Các đơn vị tích cực, chủ động hơn
Cho đến nay, Kho bạc Nhà nước đã hoàn thành tổng hợp lập Báo cáo tài chính nhà nước (BCTCNN) các năm 2018, 2019, 2020 trình các cấp có thẩm quyền. Theo thời gian, chất lượng BCTCNN ngày càng được cải thiện và bước đầu phản ánh bức tranh tổng thể về tài sản, nguồn vốn của Nhà nước. Các đơn vị đã nhận thức rõ hơn trách nhiệm, tích cực, chủ động hơn trong việc lập, gửi BCTCNN.
Trong đó, Báo cáo năm 2020 cơ bản phản ánh được một số thông tin về tình hình tài sản, các nguồn hình thành tài sản, thu nhập, chi phí và sự vận động của các luồng tiền của khu vực nhà nước. Các thông tin này được tổng hợp và trình bày theo cơ sở dồn tích, phù hợp với chuẩn mực kế toán công Việt Nam và phù hợp với thông lệ quốc tế. Về phạm vi tài sản nhà nước, Báo cáo đã phản ánh thông tin về giá trị tài sản nhà nước đang theo dõi, quản lý tại các cơ quan, đơn vị thuộc khu vực nhà nước, phần lớn tài sản của các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; vốn nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp. Báo cáo cũng phản ánh được một phần giá trị tài sản kết cấu hạ tầng gồm hạ tầng giao thông đường bộ và công trình nước sạch nông thôn tập trung.
Một điểm mới là Kho bạc Nhà nước đã bổ sung các thông tin phân tích, thuyết minh cụ thể hơn cho các số liệu, chỉ tiêu trong Báo cáo năm 2020. Ngoài ra, các thuật ngữ được sử dụng trong báo cáo cũng được giải thích, thuyết minh, làm rõ hơn.
Tuy vậy, theo đánh giá của Kho bạc Nhà nước, vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế trong BCTCNN như chưa tổng hợp đầy đủ thông tin về tài sản kết cấu hạ tầng nhà nước; chưa phản ánh đầy đủ, phù hợp giá trị tài sản, nợ phải trả của một số cơ quan, đơn vị, tổ chức áp dụng chế độ kế toán khác hoặc chế độ kế toán đặc thù. Bên cạnh đó, báo cáo của đơn vị còn sai sót dẫn đến thông tin trên Báo cáo chưa được chính xác…
Sớm hoàn thiện khung pháp lý
Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về BCTCNN 2020 đề nghị Chính phủ cần có lộ trình cụ thể để hoàn thiện công tác lập Báo cáo, sớm công khai Báo cáo theo quy định của Luật Kế toán. Thực hiện yêu cầu này, Kho bạc Nhà nước đang xây dựng lộ trình hoàn thiện công tác lập BCTCNN.
Với vai trò là cơ quan thực hiện tổng hợp, lập BCTCNN, Kho bạc Nhà nước kiến nghị một số giải pháp trọng tâm. Đó là Chính phủ cần sớm hoàn thiện khung pháp lý về BCTCNN; ban hành Chuẩn mực kế toán công Việt Nam; sửa đổi, bổ sung các quy định về việc cung cấp thông tin, tổng hợp, lập Báo cáo; hoàn thiện khung pháp lý về tài sản kết cấu hạ tầng phù hợp với quy định của chuẩn mực công.
Đồng thời, các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục nghiên cứu phương án, lộ trình phản ánh giá trị tài sản kết cấu hạ tầng khác (hàng không, đường sắt quốc gia, hàng hải, đường thủy nội địa, thủy lợi…) và tài sản nhà nước khác (di sản…) vào BCTCNN và đẩy nhanh việc theo dõi, quản lý, báo cáo về các tài sản này bảo đảm phù hợp với lộ trình hoàn thiện công tác lập Báo cáo.
Bên cạnh đó, KBNN sẽ thực hiện nâng cấp hệ thống thông tin Tổng Kế toán Nhà nước, trong đó trước mắt ưu tiên hoàn thiện các mẫu biểu báo cáo đầu vào phù hợp với khung pháp lý hiện hành; đẩy mạnh tự động hóa, giảm thiểu thao tác nhập thủ công trên hệ thống; thiết lập chức năng khai thác, phân tích thông tin báo cáo theo nhiều chiều, bảo đảm tính ổn định và thân thiện với người dùng.
Để nâng cao chất lượng BCTCNN, Kho bạc Nhà nước cho rằng, các cơ quan có thẩm quyền cần nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn nhân lực làm công tác kế toán trong khu vực nhà nước thông qua đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, cải tổ bộ máy kế toán; đồng thời bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ làm công tác BCTCNN của hệ thống kho bạc, đặc biệt là trong việc nghiên cứu, phân tích chuyên sâu BCTCNN. Về phía Kho bạc Nhà nước sẽ tăng cường phối hợp với các đơn vị cung cấp thông tin trong quá trình tiếp nhận báo cáo đầu vào; kịp thời tiếp nhận và xử lý các khó khăn, vướng mắc phát sinh.
