Phát biểu khai mạc và đề dẫn tọa đàm, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Vũ Ngọc Tuấn cho biết, trình ý kiến của KTNN để Quốc hội xem xét, quyết định dự toán NSNN, quyết định phân bổ ngân sách trung ương là một trong những nhiệm vụ quan trọng của KTNN được quy định tại khoản 4 Điều 10 Luật KTNN 2015.
Báo cáo tham gia ý kiến của KTNN về dự toán NSNN là một trong những báo cáo thường xuyên hàng năm Tổng Kiểm toán Nhà nước phải báo cáo Quốc hội: Báo cáo công tác, Báo cáo Kế hoạch kiểm toán năm, Báo cáo quyết toán NSNN, Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm.
“Đây là nhiệm vụ quan trọng đã được quy định từ Luật KTNN năm 2005, nhưng thực tiễn chỉ đến khi Luật KTNN năm 2015 và Luật NSNN 2015 có hiệu lực, được quy định cụ thể tại Nghị quyết số 343/2017/UBTVQH14 ngày 19.1.2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì KTNN mới chính thức có Báo cáo gửi Quốc hội, cụ thể là từ năm dự toán NSNN 2017 đến nay. Trước đó, KTNN có tham gia vào quá trình dự toán NSNN song mới chỉ tham dự họp thảo luận, thẩm tra và mức độ tham gia còn hạn chế” - Vụ trưởng Vũ Ngọc Tuấn nhấn mạnh.
Lãnh đạo Vụ Tổng hợp cho hay, trong một số năm gần đây, đồng thời với việc ban hành các văn bản hướng dẫn về tham gia, chuẩn bị ý kiến dự toán, chất lượng tham gia của KTNN cũng đã được nâng lên. Tuy nhiên, việc tham gia của KTNN còn chưa đáp ứng kỳ vọng. Cụ thể, KTNN tham gia các cuộc thảo luận của Bộ Tài chính, thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương về lập dự toán NSNN và phương án phân bổ ngân sách trung ương còn hình thức, không hiệu quả.
“Với mong muốn nâng cao hơn nữa chất lượng, vai trò của KTNN trong việc tham gia ý kiến về dự toán NSNN năm 2025, Lãnh đạo KTNN đã phê chuẩn điều chỉnh tổ chức buổi tọa đàm hôm nay” - Vụ trưởng Vũ Ngọc Tuấn nêu rõ.
Tham luận tại tọa đàm, ông Nguyễn Hữu Thành - Phó Kiểm toán trưởng KTNN khu vực V - đã chia sẻ kinh nghiệm về tham gia ý kiến của KTNN về dự toán ngân sách địa phương đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; bà Lương Thị Hiền - Phó Trưởng phòng KTNN chuyên ngành II trình bày tham luận về công tác tham gia ý kiến của KTNN về dự toán thu - chi ngân sách hàng năm của các bộ, cơ quan trung ương.
Bên cạnh đó, ông Tống Mạnh Hùng - Phó phòng nghiệp vụ 2, KTNN khu vực I - đã chia sẻ kinh nghiệm phối hợp với các địa phương trong quá trình tham gia thảo luận dự toán ngân sách của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; ông Nguyễn Duy Dũng - Trưởng phòng Vụ Tổng hợp trình bày tham luận về vai trò của KTNN và những vấn đề đặt ra trong công tác chuẩn bị ý kiến của KTNN về dự toán NSNN.
Cũng tại tọa đàm, các đại biểu đã trao đổi sôi nổi, thẳng thắn về: những khó khăn, vướng mắc trong việc tiếp cận tài liệu; vấn đề tổ chức thực hiện; việc phối hợp với các bộ, ngành, địa phương; giải pháp để khắc phục và nâng cao chất lượng công tác tham gia ý kiến NSNN.
Bế mạc tọa đàm, ông Hoàng Linh - Phó Vụ trưởng Vụ Tổng hợp nhấn mạnh, các ý kiến tại tọa đàm đã đề cập tương đối rõ liên quan đến các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ lập báo cáo kiến nghị dự toán đối với các đơn vị trong ngành nói riêng và KTNN nói chung.
Các bài tham luận và các ý kiến phát biểu đều khẳng định vai trò của KTNN từ cơ sở pháp lý cho đến việc đề ra các nội dung cần phải thực hiện trong thời gian tới để làm sao nâng cao chất lượng ý kiến dự toán NSNN.
“Chúng ta thấy trách nhiệm của KTNN trong quá trình lập báo cáo dự toán để gửi Quốc hội, cung cấp thông tin cần thiết cho các đại biểu Quốc hội cũng như Quốc hội để Quốc hội phê chuẩn dự toán NSNN hàng năm”, ông Hoàng Linh lưu ý.
Phó Vụ trưởng Vụ Tổng hợp cũng nhấn mạnh, các tham luận và các ý kiến tại tọa đàm cũng đã đưa ra một số giải pháp để nâng cao chất lượng ý kiến dự toán NSNN như:
Thứ nhất, hoàn thiện khung pháp lý để KTNN có thể thực hiện nhiệm vụ trình ý kiến của KTNN để Quốc hội xem xét, quyết định dự toán NSNN. Trong hoàn thiện khung pháp lý cần có quy định về thẩm quyền tiếp cận thông tin, tài liệu về dự toán NSNN.
Thứ hai, cần bổ sung các quy định để KTNN tham gia ý kiến vào dự toán NSNN với Hội đồng nhân dân địa phương, để ý kiến về dự toán NSNN có chất lượng thì cần thiết phải tham gia từ cơ sở.
Thứ ba, KTNN cần chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai kế hoạch trong khuôn khổ pháp luật để có ý kiến về dự toán ngân sách một cách tốt nhất. KTNN cần chủ động bố trí lịch thảo luận với các địa phương, các cơ quan Trung ương để hiểu rõ ý định chính sách ngân sách, từ đó có ý kiến một cách chất lượng.
Thứ tư, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần có lộ trình và cách thức thảo luận cụ thể về dự toán ngân sách để giúp KTNN tham gia ý kiến tốt nhất với chất lượng cao nhất.
Phó Vụ trưởng Hoàng Linh khẳng định, các ý kiến trao đổi tại tọa đàm sẽ được báo cáo Lãnh đạo KTNN làm cơ sở cho các đơn vị tham mưu tiếp tục nghiên cứu, nâng cao chất lượng xây dựng ý kiến của KTNN đối với dự toán NSNN hàng năm.
