Ngoài chất vấn theo từng nhóm vấn đề, HĐND tỉnh Hải Dương tổ chức hoạt động chất vấn dưới hình thức “ghế nóng”, các vấn đề chất vấn định hướng theo hướng “mở” và không hạn chế nội dung chất vấn. Thường trực HĐND tỉnh kết hợp linh hoạt giữa giám sát trực tiếp tại cơ sở, qua báo cáo và khảo sát qua phiếu điều tra xã hội học để đánh giá toàn diện, sát thực vấn đề giám sát; Thường trực, các Ban HĐND tỉnh luôn đề cao việc thu thập thông tin, tài liệu, xây dựng hình ảnh, phóng sự phục vụ các phiên chất vấn, giải trình…
Đó là những điểm nhấn nổi bật trong hoạt động giám sát của HĐND tỉnh Hải Dương sau 7 năm thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.
Chất vấn dưới hình thức “ghế nóng”
Theo Thường trực HĐND tỉnh Hải Dương, thực hiện Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQ15, hoạt động chất vấn của HĐND các cấp có những chuyển biến tích cực, ngày càng đi vào chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm. HĐND tỉnh và một số địa phương như HĐND thị xã Kinh Môn, huyện Ninh Giang đã chất vấn theo hình thức “hỏi nhanh, đáp gọn” với thời gian dành cho đại biểu nêu câu hỏi không quá 1 phút và người được trả lời không quá 3 phút, do đó nhiều vấn đề đại biểu quan tâm đã được đưa ra bàn luận, trao đổi thẳng thắn tại kỳ họp.
Xác định việc bảo đảm thực hiện kết luận, kiến nghị giám sát là nội dung quan trọng, Thường trực, các ban HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh Hải Dương đã đăng tải công khai báo cáo kết quả giám sát trên cổng thông tin điện tử của cơ quan và địa phương để đơn vị, cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát. Định kỳ hàng năm, các ban HĐND rà soát, đôn đốc việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của Đoàn giám sát, báo cáo Thường trực HĐND về tiến độ thực hiện của các cơ quan, đơn vị. Đối với những kiến nghị chậm khắc phục, Thường trực HĐND xem xét đưa ra chất vấn, giải trình tại kỳ họp thường lệ HĐND hoặc tổ chức tái giám sát để xem xét, đánh giá việc triển khai thực hiện.
Điểm đổi mới trong hoạt động chất vấn, đối với cấp tỉnh, ngoài chất vấn theo từng nhóm vấn đề, HĐND tỉnh Hải Dương đã tổ chức hoạt động chất vấn dưới hình thức “ghế nóng”, các vấn đề chất vấn định hướng theo hướng “mở” và không hạn chế nội dung chất vấn. Để tăng cường tiếp nhận thông tin của cử tri gửi tới kỳ họp, Thường trực HĐND tỉnh bổ sung hình thức cung cấp mã QR-Code và thông báo công khai trên các kênh thông tấn báo chí của tỉnh và trang thông tin điện tử của Đoàn ĐBQH và HĐND... Nhìn chung, đa số các ý kiến chất vấn đều được trả lời, giải trình làm rõ, đưa ra được một số giải pháp giải quyết vấn đề thuộc lĩnh vực quản lý với tinh thần trách nhiệm cao, được đại biểu đồng tình, thống nhất, góp phần hoàn thành thắng lợi nhiều chỉ tiêu, nhiệm vụ trọng tâm của địa phương.
HĐND các cấp trên địa bàn đã thực hiện tốt việc xem xét các quyết định của UBND, kịp thời kiến nghị, đề nghị UBND cùng cấp sửa đổi, ban hành mới các văn bản phù hợp với hiến pháp, pháp luật, các văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan Nhà nước cấp trên và HĐND cùng cấp. Thông qua giám sát của HĐND tỉnh và hoạt động Tổ rà soát văn bản của Thường trực HĐND tỉnh, một số bất cập trong quá trình ban hành văn bản của các địa phương được Thường trực HĐND tỉnh kiến nghị sửa đổi, bổ sung, khắc phục kịp thời.
Đó là: một số cấp xã chưa thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về đầu tư công như chưa xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn; một số địa phương chưa chỉ rõ nguồn vốn cụ thể trong Nghị quyết quyết định chủ trương đầu tư công (chỉ nêu chung chung từ nguồn vốn ngân sách tỉnh, ngân sách huyện, nguồn vốn hợp pháp khác); một số HĐND cấp thực hiện ủy quyền cho UBND cấp huyện quyết định chủ trương đầu tư của tất cả các dự án đầu tư công).
HĐND huyện Tứ Kỳ qua kiểm tra, rà soát việc ban hành nghị quyết của HĐND xã đã ban hành kết luận đề nghị 3 HĐND xã thu hồi 1 nghị quyết ban hành trái thẩm quyền theo quy định của pháp luật (Nghị quyết về việc phê duyệt kế hoạch sử dụng đất của xã).
Đề cao việc thu thập thông tin, xây dựng hình ảnh, phóng sự
Từ năm 2016 đến nay, Thường trực và các Ban HĐND tỉnh Hải Dương đã tổ chức 28 cuộc giám sát chuyên đề, các nội dung được lựa chọn “đúng” và “trúng”, có trọng tâm, trọng điểm về những vấn đề khó, liên quan trực tiếp tới quyền, lợi ích chính đáng của nhân dân và việc quản lý, điều hành thực hiện nhiệm vụ phát triển của tỉnh. Thời gian và hình thức giám sát linh hoạt, kết hợp giữa giám sát trực tiếp tại cơ sở và giám sát qua báo cáo và khảo sát qua phiếu điều tra xã hội học để đánh giá toàn diện và sát thực vấn đề giám sát. Kết quả giám sát đã tác động tích cực tới công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp chính quyền và việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của các cơ quan chuyên môn của UBND tỉnh.
Hoạt động chất vấn, giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND tỉnh được thực hiện thường xuyên từ nhiệm kỳ trước và tiếp tục được quan tâm cải tiến, đổi mới theo hướng chuyên sâu, chuyên nghiệp. Thường trực, các Ban HĐND tỉnh luôn đề cao việc thu thập thông tin, tài liệu, xây dựng hình ảnh, phóng sự phục vụ các phiên chất vấn, giải trình. Công tác điều hành tiếp tục được Thường trực HĐND tỉnh đổi mới, nâng cao chất lượng, sẵn sàng đồng hành với UBND tỉnh xem xét, giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của tỉnh.
