Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, dự kiến trong 2 ngày rưỡi, phiên họp thường kỳ tháng 7 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét cho ý kiến về nhiều nội dung quan trọng.

Về công tác xây dựng pháp luật, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, tại phiên họp lần này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến đối với dự án Luật Đường bộ và dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Đây là 2 dự án luật đã được Quốc hội quyết định trong Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, bổ sung Chương trình xây dựng luật pháp lệnh năm 2023.

Theo tiến độ, Quốc hội sẽ cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ Sáu và xem xét quyết định thông qua tại Kỳ họp thứ Bảy. Hai dự án Luật này cũng đã được chuẩn bị khá lâu và cho đến nay, theo đề xuất của Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến sớm, để các cơ quan, tổ chức hữu quan, nhất là các cơ quan chủ trì soạn thảo có thêm thời gian nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện các dự án luật có chất lượng tốt nhất.

Tại Phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét và biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030. Theo Chủ tịch Quốc hội, trong giai đoạn trước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã làm rất tốt công tác này theo tinh thần Nghị quyết số 37-NQ/TW của Bộ Chính trị về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã và cũng đã có giám sát tối cao về kết quả thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã giai đoạn 2019 - 2021.

Trên cơ sở kết quả tổ chức thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương và nghị quyết của Quốc hội và căn cứ kết quả giám sát, Chính phủ đã nghiên cứu, tiếp thu nhiều nội dung. Trên cơ sở Kết luận số 48-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục sắp xếp các đơn vị cấp huyện, cấp xã, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Nội vụ phối hợp với các bộ, ngành liên quan và các cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất là Ủy ban Pháp luật chuẩn bị kỹ lưỡng nội dung dự thảo Nghị quyết lần này. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã cho ý kiến sơ bộ và nhận thấy dự thảo Nghị quyết đủ điều kiện để xem xét, nếu được thông qua tại phiên họp này thì Chính phủ và các cơ quan tổ chức hữu quan, các địa phương sẽ có thời gian tổ chức triển khai, chuẩn bị phục vụ kịp thời cho Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, đây là một nội dung rất quan trọng và mang tính cấp bách trong tổng thể Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc và Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về sắp xếp tinh giản bộ máy biên chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của quản lý nhà nước và Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9.11.2022 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới.

Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghiên cứu kỹ lưỡng hồ sơ, xem xét cho ý kiến để kịp thời thể chế hóa Nghị quyết số 37-NQ/TW; Kết luận số 48-KL/TW của Bộ Chính trị về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

Về công tác giám sát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về kết quả giám sát bước đầu về chuyên đề giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông”. Nêu rõ đây là vấn đề quan trọng, được cử tri và Nhân dân quan tâm, Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên họp này là cho ý kiến bước đầu và đến phiên họp tháng 8 tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tổ chức giám sát chính thức đối với chuyên đề quan trọng này.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng xem xét báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội tháng 5 và tháng 6.2023. Theo Chủ tịch Quốc hội, trước đây công tác dân nguyện chỉ được xem xét 2 lần mỗi năm; đến nay đã có đổi mới quan trọng là Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo công tác dân nguyện hàng tháng để cùng Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan kịp thời giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri. Đặc biệt, tại kỳ họp vừa qua, cử tri đánh giá rất cao việc bố trí thời gian Quốc hội thảo luận tại Hội trường và phát thanh truyền hình trực tiếp các phiên họp toàn thể.

Cũng tại phiên họp lần này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về việc tổng kết, rà soát việc thực hiện Nghị quyết liên tịch 525/2012/NQLT/UBTVQH13-ĐCTUBTWMTTQVN ngày 27.9.2012 về việc tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trong 10 năm qua, phương thức hoạt động của Quốc hội và hoạt động tiếp xúc cử tri đã có nhiều thay đổi. Thực tiễn yêu cầu chất lượng hoạt động Quốc hội ngày càng phải được nâng lên, do đó việc tổng kết Nghị quyết này là rất cần thiết.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tổng kết Kỳ họp thứ Năm và cho ý kiến bước đầu về chương trình, nội dung, chuẩn bị cho Kỳ họp thứ Sáu, Quốc hội khóa XV. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đánh giá về những điểm tích cực, kết quả quan trọng và những tìm tòi tiếp tục đổi mới sáng tạo; chỉ rõ những vướng mắc cần rút kinh nghiệm để làm tốt hơn. Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chủ động đề xuất cho ý kiến với những nội dung lớn mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước… cùng các cơ quan, tổ chức hữu quan trong việc chuẩn bị cho Kỳ họp thứ Sáu tới.  

Nêu rõ thời lượng của Phiên họp không nhiều, chỉ 2 ngày rưỡi trong khi nội dung cần xem xét cho ý kiến khá phong phú, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan tổ chức hữu quan nghiên cứu kỹ lưỡng tài liệu, phát huy kết quả những phiên họp trước, phát biểu phát biểu sâu, cho ý kiến để phiên họp lần này có kết quả tốt nhất.