Năng lực sản xuất, kinh doanh của chúng ta vẫn tốt

Thu ngân sách nhà nước năm 2021 vượt 16,8% so với dự toán nhưng tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước trong 1,5 ngày qua, một số ĐBQH băn khoăn, lo lắng về các khoản thu từ đất và dầu thô. Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu rõ, thu từ đất của cả nước là 185 nghìn tỷ đồng, tức là chiếm 11% tổng thu ngân sách; dầu thô thu được 44 nghìn tỷ đồng, chiếm 2,9% tổng thu ngân sách. Như vậy, tổng hai nguồn thu từ đất và dầu thô mới chỉ chiếm khoảng 14% tổng thu ngân sách. Cùng với đó, trong số vượt thu ngân sách năm 2021, có 74 nghìn tỷ đồng từ tiền đất và có 21 nghìn tỷ đồng là vượt thu từ dầu thô, tức là chiếm 44% trong tổng số vượt thu. Và như vậy, 55% tổng số tăng thu cũng là từ sản xuất kinh doanh. Điều này "chứng tỏ năng lực sản xuất, kinh doanh của chúng ta vẫn tốt", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định.

Trước ý kiến của ĐBQH về việc cách tính thuế bất động sản hiện nay sẽ tạo điều kiện cho cơ quan thuế và ảnh hưởng đến người dân, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, theo quy định của Luật, một số nghị định, thông tư liên quan, thì người nộp thuế phải kê khai thuế trên hợp đồng của mình, đúng như hai bên đã thỏa thuận. Nếu thấp hơn thì tính theo bảng giá đất tại thời điểm nộp thuế. 

Vấn đề ở đây, theo Bộ trưởng là, thời gian vừa qua có hiện tượng trốn thuế và trục lợi về thuế, nên Bộ Tài chính đã có văn bản chỉ đạo cơ quan thuế phải siết chặt trong thu thuế để đúng với giá trị mua bán. Điều này cũng sẽ tác động đến đầu cơ kinh doanh bất động sản. Có những trường hợp kê khai 500 triệu đồng, nhưng sau khi được giải thích thì kê khai lại lên đến 10 tỷ đồng, gấp 20 lần, cũng có trường hợp gấp 40 lần, nhưng bình quân là gấp 6 lần. "Vì vậy, Bộ Tài chính cho rằng, trong công tác này cần thực hiện đúng quy định của pháp luật", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói. 

Về phía cơ quan thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định, Bộ đã có công điện nghiêm cấm cán bộ thuế nhũng nhiễu và gây phiền hà cho dân. Bộ trưởng cũng đề nghị, các cơ quan, các cấp, các ngành giám sát nếu cơ quan thuế có nhũng nhiễu, có lót tay, có trục lợi hay có hối lộ thì Bộ sẽ xử lý nghiêm.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết, Bộ đã đề nghị các địa phương xây dựng hệ số vay điều chỉnh và xây dựng dữ liệu về mua bán bất động sản để minh bạch hơn trong thu thuế bất động sản khi chuyển nhượng những tài sản này.

Về thị trường chứng khoán (gồm thị trường cổ phiếu, trái phiếu và thị trường phái sinh), Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, trong khi thị trường chứng khoán của các nước tiên tiến đã có trên 500 năm hoạt động thì thị trường chứng khoán của nước ta mới hoạt động được 22 năm và trong thời gian qua được đánh giá là thị trường rất tốt, là một kênh huy động vốn trung và dài hạn. Với thị trường cổ phiếu, Bộ trưởng cho biết, trong năm 2021 đã đạt được 7 triệu 747 nghìn tỷ đồng, chiếm 92% GDP, tăng trưởng so với năm 2020 là 46,7%. 

