Bổ sung loại hình kinh doanh vận tải bằng xe 4 bánh, chạy bằng năng lượng điện
ĐBQH Tạ Thị Yên (Điện Biên) cơ bản đồng tình với dự thảo Luật Đường bộ trình Quốc hội tại Kỳ họp này. Qua nghiên cứu Báo cáo giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông từ năm 2009 đến hết năm 2023” của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho thấy, hoạt động vận tải đường bộ những năm qua đã phát triển mạnh mẽ, đáp ứng trên 90% tổng khối lượng vận chuyển hành khách và trên 70% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa với gần 86.000 đơn vị đã được cấp Giấy phép kinh doanh vận tải bằng xe ô tô... Theo đại biểu, đây là nguồn lực rất lớn của xã hội cần phải chú ý tới khi xây dựng Luật Đường bộ.
Quan tâm đến Khoản 10, Điều 56 dự thảo Luật quy định đối với loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, đơn vị kinh doanh vận tải chỉ được ký hợp đồng vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, nghĩa là mỗi chuyến xe hợp đồng chỉ được chở một hành khách hoặc một nhóm khách duy nhất, ĐB Tạ Thị Yên cho rằng, việc Ban soạn thảo đưa ra quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng núp dưới bóng xe hợp đồng để kinh doanh vận tải hành khách liên tỉnh theo tuyến cố định. Tuy nhiên, điều này lại đang vô tình làm hạn chế một loại hình vận tải hành khách phổ biến ở nhiều quốc gia khác, đó là mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng dưới 10 chỗ thông qua các nền tảng gọi xe trực tuyến.
ĐB Tạ Thị Yên nhận thấy, mô hình này cho phép các hành khách khác nhau có cùng lộ trình nhưng khác điểm đón và trả khách có thể đi chung một chuyến xe, hành khách sẽ được hưởng cước phí di chuyển rẻ hơn, người lái xe được gia tăng thu nhập do lượng hành khách trong một chuyến xe tăng lên. Mô hình này mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, vì có thể tối đa hóa số lượng người di chuyển trong một chuyến đi, do đó, sẽ giúp giảm đáng kể lưu lượng xe lưu thông trên đường, giúp giảm áp lực với cơ sở hạ tầng và giải quyết phần nào tình trạng tắc nghẽn giao thông.
Với những lý do trên, ĐB Tạ Thị Yên đề nghị rà soát, điều chỉnh Khoản 10, Điều 56 theo hướng vừa kiểm soát tình trạng “xe dù, bến cóc”, nhưng vẫn tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ được hoạt động. Đây cũng là cách thiết thực để thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong việc dần tiến tới hạn chế phương tiện cá nhân, phát triển vận tải hành khách công cộng, giảm thiểu khí thải nhà kính và sử dụng hợp lý, có hiệu quả các nguồn lực của xã hội để phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Cũng quan tâm đến Điều 56 dự thảo Luật, ĐBQH Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) đề nghị bổ sung loại hình kinh doanh vận tải khách bằng xe 4 bánh chạy bằng năng lượng điện, hoạt động trong khu vực hạn chế. Đại biểu cho biết, hiện nay, Chính phủ đang cho phép 35 tỉnh, thành phố thí điểm hoạt động loại hình kinh doanh này trong phạm vi hạn chế; ngày 9.4 vừa qua, Bộ Giao thông, Vận tải cũng đã có văn bản số 3795/BGTVT-VT về việc thí điểm hoạt động xe 4 bánh chạy bằng năng lượng điện chở khách tham quan du lịch trong khu vực hạn chế gửi Thủ tướng Chính phủ và đã đề nghị đưa vào Luật Đường bộ.
Cấm hành vi lập chốt thu phí sử dụng đường bộ trái pháp luật
Về các hành vi bị nghiêm cấm, ĐBQH Cầm Thị Mẫn (Thanh Hóa) nêu rõ, tại Khoản 3, Điều 7 dự thảo Luật quy định về hành vi bị nghiêm cấm là “lấn chiếm, sử dụng, xây dựng trái phép trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ”. Tuy nhiên, quy định này cần phải loại trừ đối với các trường hợp quy định tại Khoản 5, Điều 32 dự thảo Luật này là: các trường hợp thi công trên đường bộ đang khai thác không phải cấp giấy phép. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát lại để bảo đảm tính thống nhất giữa các quy định trong dự thảo Luật; hoặc thể hiện lại Khoản 3, Điều 7 theo hướng “cấm lấn chiếm, sử dụng xây dựng trái phép trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ, trừ trường hợp quy định tại Khoản 5, Điều 32 của luật”
Đề nghị cần bổ sung quy định cấm hành vi lập chốt thu phí sử dụng đường bộ trái pháp luật, ĐBQH Nguyễn Thị Huế (Bắc Kạn) nêu rõ, đề xuất này xuất phát từ thực tiễn đã xảy ra nhiều trường hợp người dân tự ý lập chốt thu phí của các phương tiện tham gia giao thông. Bên cạnh đó, theo Nghị định 100/2029/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt có nêu: “xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xây dựng hoặc thành lập trạm thu phí đường bộ khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước về giao thông vận tải đồng ý theo quy định”. Do đó việc bổ sung hành vi này vào điều cấm là phù hợp.
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, đã có 23 lượt ý kiến phát biểu, các ý kiến đều có căn cứ chính trị, pháp lý, thực tiễn rõ ràng, sâu sắc và toàn diện, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm cao của các đại biểu Quốc hội đối với dự án Luật đã được tiếp thu, chỉnh lý.
Qua thảo luận, đại đa số ý kiến đại biểu Quốc hội đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội đã phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, cơ quan hữu quan theo sự chỉ đạo để nghiên cứu kỹ lưỡng, tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm chuyên sâu, khảo sát thực tiễn, thu thập thêm nhiều thông tin hữu ích phục vụ việc tiếp thu, chỉnh lý, giải trình các nội dung dự thảo Luật, kết tinh được công sức và trí tuệ của cả hệ thống chính trị và người dân.
Các ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, sự thống nhất của các điều luật, các khoản trong các điều luật, bảo đảm tính khả thi; bổ sung giải thích từ ngữ, các hành vi bị nghiêm cấm. Các đại biểu cũng cho ý kiến về mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng, ưu tiên phát triển một số loại đường tuần tra biên giới, đường ven biển…
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh khẩn trương chủ trì, phối hợp với các cơ quan tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến các đại biểu Quốc hội tại phiên họp, hoàn chỉnh dự thảo Luật báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến. Trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo Luật gửi Thường trực Ủy ban Pháp luật rà soát đầy đủ về kỹ thuật lập pháp và các quy định liên quan, đồng thời hoàn thiện Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật với tinh thần không có ý kiến của đại biểu nào không được tiếp thu giải trình, tạo được sự đồng thuận cao.
