Thông tin trên được nêu trong Báo cáo của Bộ NN và PTNT, ngày 10.8.2023, về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại Phiên họp thứ 25 của UBTVQH.
Theo báo cáo, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 81-KL/TW ngày 29.7.2020 về “Bảo đảm an ninh lương thực quốc gia đến năm 2030”, trong đó nêu rõ sự cần thiết nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp; giữ ổn định 3,5 triệu héc ta đất lúa, sản lượng lúa hàng năm bảo đảm ít nhất 35 triệu tấn, làm nòng cốt bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân, ổn định chính trị, xã hội trong mọi tình huống. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 34/NQ-CP ngày 25.3.2021 về bảo đảm an ninh lương thực quốc gia đến năm 2030, trong đó yêu cầu đến năm 2030 giữ ổn định 3,5 triệu héc ta đất lúa, với sản lượng lúa hàng năm bảo đảm ít nhất 35 triệu tấn, xuất khẩu khoảng 4 triệu tấn gạo.
Giai đoạn 2021 - 2025, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 39/2021/QH15 về quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021 - 2025; trong đó đến năm 2030, chỉ tiêu đất trồng lúa cả nước có 3,57 triệu héc ta, giảm 348 nghìn hécta so với năm 2020 (đất chuyên trồng lúa nước là 3.001 triệu héc ta, giảm 175 nghìn héc ta so với năm 2020); cho phép linh hoạt chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong phạm vi tối đa 300 nghìn héc ta đất trồng lúa, nhưng không làm thay đổi tính chất, điều kiện sử dụng đất trồng lúa để có thể chuyển đổi trở lại trồng lúa khi cần thiết; hạn chế và kiểm soát chặt chẽ việc chuyển đổi đất trồng lúa, nhất là đất chuyên trồng lúa nước sang đất phi nông nghiệp, đặc biệt là đất khu công nghiệp. Chính phủ đã ban hành Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 9.3.2022 phân bổ chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021 - 2030, kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021 - 2025 cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an.
Hiện nay, UBND cấp tỉnh đang khẩn trương hoàn thành việc lập quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030; lập kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021 - 2025 cấp tỉnh; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện; các Bộ, ngành đang hoàn thành việc lập quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành liên quan có sử dụng đất bảo đảm tuân thủ chỉ tiêu sử dụng đất, đồng bộ, thống nhất với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia.
Liên quan đến nhiệm vụ bảo đảm an ninh lương thực đến năm 2030, với việc giữ diện tích đất trồng lúa là 3,5 triệu héc ta đến năm 2030 theo Kết luận số 81-KL/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 34/NQ-CP của Chính phủ, Nghị quyết số 39/2021/QH15 của Quốc hội, thì diện tích gieo trồng lúa là khoảng 7 triệu héc ta sẽ cho sản lượng khoảng 43 triệu tấn thóc/năm, tương đương với 27 - 28 triệu tấn gạo.
Trong khi đó theo tính toán ở mức an toàn rất cao của Bộ NN và PTNT, thì lượng lúa dùng cho bảo đảm an ninh lương thực của 100 triệu dân và các nhu cầu tiêu thụ nội địa khác (dùng chế biến thức ăn chăn nuôi, dự trữ trong dân, dự trữ quốc gia, làm giống...) khoảng 29,5 triệu tấn thóc/năm, chúng ta còn khoảng 13,5 triệu tấn thóc (tương đương 7 - 8 triệu tấn gạo) dùng cho xuất khẩu. Bên cạnh lượng sản xuất hàng năm thì năm nào cũng phải nhập khẩu...
Ngoài lúa gạo, hàng năm Việt Nam còn sản xuất bình quân khoảng hơn 7 triệu tấn thịt hơi xuất chuồng, 10 triệu tấn thủy sản và chục triệu tấn rau quả; như vậy, về tổng thể ở cấp độ quốc gia, vấn đề an ninh lương thực nếu xét trên khả năng cung cấp là bảo đảm.