Với thị trường trái phiếu, ngoài trái phiếu Chính phủ, thì trái phiếu của doanh nghiệp trong năm 2021 đạt 1 triệu 374 nghìn tỷ đồng, tức 15,3% GDP. So với các quốc gia trong khu vực thì tỷ lệ của trái phiếu doanh nghiệp so với GDP của chúng ta còn thấp. Cụ thể, trái phiếu doanh nghiệp của Trung Quốc chiếm 37,6% GDP, Nhật Bản chiếm 17.4%, Hàn Quốc chiếm 84%, Malaysia chiếm 56%, Singapore chiếm 36%, Thái Lan chiếm gần 25%. Với những số liệu này, Bộ trưởng cho rằng, chúng ta vẫn có tiềm năng tốt để huy động vốn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Hơn nữa, trái phiếu doanh nghiệp hiện chiếm khoảng 10% so với vốn tín dụng của các ngân hàng.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định, thị trường chứng khoán đã có những tác động tích cực phục vụ cho sự phát triển kinh tế. Một số vụ việc sai phạm xảy ra vừa qua như thao túng chứng khoán, giả mạo hỗ trợ tài liệu để lừa dối khách hàng… đều đã được các cơ quan pháp luật xử lý nghiêm minh. Về phía Bộ Tài chính, Bộ trưởng cho biết đã có 5 thông cáo báo chí đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng và nhiều bài báo để nói lên những rủi ro của thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, giúp nhà đầu tư cẩn trọng khi mua bán hay đầu tư loại trái phiếu này. Đến ngày 1.9.2021, Bộ Tài chính đã ban hành công điện yêu cầu Ủy ban chứng khoán và các cơ quan tiến hành kiểm tra phát hành trái phiếu riêng lẻ. Và đến ngày 3.12.2021, Bộ Tài chính làm tiếp một công điện. Ngày 10.4.2022 Bộ Tài chính kiểm tra các công ty kiểm toán độc lập đã kiểm toán các báo cáo tài chính của các công ty phát hành và đã phát hiện ra một số vi phạm.

Bộ trưởng Bộ Tài chính một lần nữa khẳng định “tin tưởng thị trường chứng khoán vẫn là một kênh huy động vốn trung và dài hạn tốt”. Bộ Tài chính cũng sắp trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 153 để thực hiện một cách minh bạch hơn, tốt hơn và "bịt" một số lỗ hổng với thị trường chứng khoán.

Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhất trí với đề nghị của các ĐBQH về việc cần phải sửa đổi Luật Chứng khoán, vì quy định hiện hành không khống chế điều kiện phát hành, ví dụ như doanh nghiệp lỗ cũng được phát hành; không khống chế về mục đích phát hành như không quy định về vốn, nợ, chỉ tiêu nợ trên vốn chủ sở hữu.

“Bộ Tài chính sẽ kiến nghị Quốc hội sửa đổi Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp. Trước hết là sửa đổi Nghị định 153”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.

Tăng năng lực sản xuất nội địa sẽ có sức chống lạm phát

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng nêu rõ, nhiệm vụ cấp bách hiện nay là phải chống được lạm phát, vì bây giờ nước ta đã hội nhập quốc tế nên các nguyên liệu sản xuất phụ thuộc ở nước ngoài, phải theo dòng chảy, chịu sự tác động từ thị trường thế giới.

Để ứng phó với lạm phát, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, bên cạnh triển khai các chính sách tiền đề, tài khóa, quản lý giá thật tốt, thì trước hết, một vấn đề hết sức quan trọng là phải tăng năng lực sản xuất, kinh doanh cho các doanh nghiệp trong nước; tái cơ cấu và tăng cường sản xuất kinh doanh trong nước. “Có như vậy sẽ tạo ra được những sản phẩm và nâng cao được mức thu nhập của người dân, doanh nghiệp. Như vậy, cũng sẽ có sức để chống lạm phát”, Bộ trưởng khẳng định. 

Trước các ý kiến cho rằng phải giảm được giá xăng dầu, Bộ trưởng cho biết, việc giảm thuế để giảm giá xăng dầu là một trong nhiều giải pháp để giảm giá xăng dầu.

Theo Bộ trưởng, các loại thuế ở trong cơ cấu giá xăng dầu của nước ngoài chiếm từ 45 – 60%, ở nước ta thì chỉ từ 29 đến 31%. Vừa qua chúng ta đã giảm 5% thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, còn thuế tiệu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng và một số thuế khác thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Tuy nhiên, chính sách thuế gắn liền với chính sách tài khóa, khi giảm thuế đương nhiên phải cắt giảm các khoản chi, trong khi chính sách tài khóa đã được duyệt. Bộ trưởng cũng nêu rõ, nước ta là nước xuất khẩu dầu thô, nhưng mỗi năm chỉ xuất được trên 8 triệu thùng dầu thô, giá dầu thô lên giúp chúng ta bù đắp được một phần. Bộ Tài chính sẽ cân nhắc đề xuất giảm thuế, đánh giá tác động cụ thể và sẽ báo cáo với Chính phủ để báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giảm thuế đối với xăng dầu. Bộ trưởng cũng lưu ý, trong một lít xăng A95 hiện có 8 đồng tiền thuế nên trong các giải pháp phải tính đến chống buôn lậu, vì giá bán xăng dầu của nước ta chênh so với nhiều quốc gia láng giềng, nếu giá thấp thì có thể có hiện tượng buôn lậu ra nước ngoài.