Những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng

Klee - trừu tượng nhạc điệu

Paul Klee là họa sĩ Thụy Sĩ nhưng sự nghiệp hội họa của ông lại gắn liền với nước Đức giữa hai thế chiến. Cùng với Kandinsky, Klee là một trong những nhân vật chủ chốt làm nên phong cách nghệ thuật Baushaus. Lâu đài và mặt trời là tác phẩm tiêu biểu của ông, kết hợp nhuần nhuyễn các hình thức biểu tượng như vuông, tròn, tam giác và tính nhạc trong phối hợp các dạng thức màu sắc...

Những năm đầu thế kỷ XX, Paul Klee đã sớm được biết đến với những tác phẩm khá đơn giản, chịu ảnh hưởng trường phái Lập thể của Picasso và Braque. Năm 1911 ông tham gia nhóm Kỵ sĩ xanh - trường phái biểu hiện Đức, cùng với Kandinsky. Năm 1914, Klee thăm Tunisia, sự kiện này đã tạo nên bước ngoặt, ảnh hưởng đến suốt cuộc đời và sự nghiệp của ông. Ánh sáng trong trẻo vùng Bắc Phi dường như đã thức tỉnh ý thức về màu sắc trong Klee. Tham gia giảng dạy nghệ thuật cho trường Baushaus do Gropius sáng lập năm 1920, từ đây ông bắt đầu tách dần màu sắc từ sự mô tả vật lý để sử dụng nó một cách độc lập, đồng thời đẩy lên đến mức trừu tượng và đoạn tuyệt hoàn toàn với hiện thực thị giác. Klee cho rằng, nhiệm vụ của hội họa lúc này là “không tái tạo cái nhìn thấy, mà đúng hơn là làm ra cái để nhìn thấy”. Bởi vậy, hầu hết tác phẩm thập kỷ 1920 của ông là những bức tranh xếp đặt các hình thức ngôn ngữ nghệ thuật cơ bản nhất trong những cấu trúc của tưởng tượng sáng tạo. 

Lâu đài và mặt trời, 1928, sơn dầu của Paul Klee, hiện thuộc sưu tập cá nhân
Lâu đài và mặt trời, 1928, sơn dầu của Paul Klee, hiện thuộc sưu tập cá nhân

Lâu đài và mặt trời là bức họa tiêu biểu, vẽ năm 1928, được xếp vào danh sách 10 tác phẩm nổi tiếng nhất của Kleel. Nó đã thể hiện sự chín muồi trong nghệ thuật của ông với sự kết hợp nhuần nhuyễn các hình thức biểu tượng như vuông, tròn, tam giác và tính nhạc điệu trong việc phối hợp các dạng thức màu sắc được hoán đổi lẫn nhau trong các ô hình. Ngày nay, trong nghệ thuật thế giới, điều này đã trở thành nguyên lý cơ bản nhất đối với những người bắt đầu làm quen với nghệ thuật. Nhưng vào thời điểm bấy giờ việc đơn giản hóa nghệ thuật trong những ám hiệu màu sắc như thế là cuộc cách mạng.

Tuy nhiên, điều làm nên tầm vóc khác biệt của Klee với đa số bậc thầy Baushaus thời bấy giờ chính là việc ông đã đưa ra các nghiên cứu về sự tương ứng giữa nốt nhạc và màu sắc. Lớn lên trong gia đình có truyền thống âm nhạc, Klee cũng là người rất giỏi violon. Âm nhạc đối với ông như cảm hứng vô tận để khơi nguồn hội họa. Từ đó, ông phát hiện ra bản chất tạm thời về thời gian trong trình diễn và sự tương ứng với biểu cảm của hội họa như ý nghĩa sức mạnh của màu sắc tác động đến thị giác như âm thanh tác động đến thính giác. Thậm chí, để minh họa cho các nghiên cứu của mình, Klee đã đưa ra các bản vẽ cấu trúc, nhịp gõ của một tác phẩm âm nhạc bậc thầy như Johann Sebastian Bach. Điều này đã làm nên những bản tổng phổ đầy chất nhạc trong các tác phẩm tưởng chừng như rất đơn giản của ông.

Đóng góp của Klee đối với hội họa thế kỷ XX còn vượt ra ngoài ranh giới của trừu tượng. Khi chủ nghĩa siêu thực được hình thành vào những năm 1920 ở châu Âu, dường như người ta đã tìm thấy mối liên hệ cận kề giữa sử dụng các ám hiệu trừu tượng với các trạng thái ý thức. Ví dụ, hình tượng mặt trời và lâu đài tưởng chừng đơn giản, nhưng rõ ràng là ám thị tuổi thơ của người châu Âu. Nó hiện lên trong ký ức bằng những nét phác đơn giản nhất. Chính điều này đã khiến tác phẩm của Paul Klee tuy chỉ là những ô vuông, tam giác, hình tròn, trong một kết cấu với tính toán khoa học và âm nhạc đã khơi dậy được giá trị tinh thần. Giá trị nghệ thuật biểu hiện Đức trong những năm khởi đầu sự nghiệp đặt dấu ấn lên ông, sự phức tạp đa chiều trong tư duy đã làm nên Paul Klee. Và những nghiên cứu về mối quan hệ giữa màu sắc và âm nhạc của ông đã góp phần thay đổi tư duy về hội họa từ trường Baushaus đến tận ngày nay.

Văn hóa

50 năm văn học, nghệ thuật đồng hành với đất nước
Văn hóa - Thể thao

50 năm văn học, nghệ thuật đồng hành với đất nước

Có lẽ trong mọi điều sâu thẳm và bền bỉ nhất mà một quốc gia có thể gìn giữ suốt hành trình phát triển là văn học, nghệ thuật. Nhìn lại 50 năm đất nước thống nhất, văn học nghệ thuật đã không chỉ song hành, mà còn là lực đẩy tinh thần đặc biệt, nâng bước dân tộc qua những năm tháng đầy biến động.

Kết nối ký ức hào hùng
Văn hóa - Thể thao

Kết nối ký ức hào hùng

Nửa thế kỷ sau ngày đất nước thống nhất, những thước phim truyện khắc họa cuộc kháng chiến cứu nước của quân và dân ta vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử và nghệ thuật, là di sản tinh thần vô giá của dân tộc. Làm tốt công tác bảo tồn, khơi dậy sức sống mạnh mẽ cho di sản này sẽ góp phần lan tỏa những câu chuyện hào hùng đến các thế hệ sau.

Nhà hát Tuổi trẻ hợp tác quốc tế phát triển nhạc kịch
Văn hóa

Nhà hát Tuổi trẻ hợp tác quốc tế phát triển nhạc kịch

Mới đây, tại Nhà hát Nghệ thuật thành phố Guri - Hàn Quốc đã diễn ra buổi diễn đọc kịch bản vở nhạc kịch "Giấc mơ của em" (My dream), kết quả giai đoạn đầu tiên của dự án hợp tác nghệ thuật giữa Nhà hát Tuổi trẻ và Nhà hát Sangsangmaru kéo dài trong hai năm 2025 - 2026.

Bộ đội Trường Sơn đẩy mạnh công tác hậu cần cho chiến trường miền Nam chống Mỹ, cứu nước
Văn hóa - Thể thao

Tác chiến hiệp đồng binh chủng quy mô lớn

Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh, công tác bảo đảm hậu cần đóng vai trò quan trọng; lần đầu tiên trong lịch sử, Quân đội ta huy động lực lượng lớn, hiệp đồng quân, binh chủng tham gia chiến dịch trên 5 hướng tiến công.