đồng AIPA lần thứ 45 từ ngày 17 - 23.10 với chủ đề “Vai trò của Nghị viện trong thúc đẩy hội nhập và tăng trưởng toàn diện của ASEAN”. Với một chuỗi sự kiện quan trọng như: cuộc họp Ban Chấp hành AIPA-45, lễ khai mạc chính thức Đại hội đồng AIPA-45, các cuộc họp của các ủy ban... Đại hội đồng AIPA-45 là một trong những hoạt động đối ngoại quan trọng của Lào trong năm Chủ tịch ASEAN/AIPA; để chuẩn bị cho chuỗi sự kiện này, Lào đã có một quá trình chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, bài bản.

Nguồn: ITN
Quốc tế

KOL phải trải nghiệm sản phẩm mình quảng cáo

Trung Quốc đã ban hành một loạt quy định cụ thể liên quan đến việc những người nổi tiếng hoặc người có ảnh hưởng (Key Opinion Leader - KOL) tham gia vào các hoạt động quảng cáo trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển nhanh chóng. Đặc biệt, quy định mới yêu cầu KOL phải thực sự trải nghiệm sản phẩm khi quảng cáo cho sản phẩm đó.

Trung Quốc quản lý chặt chẽ đối với loại hình quảng cáo pop-up
Quốc tế

"Lập lại trật tự" thị trường quảng cáo trực tuyến

Tổng cục Quản lý thị trường Nhà nước Trung Quốc (SAMR) đã ban hành các Biện pháp mới về quản lý quảng cáo trên internet (sau đây gọi là Biện pháp mới), có hiệu lực từ ngày 1.5.2023, được kỳ vọng sẽ giúp “lập lại trật tự” các hoạt động tiếp thị trên mạng xã hội và quảng cáo trên internet, vốn đang trở nên khó kiểm soát trong thời kỳ bùng nổ thương mại điện tử.

Một buổi bán hàng qua livestream tại Trung Quốc.
Quốc tế

Xóa sổ view ảo - chuẩn mực hóa quảng cáo qua livestream

Xuất hiện tại Trung Quốc từ nhiều năm trước, nhưng đến khi đại dịch Covid-19 bùng phát, các hoạt động thương mại, quảng cáo qua phát sóng trực tuyến trực tiếp (livestream) thực sự bùng nổ. Tuy có tiềm năng phát triển to lớn, nhưng hoạt động livestream cũng làm phát sinh nhiều vấn đề như nạn trốn thuế, làm giả lưu lượng truy cập, phát ngôn thiếu kiểm soát..., buộc chính quyền Trung Quốc siết chặt kiểm soát ngành công nghiệp này.

Chile: Luật mới tăng cường chế tài đối với sai phạm của doanh nghiệp
Quốc tế

Chile: Luật mới tăng cường chế tài đối với sai phạm của doanh nghiệp

Luật 21.595, có hiệu lực từ đầu tháng 9.2024, đánh dấu bước ngoặt quan trọng của Chile trong việc xử lý các tội phạm kinh tế và môi trường. Được gọi là “Luật Về tội phạm kinh tế và môi trường”, văn bản pháp lý này hứa hẹn sẽ áp dụng các hình phạt nghiêm khắc hơn đối với hành vi sai trái trong lĩnh vực doanh nghiệp. Dù vẫn còn nhiều tranh luận và có khả năng điều chỉnh trong tương lai, không thể phủ nhận rằng đây là sự thay đổi quan trọng đối với hệ thống tư pháp hình sự của Chile.

Canada thông qua luật nhằm khai thác năng lượng tái tạo ngoài khơi
Quốc tế

Canada thông qua luật nhằm khai thác năng lượng tái tạo ngoài khơi

Canada vừa đạt được bước tiến đáng kể trong việc khai thác các nguồn năng lượng tái tạo ngoài khơi khi Thượng viện chính thức thông qua dự luật C-49 gần đây. Đây là một văn bản mang tính đột phá, được thiết kế nhằm khai thác tiềm năng năng lượng ngoài khơi dồi dào tại tỉnh Nova Scotia, tỉnh Newfoundland và Labrador, nằm ven biển Đại Tây Dương của Canada. Hai tỉnh này sở hữu điều kiện lý tưởng cho phát triển năng lượng gió và các dạng năng lượng tái tạo khác nhờ vào vị trí địa lý chiến lược cùng nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú.

