Nhận thức rõ về hệ lụy của dạy thêm, học thêm

Thực hiện Công văn số 41/TTg-QHĐP ngày 10/01/2024 về việc triển khai thực hiện Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, trong đó đã giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) nghiên cứu ban hành Thông tư quy định về dạy thêm học thêm (DTHT), ngày 30/12/2024, Bộ GDĐT đã ban hành Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT về việc quản lí dạy thêm, học thêm (Thông tư số 29).

Đến nay, Thông tư số 29 đã có hiệu lực được một tháng. Qua rà soát, kiểm tra, nắm bắt thông tin từ các Sở GDĐT, các ý kiến đóng góp gửi về Bộ GDĐT qua các phương tiện thông tin từ các bậc cha mẹ học sinh, các nhà khoa học, cán bộ giáo viên, Bộ GD-ĐT đã có báo cáo tình hình triển khai thực hiện Thông tư số 29.

Theo Bộ GD-ĐT, Thông tư số 29 đã nhận được sự đồng thuận cao và quan tâm đặc biệt của xã hội, nên được nắm bắt nhanh chóng và được triển khai kịp thời, đáp ứng mong mỏi của xã hội. Các địa phương, nhà trường, giáo viên, cha mẹ học sinh nhận thức rõ thêm về hệ lụy, tác hại của DTHT tràn lan tới học sinh, cha mẹ học sinh, nhà trường và toàn xã hội.

Đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên nhận thức đầy đủ và rõ ràng hơn về trách nhiệm và tầm quan trọng của dạy học chính khóa, trách nhiệm trong việc hỗ trợ học sinh nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục; trách nhiệm và tầm quan trọng của việc trang bị cho học sinh ý thức tự học, tự chủ, tự giác trong các hoạt động giáo dục.

Chính quyền các cấp nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm trong quản lí hoạt động DTHT trên địa bàn, kịp thời có các hướng dẫn để thực hiện các quy định về dạy thêm ngoài nhà trường; từng bước đưa các hoạt động này đi vào quy củ, nền nếp, đúng pháp luật và tránh lãng phí; bước đầu đã ban hành các kế hoạch, thành lập các đoàn kiểm tra việc thực hiện các quy định của Thông tư 29.

Cha mẹ học sinh nhìn nhận rõ vai trò của gia đình trong phối hợp quản lí, giáo dục học sinh

Đặc biệt trong quá trình Đoàn thực hiện nhiệm vụ đã nhận được các ý kiến đóng góp gửi về qua các phương tiện thông tin từ các bậc cha mẹ học sinh, các nhà khoa học, cán bộ giáo viên thể hiện sự ủng hộ lớn đối với các quy định của Thông tư khi cho rằng Bộ GDĐT đã cầu thị lắng nghe, quyết tâm rất cao để đưa nền giáo dục nước nhà thực hiện đúng đường lối giáo dục của Đảng, nhà nước đề ra, mở ra cơ hội để thế hệ trẻ phát triển toàn diện, đóng góp cho đất nước những công dân có chất lượng, năng động và sáng tạo.

Nhiều địa phương lúng túng trong triển khai

Bộ GD-ĐT cho biết, hiện nay vẫn còn địa phương chậm ban hành văn bản hướng dẫn, ban hành quy định tại địa phương, dẫn tới lúng túng trong triển khai; sự phối hợp giữa các sở, ngành trong triển khai các quy định về dạy thêm ngoài nhà trường có nơi chưa kịp thời nên một bộ phận giáo viên có nhu cầu dạy thêm hoang mang, lo lắng.

Việc chỉ đạo các cơ sở giáo dục điều chỉnh kế hoạch giáo dục của nhà trường để phù hợp với quy định của Thông tư ở một số nơi chưa kịp thời, sẵn sàng từ thời điểm Thông tư ban hành.

Còn một bộ phận cán bộ quản lí, giáo viên chưa hiểu hết quy định, tinh thần của Thông tư số 29.

Những vấn đề khách quan như thiếu cơ sở vật chất trường lớp; cha mẹ học sinh học sinh dựa vào nhà trường, giáo viên do cha mẹ học sinh không có đủ thời gian, kiến thức để kèm con học, kỳ vọng vào thành tích học tập cao của con em mình, áp lực thi cử lớn; học sinh còn chưa thực sự chủ động trong học tập và có thể tự học… cũng tạo nên những băn khoăn khi Thông tư số 29 đi vào triển khai.

Nguyên nhân từ đâu?

Qua kiểm tra thực tiễn tại một số địa phương và tổng hợp báo cáo của các Sở GDĐT, theo Bộ GD-ĐT việc triển khai thực hiện Thông tư số 29 chưa được hiệu quả ở một số địa phương vì những nguyên nhân chính sau:

Thứ nhất, việc quản lí DTHT không phải là vấn đề mới, từ năm 2012 Bộ GDĐT đã ban hành Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT về quản lí DTHT, theo đó DTHT được đưa vào danh mục kinh doanh có điều kiện và được cấp phép để hoạt động. Tuy nhiên, có một số nơi đã buông lỏng quản lí, dẫn tới DTHT tràn lan, chưa thực hiện đúng các quy định tại Thông tư 17/2012/TT-BGDĐT.

Thứ hai, việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày chưa được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định, chưa khai thác và sử dụng hết hiệu suất về cơ sở vật chất và định biên giáo viên được giao cho nhà trường để thực hiện các nội dung dạy học chính khóa, chưa khai thác hết nguồn lực để dạy học theo nhu cầu người học theo quy định. Công văn hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày chưa đáp ứng yêu cầu của Chương trình GDPT 2018 cần phải thay đổi điều chỉnh.

Giải pháp nào?

