Gặp khó trong cung ứng đầu ra
Công nghiệp hỗ trợ ngành dệt may hiện nay chủ yếu là các phụ kiện như dây kéo, nút chỉ,… song chỉ một trong những yếu tố này bị lỗi sẽ dẫn đến sản phẩm bị đánh giá không đạt tiêu chuẩn, kém chất lượng. Mặc dù ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) dệt may đã được cải thiện, song vẫn còn rất yếu. Theo thống kê hiện nay, hầu hết các nguyên phụ liệu đều được nhập chủ yếu từ Trung Quốc bởi sự đa dạng về mẫu mã, chất lượng.
Đại diện một số doanh nghiệp đang nhận các đơn hàng xuất khẩu sang nước ngoài cho biết, yêu cầu của các đơn hàng xuất khẩu sang các nước tại khu vực Châu Á, Đông Nam á hiện nay là rất lớn, tuy nhiên chất lượng sản phẩm cũng yêu cầu rất cao. Đơn cử như việc làm áo đầu bếp, trên áo có nút bấm quan trọng với yêu cầu chỉ cần cầm giữa áo rồi giật là các nút sẽ rời hết ra chứ không phải gỡ từng nút. Chính vì vậy, nếu các nút bấm này không tốt khi người dùng kéo mạnh sẽ dễ bị bung hoặc bị hỏng sau một thời gian sử dụng.
Theo đánh giá của đại diện doanh nghiệp dệt may Việt Nam, CNHT trong lĩnh vực này hiện còn gặp nhiều khó khăn, vấn đề đặc biệt về nguyên liệu, giá cả đầu vào tăng cao trong bối cảnh lạm phát khiến đơn hàng có xu hướng giảm hơn trước. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng hiện nay doanh nghiệp nmay mặc chủ yếu làm hàng gia công, nguyên phụ liệu đều được khách hàng đặt hàng và cung cấp. Sản phẩm CNHT dệt may trong nước làm ra nhưng không bán được nên ít người đầu tư, cải tiến máy móc chất lượng sản phẩm.
Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, các doanh nghiệp trong nước đang phải nhập khẩu khoảng 70% nguyên phụ liệu, phần lớn nhập khẩu từ Trung Quốc, ngành dệt may cả nước đều vướng phải tỉnh trạng xuất sợi và nhập lại do khâu dệt, nhuộm của chúng ta còn yếu, buộc phải nhập lượng lớn nguyên liệu vải để sản xuất.
Hỗ trợ nguồn vốn ưu đãi cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ
Vì vậy, việc phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành dệt may cần được ưu tiên, sớm thu hút được các tập đoàn đa quốc gia đầu tư công nghệ, vốn thúc đẩy hình thành hệ thống doanh nghiệp CNHT phục vụ cho ngành dệt may.
Đại diện Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho rằng, để vào được chuỗi cung ứng toàn cầu, giành được đơn hàng thì phải rẻ hơn hàng Trung Quốc, nhưng cạnh tranh về giá luôn là thách thức với các doanh nghiệp công nghiệp Việt Nam nói chung và CNHT nói riêng vì các bất cập của chính sách thuế, phí, lãi vay...
Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp CNHT TP. Hà Nội Nguyễn Vân kiến nghị, các tổ chức ngân hàng quan tâm cho các doanh nghiệp ngành CNHT được tiếp cận nguồn vốn tốt, thời hạn cho vay dài, bởi nhiều doanh nghiệp CNHT phải đầu tư 2-3 năm, thậm chí 5-10 năm mới có lãi.
Trong Chiến lược phát triển ngành dệt may, da giày đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035, Bộ Công Thương đề ra một số giải pháp về đổi mới công nghệ, nhất là với dệt, nhuộm hoàn tất nhằm thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ ngành dệt may, lấp dần nguồn cung thiếu hụt.
Để đáp ứng phần nào về nguồn nguyên phụ liệu, ngành dệt may đang phối hợp với Bộ Công Thương cho biết, sẽ xây dựng một số khu công nghiệp dệt may lớn có hệ thống xử lý nước thải, bảo vệ môi trường đảm bảo tiêu chuẩn “xanh hóa” ngành dệt may.Cụ thể, sẽ phát triển một số tổ hợp chuyên ngành tại 3 miền Bắc, Trung, Nam (kết hợp với ngành dệt May) và cụm công nghiệp chuyên ngành có vị trí thuận lợi và hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hợp thành mạng lưới chuỗi cung ứng từ nghiên cứu phát triển đến sản xuất nguyên, phụ liệu, sản xuất và phân phối sản phẩm, trong đó ưu tiên thu hút đầu tư tại các vùng kinh tế trọng điểm.
Mới đây, Bộ Công Thương đã có tờ trình gửi Phó thủ tướng Trần Hồng Hà về việc tiếp thu các ý kiến với dự thảo sửa đổi Nghị định số 111/2015/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển CNHT với nhiều chính sách ưu đãi mới được đề xuất.
Bộ Công Thương xác định các doanh nghiệp hưởng chính sách này không thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Với khoảng 5.000 doanh nghiệp hiện nay, doanh nghiệp có dự án sản xuất sản phẩm CNHT thuộc danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển sẽ được hưởng các ưu đãi, gồm ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp. Vì vậy, Bộ Công Thương đã cấp 206 giấy xác nhận ưu đãi cho các doanh nghiệp có dự án sản xuất CNHT.
Ngoài chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, dự thảo sửa đổi nghị định 111 đã xây dựng nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu các tập đoàn đa quốc gia, doanh nghiệp sản xuất sản phẩm hoàn chỉnh, thu hút đầu tư vào lĩnh vực CNHT.
Theo dự thảo, mức cấp bù chênh lệch lãi suất là 3%/năm. Với chính sách này, mỗi dự án được hưởng chính sách hỗ trợ tín dụng một lần trong cùng một giai đoạn nếu dự án đó chưa được hưởng chính sách hỗ trợ tín dụng khác từ ngân sách nhà nước.
Thời gian được Nhà nước hỗ trợ tín dụng bằng thời hạn cho vay nhưng tối đa không quá 10 năm kể từ ngày ký hợp đồng vay vốn. Chính sách này áp dụng với các khoản vay ký thỏa thuận vay vốn, giải ngân thực hiện đến hết năm 2030.Theo dự thảo, các sản phẩm CNHT được ưu tiên phát triển gồm có ngành dệt may, da giày, điện tử, sản xuất và lắp ráp ô tô, cơ khí chế tạo.