Nguồn: venturevillage.world
Nghị viện thế giới

Phần Lan: Bảo đảm chất lượng giáo dục và vị thế cao quý của nghề giáo

Phần Lan thường được coi là một trong những quốc gia tốt nhất thế giới về chính sách, luật pháp dành cho giáo viên. Hệ thống giáo dục của nước này luôn được xếp hạng cao trên toàn cầu. Những ưu đãi đối với giáo viên ở Phần Lan nhấn mạnh đến việc tôn trọng quyền tự chủ nghề nghiệp, sự kính trọng đối với nghề giáo và yêu cầu đào tạo nghiêm ngặt, góp phần củng cố vị thế vững chắc của những nhà giáo như là một nghề cao quý trong xã hội.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Quy chế công chức cho giáo viên ở Đức: Bảo đảm ổn định trong giáo dục

Hệ thống giáo dục của Đức nổi tiếng với cấu trúc chặt chẽ, hiệu quả và tiêu chuẩn cao. Một trong những khía cạnh góp phần vào thành công của hệ thống này là quy chế "Beamte" - trao cho lao động ở khu vực công, bao gồm một tỷ lệ lớn giáo viên tư cách "công chức nhà nước". Tư cách đặc biệt này mang lại cho giáo viên ở Đức nhiều quyền lợi, từ bảo đảm việc làm, phúc lợi, uy tín xã hội đến sự ổn định lâu dài.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Các nước củng cố, hoàn thiện pháp luật về nhà giáo

Pháp luật về nhà giáo trên thế giới đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục, góp phần hình thành những thế hệ tương lai mạnh mẽ và thúc đẩy phát triển xã hội bền vững. Những quy định này không chỉ thiết lập khung pháp lý rõ ràng để quản lý và phát triển đội ngũ giáo viên, mà còn bảo vệ quyền lợi của họ, từ đó nâng cao chuẩn mực nghề nghiệp.

Các nghị sĩ Mexico phải họp tại một sân vận động trong nhà để thông qua dự luật.
Nghị viện thế giới

Cải cách tư pháp 2024 ở Mexico: Từ ý tưởng đến hiện thực

Ngày 15.9 vừa qua, Tổng thống Mexico López Obrador đã ký ban hành Sắc lệnh sửa đổi, bổ sung và bãi bỏ một số điều của Hiến pháp chính trị Hợp chúng quốc Mexico liên quan đến ngành tư pháp (sau đây gọi là Sắc lệnh), đưa Mexico trở thành quốc gia đầu tiên và duy nhất trên thế giới sẽ bỏ phiếu bầu toàn bộ thẩm phán theo hình thức phổ thông đầu phiếu trực tiếp.

Thượng viện Mexico thông qua kế hoạch cải cách ngày 11.9.
Nghị viện thế giới

Cải cách tư pháp 2024 ở Mexico: Quốc gia đầu tiên thẩm phán do dân bầu

Sắc lệnh cải cách tư pháp nhằm mục đích chuyển đổi hệ thống tư pháp từ hệ thống bổ nhiệm, chủ yếu tập trung vào thâm niên làm việc, kinh nghiệm và trình độ chuyên môn, sang hệ thống bầu cử, đưa Mexico trở thành quốc gia đầu tiên và duy nhất trên thế giới có toàn bộ thẩm phán do dân bầu.

Getty images
Nghị viện thế giới

Siêu công trình khắc chế "thủy thần"

Nhằm giúp Thủ đô Tokyo không bị ngập lụt mỗi khi mùa mưa đến, Chính phủ Nhật Bản đã xây dựng một trong những hệ thống đường hầm ngầm chống ngập lớn nhất thế giới có tên Kênh xả ngầm bên ngoài khu vực đô thị (G-cans), được thiết kế để ngăn chặn ngập lụt ở khu vực đô thị Tokyo, nơi rất dễ bị ảnh hưởng bởi bão, mưa lớn và mực nước sông dâng cao.

Drone cứu hộ
Nghị viện thế giới

Tăng cường ứng dụng công nghệ trong hoạt động cứu trợ

Khắc phục hậu quả thiên tai là một trong bốn khâu quan trọng trong chu trình quản lý thiên tai của Nhật Bản (giảm nhẹ, chuẩn bị, ứng phó, khắc phục hậu quả). Chính quyền Nhật Bản đã xây dựng nhiều chính sách sáng tạo nhằm bảo đảm hoạt động ứng phó, cứu trợ và phục hồi hiệu quả cho những nạn nhân và khu vực bị ảnh hưởng.

Australia: Hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân trực tuyến ác ý sẽ bị phạt tù tới 7 năm
Quốc tế

Australia: Hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân trực tuyến ác ý sẽ bị phạt tù tới 7 năm

Để tăng cường bảo vệ thông tin cá nhân của công dân và bảo đảm quyền riêng tư trong thời đại kỹ thuật số, Chính phủ Australia đã trình dự thảo Luật sửa đổi về quyền riêng tư và các quy định khác năm 2024 lên Quốc hội. Do Bộ trưởng Tư pháp Mark Dreyfus thúc đẩy, dự luật này nhằm củng cố pháp luật về quyền riêng tư, đặc biệt tập trung vào việc hình sự hóa hành vi chia sẻ dữ liệu cá nhân một cách ác ý (doxxing).

Có nên tăng tỷ lệ đóng góp của doanh nghiệp?
Nghị viện thế giới

Có nên tăng tỷ lệ đóng góp của doanh nghiệp?

Tỷ lệ đóng góp vào quỹ hưu trí theo luật định của người sử dụng lao động tại Trung Quốc vẫn tương đối cao. Biện pháp hạ tỷ lệ đóng góp có thể là giải pháp để giảm bớt gánh nặng cho doanh nghiệp nhưng lại làm gia tăng gánh nặng đối với quỹ hưu trí.