Không để xảy ra căn bệnh trầm kha là chậm tiến độ
Các đại biểu Quốc hội tán thành với sự cần thiết đầu tư dự án xây dựng đường Vành đai 4 – Vùng thủ đô Hà Nội và đường Vành đai 3 thành phố Hồ Chí Minh và cho rằng, 2 dự án này có vai trò liên kết vùng, thúc đẩy phát triển đô thị hóa, có ý nghĩa rất lớn đối với việc phát triển kinh tế - xã hội. Hai dự án cũng được dự kiến đầu tư xây dựng trong giai đoạn 2011 – 2020 nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhất là sự hạn chế về nguồn lực nên chưa có điều kiện để triển khai. Đến nay, các điều kiện về cơ sở pháp lý, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, nhu cầu thực tiễn và nguồn lực cơ bản đáp ứng yêu cầu, do vậy, việc triển khai thực hiện dự án trong giai đoạn 2021 – 2025 là hợp lý và cần thiết.
ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân (TP Hồ Chí Minh) cho biết thêm, hai dự án này đã được người dân chờ đợi hơn 10 năm, do vậy cần đẩy nhanh tiến độ và quyết liệt thực hiện. Đáng lưu ý, điểm mới của 2 dự án này là theo nguyên tắc Trung ương - địa phương cùng làm; như thế sẽ rất thuận lợi, vì vấn đề giải phóng mặt bằng phải do địa phương thực hiện mới nhanh được.
Quan tâm đến tiến độ triển khai thực hiện 2 dự án, ĐBQH Dương Anh Đức (TP Hồ Chí Minh) đề nghị, phải tiến hành đồng bộ, chặt chẽ, không để xảy ra căn bệnh trầm kha là chậm tiến độ, làm tăng tổng mức đầu tư. Dự án có sự phối hợp giữa bộ, ngành, địa phương nên khâu phối hợp phải được chú trọng.
Cùng quan điểm, ĐBQH Lê Hoàng Anh (Gia Lai) cho biết thêm, chúng ta triển khai 2 dự án này đồng thời với 3 dự án xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1) và nhiều dự án quan trọng khác. Việc tập trung nguồn lực trong giai đoạn hiện nay để phát triển hạ tầng giao thông là đúng đắn. Nhưng dồn nguồn lực trong cùng lúc, cùng một thời điểm đặt ra gánh nặng trong quản lý, tổ chức thực hiện. Đây là vấn đề Chính phủ cần tính toán trong chỉ đạo, điều hành để bảo đảm được chất lượng, tiến độ, trong đó khó nhất là khâu thi công và giải phóng mặt bằng.
Một số đại biểu nêu thực tế, hiện nay thu hồi đất, giải phóng mặt bằng vẫn là vấn đề thường xảy ra khiếu nại tố cáo đông người, ĐBQH Hoàng Anh Công (Thái Nguyên) đề nghị, Chính phủ cần có phương án tái định cư thật cụ thể, để làm yên lòng dân, đồng thời có phương án chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân, nhất là nông dân bị mất đất nông nghiệp.
Đền bù thỏa đáng, hợp lý với người dân bị ảnh hưởng bởi 2 dự án
Theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi hai dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 – Vùng thủ đô Hà Nội và đường Vành đai 3 thành phố Hồ Chí Minh do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày, mục tiêu đầu tư 2 dự án nhằm cụ thể hóa mục tiêu của Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được phê duyệt. Xây dựng tuyến đường vành đai liên vùng khu vực kinh tế trọng điểm Vùng Thủ đô, Vùng TP Hồ Chí Minh cơ bản hoàn thành trong giai đoạn 2021 – 2025. Tạo sự đồng bộ, liên tục nhằm nâng cao khả năng kết nối, rút ngắn quãng đường vận chuyển, kết nối giao thông thuận lợi với các tỉnh, thành phố trong vùng; giảm tải cho hệ thống giao thông hướng tâm của Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh; phát huy hiệu quả đầu tư đối với các dự án đang triển khai.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, “đầu tư 2 dự án sẽ tạo không gian phát triển mới, khai thác tiềm năng sử dụng đất đai, góp phần điều tiết dân số cho khu vực nội thành và sử dụng đất hiệu quả, tạo nguồn lực để đầu tư phát triển”.
Theo đề xuất của Chính phủ, dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội có chiều dài 112,8 km, gồm 103,1 km đường Vành đai 4 và 9,7 km tuyến nối theo hướng cao tốc Nội Bài - Hạ Long, đi qua địa phận thành phố Hà Nội (58,2km); Hưng Yên (19,3km); Bắc Ninh (dài 25,6km). Dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh dài 76,34 km, đi qua địa phận Thành phố Hồ Chí Minh (47,51km); Đồng Nai (11,26km); Bình Dương (10,76km); Long An (6,81km).
Đối với dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, sơ bộ tổng mức đầu tư giai đoạn 1 khoảng 85.813 tỷ đồng, sử dụng vốn Ngân sách Nhà nước và vốn BOT của nhà đầu tư, trong đó vốn BOT 29.447 tỷ đồng. Dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, sơ bộ tổng mức đầu tư giai đoạn 1 khoảng 75.378 tỷ đồng, sử dụng toàn bộ vốn ngân sách nhà nước, trong đó ngân sách Trung ương là 38.741 tỷ đồng.
Trình bày Báo cáo thẩm tra thẩm tra dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Kinh tếnhất trí với sự cần thiết đầu tư 2 dự án với những lý do đã nêu tại Tờ trình Chính phủ nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua và phù hợp với Nghị quyết số 29/2021/QH15 ngày 28.7.2021 của Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, trong đó yêu cầu “khẩn trương chuẩn bị đầu tư, sớm khởi công và cơ bản hoàn thành các dự án đường vành đai 3, 4 của khu vực động lực Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh”.
Về sơ bộ phương án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ có các giải pháp chỉ đạo, điều hành quyết liệt để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan thực hiện để bảo đảm được tiến độ hoàn thành 2 dự án và ban hành chính sách hợp lý và đền bù thỏa đáng đối với người dân chịu ảnh hưởng của các dự án.
Về tiến độ hoàn thành các dự án, việc triển khai thực hiện nhiều dự án đường cao tốc cùng một thời gian, trong đó tập trung chủ yếu vào giai đoạn 2022 - 2025 sẽ cần một nguồn lực rất lớn, do đó sẽ khó bảo đảm tiến độ cơ bản hoàn thành trong năm 2025. Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá bổ sung đầy đủ về khả năng giải ngân, hấp thụ vốn, sự cân đối và hiệu quả trong phân bổ nguồn lực, năng lực quản lý, nguồn nhân lực, khả năng gây ra tình trạng khan hiếm và tăng giá nguyên vật liệu... để có giải pháp kịp thời nhằm bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, tiến độ, chất lượng cho 2 dự án này và các dự án quan trọng khác cùng được triển khai. Chính phủ và các địa phương cần cam kết trách nhiệm tổ chức thực hiện bảo đảm tiến độ, chất lượng cho 2 dự án này và các dự án quan trọng khác cùng được triển khai.
