Tiếp tục khẳng định nỗ lực, quyết tâm của Quốc hội

- Thưa ông, Quốc hội vừa bế mạc Kỳ họp thứ Bảy, hoàn thành khối lượng công việc vô cùng lớn trên cả 3 lĩnh vực lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia. Nhìn lại Kỳ họp, theo ông đâu là dấu ấn nổi bật nhất?

- Sau 27 ngày rưỡi làm việc, chia thành 2 đợt (đợt 1: từ ngày 20.5 - 8.6; đợt 2 từ ngày 17.6 đến sáng nay, 29.6), với tinh thần đoàn kết, dân chủ, chủ động, khẩn trương và trách nhiệm cao, Quốc hội đã hoàn thành toàn bộ chương trình đề ra của Kỳ họp thứ Bảy. Quốc hội đã xem xét, quyết định công tác nhân sự thuộc thẩm quyền, các vấn đề về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước; thông qua 11 luật, 21 nghị quyết, cho ý kiến lần đầu đối với 11 dự án luật khác; tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn; giám sát tối cao chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11.1.2022 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các nghị quyết của Quốc hội về một số dự án quan trọng quốc gia đến hết năm 2023”; xem xét báo cáo về tổng hợp kiến nghị của cử tri và Nhân dân, báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri cùng một số nội dung quan trọng khác...

Các nội dung được Quốc hội xem xét, thảo luận, quyết định tại Kỳ họp đã bao phủ toàn diện các lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo lập hành hang pháp lý cho việc tiếp tục giải quyết các vấn đề mới phát sinh, tháo gỡ hiệu quả hơn một số tồn tại, tiếp tục đưa đất nước phát triển nhanh hơn, bền vững hơn trong thời gian tới. Kết quả Kỳ họp, như đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trong phát biểu bế mạc đã “tiếp tục khẳng định nỗ lực, quyết tâm của Quốc hội trong việc thực hiện nhiệm vụ với nhiều đổi mới, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn đất nước”.

Với khối lượng công việc rất lớn, thời gian làm việc dài, một số nội dung được xem xét, bổ sung vào chương trình khá gấp, khó và phức tạp nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành, các cơ của Quốc hội, các quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan, tổ chức liên quan đã phối hợp chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả, phát huy cao nhất tinh thần trách nhiệm trong việc chuẩn bị nội dung trình Quốc hội. Các đại biểu Quốc hội đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, thảo luận sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn, trọng tâm; có nhiều ý kiến phát biểu trí tuệ, sâu sắc, trên tinh thần xây dựng; phản ánh khách quan, toàn diện thực tế đời sống xã hội tại nghị trường.

- Trọng tâm của Kỳ họp thứ Bảy là về công tác lập pháp với khối lượng nội dung lập pháp nhiều nhất tại một Kỳ họp kể từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Ông đánh giá như thế nào về các luật đã được thông qua?

- Kỳ họp này, Quốc hội đã thông qua 11 Luật. Các Luật này đều đã được xem xét kỹ lưỡng, qua nhiều vòng thảo luận, tiếp thu tối đa ý kiến của chuyên gia, nhà khoa học, cử tri, đối tượng chịu sự tác động và ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Các dự thảo Luật trình Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ Bảy đều được đại biểu Quốc hội đánh giá cao về mức độ hoàn thiện cả về nội dung chính sách, kỹ thuật lập pháp cũng như giải trình tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội. Chính vì vậy, các luật đều được thông qua với tỷ lệ tán thành cao. Đây là điều kiện rất thuận lợi để sớm triển khai, đưa các luật vào cuộc sống.

Riêng với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai số 31, Luật Nhà ở số 27, Luật Kinh doanh bất động sản số 29, Luật Các tổ chức tín dụng số 32, mặc dù việc đề xuất, bổ sung vào chương trình Kỳ họp rất gấp, nhưng trên tinh thần càng đưa các luật này vào cuộc sống sớm bao nhiêu thì càng nhanh phát huy được những điểm mới có lợi cho người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế bấy nhiêu nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội đã phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ thực hiện các quy trình, thủ tục theo quy định, của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm thông suốt, thận trọng, linh hoạt, hiệu quả trong điều hành và đồng thuận, thống nhất cao của các đại biểu.

