Thời gian Thanh tra về việc lựa chọn sách giáo khoa của 6 tỉnh giai đoạn từ 1.1.2021 đến 31.5.2022.
Theo kết luận Thanh tra của Bộ GD-ĐT, UBND các tỉnh cơ bản đã ban hành hệ thống các văn bản chỉ đạo thực hiện lựa chọn SGK, kế hoạch lựa chọn SGK và các quyết định ban hành tiêu chí lựa chọn SGK, thành lập hội đồng và quyết định ban hành danh mục SGK ... các tỉnh đã triển khai các văn bản, thông tư hướng dẫn của Bộ GD-ĐT, Bộ Tài chính và chỉ đạo việc lựa chọn SGK trên địa bàn tỉnh. Ban hành các văn bản hướng dẫn và chỉ đạo các Sở GD-ĐT, các sở, ban ngành có liên quan trong việc tổ chức lựa chọn SGK và quy trình lựa chọn SGK...
Các Sở GD-ĐT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản tiêu chí lựa chọn SGK; đề xuất danh sách thành viên của các Hội đồng; thông báo đến các cơ sở giáo dục phổ thông danh mục SGK được Bộ trưởng Bộ GD-ĐT phê duyệt; ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các phòng GD-ĐT, các cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện lựa chọn SGK theo quy trình, quy định...
UBND cấp huyện các đã chỉ đạo các Phòng GD-ĐT hướng dẫn các cơ sở giáo dục phổ thông thuộc thẩm quyền quản lý đề xuất danh mục SGK...Các Phòng GD-ĐT đã hướng dẫn các cơ sở giáo dục phổ thông đề xuất lựa chọn SGK...Các cơ sở giáo dục phổ thông được kiểm tra, xác minh trực tiếp đã có văn bản triển khai việc lựa chọn SGK, tổ chức lựa chọn SGK từ các lớp học...
Hàng loạt vi phạm
Về những hạn chế, thiếu sót trong việc thành lập Hội đồng lựa chọn SGK và xây dựng các tiêu chí lựa chọn, Thanh tra Bộ GD-ĐT đã chỉ rõ: UBND tỉnh Khánh Hoà thành lập các Hội đồng lựa chọn SGK lớp 6, lớp 7, lớp 10 một số Hội đồng chưa đảm bảo thành phần theo quy định tại khoản 2, Điều 4, Thông tư số 25.
Về nội dung lựa chọn SGK và quy trình lựa chọn SGK, tỉnh Đắk Lắk đã công bố danh mục SGK lớp 3, lớp 7, lớp 10 được phê duyệt chậm 2 tháng so với quy định. Thiếu sót trong khâu giao nhiệm vụ cho giáo viên của tổ chuyên môn không đúng chuyên môn nghiên cứu, thảo luận và đánh giá các SGK (Trường Tiểu học Trần Quốc Toản, huyện Krong Pak và Trường Tiểu học Nguyễn Tất Thành, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk).
Về nội dung bảo đảm kinh phí, các điều kiện cơ sở vật chất phục vụ việc lựa chọn SGK, tại thời điểm thanh tra trực tiếp, các tỉnh (Đồng Tháp, Kiên Giang, Quảng Ngãi, Khánh Hoà) chưa ban hành Nghị quyết về nội dung, mức chi cho hoạt động lựa chọn SGK trên địa bàn; UBND tỉnh chưa có văn bản hướng dẫn nội dung chi, mức chi cho hoạt động lựa chọn SGK tại các cơ sở giáo dục phổ thông theo quy định tại khoản 6, Điều 10, Thông tư 25.
Sở GD-ĐT, UBND huyện/thành phổ, phòng GD-ĐT chậm đề xuất kinh phí cho các cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện lựa chọn SGK tại cơ sở. Các tổ chuyên môn, giáo viên, nhà trường chưa được chi trả thù lao cho hoạt động lựa chọn SGK như tỉnh Quảng Ngãi, Khánh Hoà...
Việc công khai minh bạch và chế độ báo cáo thông tin lựa chọn SGK, theo kết luận Thanh tra: Tại tỉnh Đắk Lắk, việc tổ chức các hoạt động của Hội đồng lựa chọn SGK còn thiếu khâu xây dựng báo cáo UBND tỉnh về quá trình thực hiện nhiệm vụ và việc tiếp thu ý kiến đề xuất lựa chọn SGK của các cơ sở giáo dục phổ thông (CSGDPT).
Việc lựa chọn lại SGK lớp 1, có 08/15 Phòng GD-ĐT kiến nghị điều chỉnh danh mục SGK đã được phê duyệt và sử dụng trong các CSGDPT năm học 2020-2021, Sở GDĐT đã tổ chức lựa chọn lại SGK theo quy định tại Thông tư 25/2020/TT-BGDĐT. Tuy nhiên, Sở GD-ĐT chưa báo cáo UBND tỉnh về tổng hợp các kiến nghị điều chỉnh, bổ sung danh mục SGK từ các CSGDPT.
