Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn với lĩnh vực khoa học và công nghệ chiều nay, 7.6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã giải trình về vấn đề bố trí ngân sách chi cho khoa học, công nghệ được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ, năm 2017, nước ta đã chi ngân sách 1.390 tỷ đồng cho khoa học, công nghệ, trong đó tỷ lệ chi ngân sách Trung ương là 8.731 tỷ đồng và ngân sách địa phương là 2.512 tỷ đồng, chiếm 1,18% so với tổng chi ngân sách. Năm 2022, tỷ lệ chi ngân sách cho khoa học, công nghệ là 1,01% tổng chi ngân sách.

Về quyết toán chi ngân sách cho khoa học, công nghệ, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, Chính phủ đã đã ban hành Nghị định 95 – NĐ/CP/2014 về đầu tư và cơ chế tài chính đối với hoạt động khoa học và công nghệ. Bộ Tài chính và Bộ Khoa học, công nghệ đã ban hành Thông tư liên tịch số 27-TTLT/2015 quy định về cơ chế khoán nhiệm vụ chi khoa học công nghệ có sử dụng ngân sách. Các văn bản nêu trên đã quy định căn cứ vào hiệu quả và kết quả đầu ra để chi ngân sách. Trong đó, Thông tư số 27 – TTLT/2015 quy định giao quyền chủ động cho đơn vị chủ trì; chủ nhiệm đề tài được điều chỉnh các mục chi, nội dung chi, định mức và kinh phí được giao khoán. Kinh phí không giao khoán được thực hiện theo đề xuất của tổ chức chủ trì và cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

“Việc kiểm soát chi này chuyển từ khoán chi theo hóa đơn, chứng từ, hồ sơ sang chi theo bản kê công việc. Điều đó có nghĩa là chúng ta cũng đã rất mở trong quá trình thực hiện khoán chi cho khoa học, công nghệ”, Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho rằng, hiện nay có những tồn tại là quy trình tuyển chọn và giao đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu hết sức phức tạp và kéo dài khiến kinh phí giao muộn. Bên cạnh đó, việc thực hiện giao khoán đang theo hướng không giao khoán mà theo hồ sơ chứng từ và thực thanh, thực chi, gây khó khăn trong quá trình thực hiện nghiên cứu khoa học, đặc biệt là các nhà khoa học khi thanh toán các gói chi sẽ thấy rất phiền phức.

Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định, sắp tới, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ chủ trì, Bộ Tài chính sẽ phối hợp cùng với các bộ khác để sửa Nghị định số 95 của Chính phủ và Thông tư liên tịch số 27 để phù hợp hơn với thực tế. Đồng thời, trên cơ sở lấy ý kiến của các nhà khoa học, nhà quản lý và lấy ý kiến của Nhân dân sẽ sửa quy định của pháp luật, làm thế nào để bảo đảm tính thông thoáng, chủ động và căn cứ vào kết quả, sản phẩm đầu ra và hiệu quả của công việc để thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng đề nghị, cơ chế về quản lý khoa học, công nghệ cần thiết kế hoàn thiện lại để phù hợp hơn theo hướng sản phẩm đầu ra và hiệu quả của nghiên cứu khoa học. Nhà nước nên đặt hàng và thanh toán theo đặt hàng. Trong đặt hàng có thể tiến hành đấu thầu hoặc có thể là chỉ định thầu để thực hiện. Muốn tiến hành đấu thầu hay chỉ định thầu được thì phải lập dự toán và căn cứ vào dự toán để thực hiện, từ đó chọn được các tổ chức nghiên cứu bảo đảm được sản phẩm của đầu ra. Khi đó, việc thực hiện thanh toán cũng sẽ thuận lợi hơn.