Dự cuộc làm việc có các Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải; Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh.
Cùng dự có Thường trực Ủy ban Kinh tế, các chuyên gia kinh tế và đại diện một số cơ quan, tổ chức liên quan...
Phát biểu tại cuộc làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cảm ơn các chuyên gia thời gian qua đã tích cực tham gia các hoạt động tham vấn chính sách do Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội tổ chức và có nhiều đóng góp cho Quốc hội trong việc xem xét, quyết định các vấn đề kinh tế - xã hội của đất nước.
Trong bối cảnh kinh tế đang phục hồi sau đại dịch nhưng cũng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các chuyên gia tập trung đánh giá khách quan, đúng, trúng tình hình kinh tế - xã hội từ cuối năm 2022 đến nay; phân tích, xác định rõ nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế, “bắt đúng bệnh” bao gồm cả nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan, những yếu tố nội tại của nền kinh tế; nhận định và dự báo xu hướng những tháng còn lại của năm, từ đó đề xuất, hiến kế cho Chính phủ, Quốc hội có chính sách, biện pháp hợp lý, hiệu quả nhằm đạt các mục tiêu đã được đề ra.
Số liệu thống kê cho thấy, trong 4 tháng đầu năm nay, CPI bình quân tăng 3,84% so với cùng kỳ; thu NSNN bằng 39,8% dự toán, xuất siêu 6,35 tỷ USD, xuất khẩu gần 3 triệu tấn gạo; công nghiệp có dấu hiệu phục hồi; nông, lâm nghiệp, thủy sản ổn định và có tăng trưởng; thương mại, dịch vụ tiếp tục xu hướng tăng cao, du lịch phục hồi nhanh đạt 12,8% so với cùng kỳ năm trước, có gần 3,7 triệu lượt khách quốc tế, gấp 19,2 lần cùng kỳ; giải ngân vốn đầu tư công tăng 15 nghìn tỷ đồng so với cùng kỳ... Cho rằng, đây là kết quả khá tích cực trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức hậu đại dịch Covid - 19, các chuyên gia ghi nhận thời gian qua, Chính phủ đã nỗ lực tháo gỡ khó khăn, ách tắc về bất động sản, nguồn vốn, y tế, triển khai thực hiện các chính sách giãn, hoãn thuế cho các doanh nghiệp, kích cầu tiêu dùng, giảm lãi suất, giải ngân đầu tư công được thực hiện quyết liệt hơn...
Các chuyên gia cũng chỉ ra những thách thức của nền kinh tế trong thời gian tới như: tình hình quốc tế diễn biến phức tạp và nhiều yếu tố bất ngờ, khó lường; trong khi đó, ở trong nước, một số vấn đề nội tại của nền kinh tế dù đã được nhận diện rõ nhưng việc khắc phục còn chậm như: giải ngân đầu tư công, trong đó có 3 chương trình mục tiêu quốc gia và chương trình hỗ trợ phục hồi kinh tế; các động lực tăng trường chính cũng đang bị chậm lại trừ lĩnh vực nông nghiệp; thu ngân sách giảm; thị trường tài chính tiền tệ cả quốc tế và trong nước đều khó khăn, tăng trưởng cung tiền thấp dẫn khiến doanh nghiệp thiếu vốn, thanh khoản bị ách tắc...
Một số chuyên gia nhận định, không khí cải cách hành chính có xu hướng chững lại, quy trình cấp phép còn chậm; cơ chế ra các quyết định hành chính ở một số địa phương còn chậm gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân; việc hoàn thiện thể chế cho kinh tế số, các mô hình kinh doanh mới cũng còn chậm.
Từ thực tế đó, các chuyên gia đề nghị, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương phải thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, đặc biệt là các “đầu tàu” như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội...; tiếp tục tái cơ cấu ngành ngân hàng, nhất là các ngân hàng yếu kém; có giải pháp tổng thể hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính liên quan đến tiếp cận nguồn vốn; có chiến lược, đề án nâng cao sức chống chịu của nền kinh tế, kiểm soát rủi ro, sớm xây dựng khung xử lí khủng hoảng....
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh phải kiên trì giữ vững ổn định vĩ mô, tránh cực đoan trong điều hành chính sách; tận dụng tối đa lợi ích từ các hiệp định thương mại tự do; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính. Một số ý kiến đề nghị Chính phủ sớm ban hành chính sách khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; đẩy mạnh đầu tư công và triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia.
Kết thúc cuộc làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cảm ơn các chuyên gia đã phát biểu thẳng thắn, mang tính xây dựng cao, thể hiện tâm huyết với vấn đề chung của đất nước. Các ý kiến có giá trị khoa học và thực tiễn, là chất liệu giúp các cơ quan của Quốc hội tiến hành các hoạt động thẩm tra, đánh giá tình hình kinh tế - xã hội để báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ Năm tới. Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã yêu cầu Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội tiến hành thẩm tra, đánh giá tình hình theo lĩnh vực phụ trách chuyên sâu của mình; đồng thời lắng nghe nhiều kênh, làm việc với các cơ quan, bộ, ban, ngành, các tổ chức quốc tế, điều tra thực tiễn... để đánh giá trên cơ sở thực chứng, chính xác tình hình.
Chủ tịch Quốc hội nhất trí với đánh giá của các chuyên gia về khó khăn của nền kinh tế có nguyên nhân từ bên ngoài, nguyên nhân khách quan với các cú sốc liên tiếp từ tình hình dịch bệnh Covid - 19, suy thoái kinh tế, đứt gãy chuỗi cung ứng, xung đột giữa các nước... nhưng cũng có những nguyên nhân chủ quan, mang tính nội tại của nền kinh tế; đồng thời nhấn mạnh phải tiếp tục đánh giá kỹ lưỡng, chính xác các nguyên nhân từ bên trong từ đó có giải pháp phù hợp và giảm được những tác động, những cú sốc từ bên ngoài.
Nhất trí phải có các giải pháp ngắn hạn, trước mắt và các giải pháp lâu dài trên cơ sở đúc kết các bài học kinh nghiệm, Chủ tịch Quốc hội cũng đặc biệt nhấn mạnh bài học rất thấm thía về việc phải tiếp tục nỗ lực, kiên trì cải cách thể chế.
Vừa qua, Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và kể cả Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã yêu cầu các cơ quan phải rà soát lại hết hệ thống pháp luật, chỉ rõ luật nào không tương thích, không tương thích ở điểm nào, khoản nào; chỗ nào chồng chéo, mâu thuẫn; chỗ nào chưa rõ ràng, còn chồng chéo cần phải sửa đổi và sửa đổi theo phương án nào để pháp luật ngày càng hoàn thiện, thực sự kiến tạo sự phát triển.
“Hội đồng Dân tộc, các cơ quan của Quốc hội cũng đang giám sát rất mạnh việc ban hành, tổ chức thực thi các văn bản quy phạm pháp luật, nhất là văn bản hướng dẫn thi hành luật. Quốc hội cũng đang áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật và rất khẩn trương trong việc xây dựng, hoàn thiện thể chế”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Nhắc lại kết luận của Trung ương về triển khai thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội năm 2023, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, cùng với việc ban hành quy định về khuyến khích và bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm cũng phải xử lý nghiêm các trường hợp không làm, ngại làm dù việc đúng thẩm quyền, đúng trách nhiệm theo luật định.