Bộ GD-ĐT cho biết, tiếp tục tăng cường chỉ đạo, thực hiện công tác tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa của Thông tư số 29.

Theo đó, các địa phương cần nghiên cứu kĩ các văn bản hướng dẫn; tiếp tục đổi mới phương pháp, đa dạng hình thức tổ chức dạy học, đặc biệt chú trọng đổi mới, đa dạng hình thức kiểm tra, đánh giá phẩm chất, năng lực người học, không đánh giá vượt quá yêu cầu cần đạt của chương trình, không gây áp lực về điểm số, chỉ đạo các cơ sở giáo dục phổ thông xây dựng phương án tuyển sinh đầu cấp lớp 1, lớp 6 và lớp 10 bảo đảm phù hợp với thực tế của địa phương và các quy định hiện hành, giảm áp lực, giảm tốn kém, góp phần giảm DTHT không đúng quy định;

Thực hiện rà soát, bổ sung, điều chỉnh kế hoạch giáo dục của nhà trường bảo đảm sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và huy động các nguồn lực hợp pháp để thực hiện CTGDPT, đáp ứng các yêu cầu cần đạt của chương trình; phân công giáo viên đảm bảo định mức tiết dạy theo quy định, ưu tiên phân công phù hợp cho giáo viên dạy cuối cấp để có thời gian hỗ trợ tối đa cho học sinh ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường;

Tăng cường vai trò, trách nhiệm của Hiệu trưởng trong tổ chức thực hiện việc kiểm tra, đánh giá theo quy định, không gây áp lực học thêm cho học sinh; không tổ chức ôn tập tràn lan, không đúng đối tượng, không hiệu quả, gây lãng phí; tuyệt đối không buông lỏng việc tổ chức ôn tập, bồi dưỡng cho những học sinh có kết quả học tập ở mức chưa đạt.

Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất bảo đảm học 2 buổi/ngày

Bộ GD-ĐT yêu cầu các Sở GDĐT tham mưu UBND cấp tỉnh bố trí nguồn ngân sách và tăng cường huy động nguồn lực xã hội hóa xây dựng đủ trường, lớp và bảo đảm chất lượng để mọi học sinh trong độ tuổi phổ cập giáo dục được đến trường, giảm áp lực trong tuyển sinh, kiên quyết không để học sinh trong độ tuổi phổ cập giáo dục không đường đến trường;

Hỗ trợ kinh phí phù hợp cho các cơ sở giáo dục để tổ chức ôn tập, bồi dưỡng học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt là học sinh còn gặp khó khăn trong học tập, học sinh cuối cấp, đối tượng yếu thế, học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn, học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Chỉ đạo địa phương sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, đội ngũ giáo viên và huy động các nguồn lực để tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục bắt buộc theo quy định, phù hợp với điều kiện của địa phương; triển khai thực hiện hiệu quả các quy định về việc quản lí trong cơ sở giáo dục mầm non và cơ sở giáo dục phổ thông công lập để tổ chức các hoạt động theo nhu cầu, thực hiện các giải pháp để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị hoạt động giáo dục của nhà trường.

Các địa phương sớm ban hành theo thẩm quyền quy định về dạy thêm học thêm theo quy định tại khoản 2 Điều 8 Thông tư 29, bảo đảm phù hợp với thực tế của địa phương và các quy định hiện hành, đẩy nhanh kế hoạch kiểm tra nhằm mục đích thúc đẩy, kịp thời tháo gỡ khó khăn. Đề xuất ngay giải pháp cho học sinh ôn thi lớp 9, 12 tránh xáo trộn việc giảng dạy tại các nhà trường.

Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo các địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định về DTHT, thành lập Đoàn kiểm tra và tiến hành kiểm tra trực tiếp tại 05 tỉnh (ngày 24/02/2025 tại Hà Nội, ngày 27 và ngày 28/02/2025 tại Quảng Trị, ngày 05/3/2025 tại Hải Phòng, ngày 06/3/2025 tại Bắc Giang, ngày 14/3/2025 tại Thái Bình và tại Thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 21/3/2025); chủ động, thường xuyên rà soát, nắm bắt thông tin để kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện Quy định về DTHT, bảo đảm phù hợp thực tiễn và đáp ứng yêu cầu đặt ra trong tình hình mới.

Ngày 07.3.2025, Bộ GDĐT đã ban hành Công văn số 948/BGDĐT-GDPT về việc báo cáo tình hình triển khai thực hiện Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT gửi tới 63 tỉnh/thành phố. Tính tới thời điểm hiện tại, có 44 tỉnh/thành phố đã gửi báo cáo gồm: Trà Vinh, Sóc Trăng, Phú Yên, Ninh Thuận, Nam Định, Lào Cai, Lạng Sơn, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Đồng Tháp, Đắk Nông, Điện Biên, Bắc Giang, Cà Mau, Cao Bằng, Bạc Liêu, Bình Định, Lai Châu, Hà Giang, Long An, Ninh Bình, Kiên Giang, Hưng Yên, Vĩnh Long, Phú Thọ, Hậu Giang, Quảng Nam, Đồng Tháp, Bắc Kạn, Quảng Trị, Thanh Hóa, Khánh Hòa, Cần Thơ, Đà Nẵng, Thừa Thiên-Huế, Bình Phước, Nghệ An, Bến Tre, Tiền Giang, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Thái Bình, Gia Lai, Yên Bái. Hiện còn 19 tỉnh/ thành phố chưa gửi báo cáo gồm: An Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bắc Ninh, Bình Dương, Bình Thuận, Đắk Lắk, Đồng Nai, Hà Nam, Hải Dương, Hòa Bình, Kon Tum, Lâm Đồng, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Sơn La, Tây Ninh, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc.