Diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn
Năm 2021, toàn ngành đã trực tiếp và phối hợp bắt giữ 242 vụ việc vi phạm liên quan đến ma túy, với 231 đối tượng. Tang vật thu giữ gồm 98,312kg và 52 bánh heroin; 763kg cần sa; 9,6kg thuốc phiện; 505,77kg và 581.246 viên ma túy tổng hợp; 304,3kg ketamine; 1.020 viên là chất hướng thần.
Tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 2021, triển khai nhiệm vụ năm 2022 của Tổng cục Hải quan, Tổng Cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn nhấn mạnh, tình hình tội phạm ma túy xuyên quốc gia liên quan đến địa bàn hoạt động hải quan ngày càng có nhiều diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Trước thực trạng đó, Tổng Cục trưởng yêu cầu lực lượng chức năng, nhất là lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy tiếp tục tăng cường triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để nâng cao hiệu quả đấu tranh, nhằm kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý vụ việc vi phạm.
Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, trong các vụ án gần đây, khối lượng lớn ma túy được cất giấu lẫn trong hàng hóa như tân dược, sữa, thực phẩm chức năng, dầu gội, sữa tắm, đồ chơi trẻ em, thức ăn cho chó, mèo... được đóng gói tinh vi thành các kiện hàng hóa ghi tên người nhận, địa chỉ và số điện thoại “ảo”, làm lực lượng chức năng khó phát hiện hoặc nếu phát hiện cũng trong tình trạng vô chủ. Cá biệt, có trường hợp giữ được người nhận hàng nhưng không làm rõ được hành vi phạm tội và đối tượng chủ mưu.
Thủ đoạn của đối tượng là lợi dụng khu vực biên giới địa hình hiểm trở, đối tượng vi phạm thực hiện giao ma túy vào ban đêm, người giao nhận không biết nhau; sử dụng vũ khí “nóng” sẵn sàng chống trả lực lượng chức năng…
Một số chiêu thức khác được sử dụng làm “bình phong”, “vỏ bọc” để buôn bán, vận chuyển ma túy xuyên quốc gia như khai tên theo tên doanh nghiệp mới thành lập, doanh nghiệp ưu tiên để làm bình phong; từ đó thực hiện xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa trong đó trà trộn, cất giấu ma túy hoặc nhập khẩu thiết bị, phương tiện, tiền chất phục vụ cho sản xuất, điều chế ma túy bất hợp pháp. Ngoài ra, việc sử dụng trái phép tiền chất để điều chế ma túy tổng hợp cũng là vấn đề hết sức đáng quan ngại.
Tăng cường đấu tranh trong tình hình mới
Theo đánh giá của Cục Điều tra chống buôn lậu, nước ta có địa bàn thuận lợi, để tội phạm lợi dụng trung chuyển ma túy sang nước thứ 3, do có đường biên giới trải dài tiếp giáp với Trung Quốc, Lào, Campuchia cùng vô số con đường tiểu ngạch ở các cửa khẩu. Đặc biệt, diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 làm phát sinh thêm nhiều thách thức mới đối với công tác kiểm soát phòng, chống ma túy.
Trước thực trạng đó, trong Kế hoạch phòng, chống và kiểm soát ma túy giai đoạn 2021 - 2025, Tổng cục Hải quan xác định triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị; Thủ tướng Chính phủ; Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm; Bộ Tài chính và ngành hải quan về công tác phòng chống ma túy.
Bên cạnh đó, tăng cường đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy thông qua việc thực hiện hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan; bảo đảm hiệu quả phòng ngừa, ngăn chặn từ xa, từ sớm hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới; kịp thời phát hiện, bắt giữ và xử lý các hoạt động bất hợp pháp liên quan đến ma túy, tiền chất.
Tổng cục Hải quan cũng xác định, 100% lực lượng hải quan chuyên trách kiểm soát, phòng chống ma túy được đào tạo, bồi dưỡng, hướng dẫn về kỹ năng, kiến thức nghiệp vụ về công tác phòng, chống ma túy trong lĩnh vực hải quan. Đặc biệt, quy định pháp luật, quy trình nghiệp vụ về phòng, chống ma túy được phổ biến, hướng dẫn và tổ chức triển khai đến 100% lực lượng chuyên trách kiểm soát, phòng chống ma túy toàn ngành.
Thúc đẩy quan hệ phối hợp, hợp tác giữa cơ quan hải quan với các bộ, ngành, lực lượng chức năng và cơ quan hải quan nước ngoài, tổ chức khu vực, quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới.
Trong kế hoach, Tổng cục Hải quan giao nhiệm vụ cụ thể cho Cục Điều tra chống buôn lậu, các cục hải quan địa phương và các cục, vụ khối cơ quan Tổng cục trong thực hiện nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống ma túy.