Đặc biệt, cùng với việc thông qua Luật, tại Nghị quyết Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ chịu trách nhiệm toàn diện trước Quốc hội và Nhân dân về hiệu quả của việc điều chỉnh hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp của các luật, xử lý các vấn đề phát sinh sau khi điều chỉnh thời điểm có hiệu lực thi hành của các luật; bảo đảm không tạo ra khoảng trống pháp lý hoặc để xảy ra tiêu cực, trục lợi chính sách, hợp thức hóa các sai phạm; không gây vướng mắc, ách tắc, khó khăn cho địa phương, người dân, doanh nghiệp, ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của đối tượng chịu tác động, môi trường đầu tư kinh doanh, quyền và lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp, tổ chức tín dụng. Quốc hội cũng yêu cầu Chính phủ bảo đảm và chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để thi hành các luật từ ngày 1.8.2024; chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương ban hành kịp thời các văn bản để quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các luật bảo đảm chất lượng, tiến độ, không để xảy ra vướng mắc do thiếu văn bản cụ thể hóa.

Như vậy để thấy rằng, một mặt, Quốc hội luôn đồng hành, phối hợp chặt chẽ với Chính phủ, các cơ quan trong hệ thống chính trị để có thể xử lý, quyết định nhanh nhất những vấn đề có lợi cho Nhân dân, cho đất nước, một mặt, Quốc hội cũng sẽ giám sát chặt chẽ để bảo đảm các quyết sách được thực thi nhanh chóng và hiệu quả.

Tập trung hoàn thiện thể chế, khắc phục triệt để tình trạng sợ sai, sợ trách nhiệm

- Cùng với 11 luật, 21 nghị quyết được Quốc hội thông qua thì những nội dung được đề cập trong Nghị quyết Kỳ họp cũng cho thấy “ngồn ngộn” các vấn đề của cuộc sống đã được Quốc hội lắng nghe, thận trọng xem xét và có quyết sách phù hợp, thưa ông?

- Đúng vậy. Nghị quyết Kỳ họp thứ Bảy có 21 mục lớn, chứa đựng nhiều quyết sách quan trọng, cụ thể và những yêu cầu, nhiệm vụ được Quốc hội đặt ra với Chính phủ, các cơ quan nhà nước, các địa phương... nhằm tiếp tục khắc phục hiệu quả những tồn tại, bất cập, xử lý phù hợp các vấn đề mới phát sinh, những vấn đề liên quan sát sườn đến đởi sống của người dân, hoạt động của doanh nghiệp.

Trong đó, có những quyết sách đang được cử tri, Nhân dân hết sức trông đợi hiện nay. Đơn cử như: Quốc hội đã thống nhất thực hiện các nội dung cải cách tiền lương; điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 1.7.2024. Cụ thể gồm: thực hiện đầy đủ 2 nội dung cải cách tiền lương khu vực doanh nghiệp theo đúng Nghị quyết số 27-NQ/TW, gồm: Điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật Lao động (tăng bình quân 6% áp dụng từ ngày 1.7.2024); quy định cơ chế tiền lương đối với doanh nghiệp nhà nước (áp dụng từ ngày 1.1.2025).

Quốc hội nhất trí quan điểm thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW trong khu vực công theo lộ trình, từng bước, thận trọng, chắc chắn, bảo đảm tính khả thi và góp phần nâng cao đời sống người hưởng lương, giao Chính phủ: triển khai thực hiện các nội dung đã rõ, đủ điều kiện để thực hiện (gồm: hoàn thiện chế độ nâng lương; bổ sung chế độ tiền thưởng; quy định nguồn kinh phí thực hiện chế độ tiền lương; hoàn thiện cơ chế quản lý tiền lương và thu nhập); điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,8 triệu đồng/tháng lên 2,34 triệu  đồng/tháng (tăng 30%) từ ngày 1.7.2024.

Đối với các cơ quan, đơn vị đang được áp dụng các cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù ở Trung ương, Quốc hội giao Chính phủ, các bộ, ngành liên quan tiếp tục rà soát toàn bộ khung khổ pháp lý để trình cấp thẩm quyền xem xét, quyết định việc sửa đổi hoặc bãi bỏ cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù của các cơ quan, đơn vị đang được thực hiện cho phù hợp trước ngày 31.12.2024; thực hiện bảo lưu phần chênh lệch giữa tiền lương và thu nhập tăng thêm tháng 6 năm 2024 của cán bộ, công chức, viên chức với tiền lương từ ngày 1.7.2024 sau khi sửa đổi hoặc bãi bỏ cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù. Trong thời gian chưa sửa đổi, bãi bỏ thì cũng có phương án xử lý cụ thể. Theo đó, từ ngày 1.7.2024, mức tiền lương và thu nhập tăng thêm hàng tháng tính theo mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng theo cơ chế đặc thù bảo đảm không vượt quá mức tiền lương và thu nhập tăng thêm được hưởng tháng 6 năm 2024 (không bao gồm phần tiền lương và thu nhập tăng thêm do điều chỉnh hệ số tiền lương ngạch, bậc khi nâng ngạch, nâng bậc). Trường hợp tính theo nguyên tắc này, nếu mức tiền lương và thu nhập tăng thêm từ ngày 1.7.2024 theo cơ chế đặc thù thấp hơn mức tiền lương theo quy định chung thì thực hiện chế độ tiền lương theo quy định chung.

Quốc hội cũng nhất trí từ ngày 1.7.2024, điều chỉnh tăng 15% mức lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hiện hưởng (tháng 6 năm 2024); đối với người đang hưởng lương hưu trước năm 1995 nếu sau khi điều chỉnh mà có mức hưởng thấp hơn 3,2 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh tăng 300.000 đồng/tháng, có mức hưởng từ 3,2 triệu  đồng/tháng đến dưới 3,5 triệu đồng/tháng thì điều chỉnh để bằng 3,5 triệu  đồng/tháng; điều chỉnh trợ cấp ưu đãi người có công theo mức chuẩn trợ cấp từ 2.055.000 đồng lên 2.789.000 đồng/tháng (tăng 35,7%), giữ nguyên tương quan hiện hưởng các mức trợ cấp ưu đãi người có công so với mức chuẩn trợ cấp; điều chỉnh trợ cấp xã hội theo mức chuẩn trợ giúp xã hội từ 360.000 đồng lên 500.000 đồng/tháng (tăng 38,9%).

Quốc hội cũng giao Chính phủ quy định đối tượng, điều kiện, mức hỗ trợ, trình tự, thủ tục giải quyết chế độ hưu trí, tử tuất đối với người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động không còn khả năng đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động trước ngày 1.7.2024. Nguồn kinh phí thực hiện từ nguồn thu xử lý chậm đóng, trốn đóng quy định tại khoản 3 Điều 122 của Luật Bảo hiểm xã hội số 58/2014/QH13 và số tiền 0,03%/ngày thu được theo quy định tại khoản 1 Điều 40 và khoản 1 Điều 41 của Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ Bảy. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền phát hiện người sử dụng lao động vẫn còn khả năng đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động thì thực hiện truy thu, truy đóng vào Quỹ bảo hiểm xã hội và xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.

Hay chính sách tiếp tục giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ quy định tại điểm a mục 1.1 khoản 1 Điều 3 của Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian từ ngày 1.7.2024 đến hết ngày 31.12.2024.

- Dự báo trong thời gian tới, tình hình quốc tế có thể còn diễn biến phức tạp, khó lường. Ở trong nước, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, đất nước ta tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới. Theo ông, có những vấn đề gì cần tiếp tục lưu ý trong điều hành vĩ mô những tháng cuối năm nay?

- Tại Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội cũng đã xem xét, đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023 và những tháng đầu năm 2024; nhận diện rõ những vấn đề, thách thức đang đặt ra cho thời gian tới. Qua đó, Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ phối hợp với các cơ quan hữu quan tiếp tục triển khai đồng bộ, kịp thời, toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ đề ra; theo dõi sát diễn biến, dự báo tình hình trong nước và thế giới, có giải pháp chính sách phù hợp, sát thực tiễn, cụ thể, khả thi để khắc phục các tồn tại, hạn chế và tổ chức thực hiện quyết liệt, phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024.

Quốc hội cũng đã nhấn mạnh những nhiệm vụ, giải pháp cần tập trung triển khai như: thực hiện quyết liệt, hiệu quả các biện pháp quản lý thị trường vàng; bảo đảm thị trường vàng ổn định, lành mạnh; đẩy mạnh hỗ trợ, phục hồi thị trường du lịch; đẩy mạnh cải cách công vụ, công chức; hoàn thiện thể chế, các quy định về chế độ, chính sách, phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài; tập trung hoàn thiện thể chế để khuyến khích cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, khắc phục triệt để tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm của cán bộ, công chức; nâng cao đạo đức công vụ và kỷ luật, kỷ cương hành chính, gắn với trách nhiệm người đứng đầu; tập trung thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025 theo chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, phấn đấu cơ bản hoàn thành trong tháng 9 năm 2024, bảo đảm ổn định tổ chức để các địa phương tiến hành đại hội Đảng bộ các cấp ở cơ sở năm 2025.  

- Xin trân trọng cảm ơn Tổng Thư ký Quốc hội!