Về nội dung thanh tra, kiểm tra, các tỉnh: tỉnh Đồng Tháp, Kiên Giang, Long An, Đắk Lắk, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, UBND tỉnh, Sở GDĐT và UBND các huyện/thành phố chưa thực hiện thanh tra, kiểm tra chuyên đề trách nhiệm của các đơn vị quản lý và CSGDPT trong việc lựa chọn SGK và quy trình lựa chọn SGK. Phòng GDĐT chưa thực hiện kiểm tra chuyên đề, chỉ thực hiện kiểm tra công tác lựa chọn SGK và quy trình lựa chọn SGK lồng ghép, kết hợp trong các cuộc kiểm tra, nên chưa phát huy được hiệu quả của công tác kiểm tra.
Cũng theo kết luận Thanh tra, trong quá trình lựa chọn SGK các Hội đồng lựa chọn lựa chọn SGK tỉnh Kiên Giang, tỉnh Long An; các Hội đồng lựa chọn lựa chọn SGK trung học tỉnh Đồng Tháp không xây dựng báo cáo UBND tỉnh về quá trình thực hiện nhiệm vụ và việc tiếp thu ý kiến lựa chọn SGK của các trường trung học theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 4 Thông tư 25.
Tỉnh Khánh Hoà, không tổ chức lựa chọn từ cơ sở giáo dục đối với 02 môn học Âm nhạc, Mĩ thuật (lý do không có giáo viên) ở cấp THPT là vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 2 Thông tư 25 và Công văn số 686/BGDĐT-GDTrH.
Tỉnh Quảng Ngãi, đến thời điểm thanh tra, đối với lớp 10 chỉ có 31/40 trường THPT tổ chức chọn đối với môn Âm nhạc và có 16/40 trường THPT tổ chức lựa chọn môn Mĩ thuật, chưa thực hiện theo quy định tại Công văn số 686/BGDĐT-GDTrH ngày 03/3/2022 của Bộ GDĐT.
Tại Trường THPT Nguyễn Trung Trực (Kiên Giang) thiếu minh chứng thể hiện việc hướng dẫn các tổ chuyên môn, giáo viên lựa chọn SGK lớp 10; một số biên bản lựa chọn SGK không đúng quy định tại điểm a và b khoản 1 Điều 8 Thông tư 25.
Tổ chức rà soát và kiểm điểm trách nhiệm với tổ chức, cá nhân
Thanh tra Bộ GD-ĐT yêu cầu UBND các tỉnh tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung tiêu chí lựa chọn SGK bảo đảm cụ thể hóa tiêu chí quy định tại Thông tư 25 phù hợp với đặc điểm văn hóa, lịch sử, điều kiện phát triển kinh tế, xã hội địa phương; phù hợp với điều kiện tổ chức dạy học của các CSGD.
Các Hội đồng lựa chọn SGK của tỉnh Kiên Giang, Long An; các Hội đồng lựa chọn lựa chọn SGK trung học tỉnh Đồng Tháp tiếp tục thực hiện đúng trình và bảo đảm tôn trọng ý kiến đề xuất của các CSGD. Thực hiện báo cáo đầy đủ quá trình thực hiện nhiệm vụ và việc tiếp thu ý kiến đề xuất lựa chọn SGK của các CSGD phổ thông theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 5 Thông tư 25.
UBND tỉnh Kiên Giang, Quảng Ngãi, Khánh Hòa - nếu chưa ban hành nhanh chóng hoàn chỉnh hồ sơ, trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết quy định nội dung, mức chi cho hoạt động lựa chọn SGK trong CSGD phổ thông trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo Sở GDĐT, UBND cấp huyện và các CSGD bảo đảm nguồn kinh phí, cơ sở vật chất cho công tác lựa chọn SGK tại các CSGD.
Tổ chức rà soát, rút kinh nghiệm, kiểm điểm trách nhiệm, xử lý kỷ luật (nếu có) đối với tập thể, cá nhân để xảy ra các hạn chế, thiếu sót, vi phạm; báo cáo kết quả khắc phục những hạn chế, thiếu sót, vi phạm và các kiến nghị nêu tại Kết luận thanh tra về Bộ GDĐT sau 45 ngày kể từ ngày ban hành Kết luận này.
Đối với Sở GD-ĐT, Thanh tra Bộ GD-ĐT yêu cầu tiếp tục tham mưu UBND tỉnh rà soát, ban hành các văn bản liên quan đến việc lựa chọn SGK theo quy định; điều chỉnh, bổ sung tiêu chí lựa chọn SGK bảo đảm cụ thể hóa tiêu chí quy định tại Thông tư 25 phù hợp với đặc điểm văn hóa, lịch sử, điều kiện phát triển kinh tế, xã hội địa phương và điều kiện tổ chức dạy học tại các cơ sở giáo dục.
Tham mưu UBND tỉnh tổ chức lựa chọn SGK trong đó chú ý việc thực hiện lựa chọn SGK của các Hội đồng lựa chọn SGK đúng quy trình và bảo đảm tôn trọng ý kiến đề xuất của các Cơ sở giáo dục; rà soát hồ sơ của Hội đồng lựa chọn SGK bảo đảm đúng, đủ theo quy định tại Thông tư 25; đặc biệt lưu ý biên bản họp Hội đồng, phiếu nhận xét của thành viên Hội đồng bảo đảm chất lượng và thể hiện rõ tính minh bạch, công khai, dân chủ.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc tổ chức lựa chọn SGK tại các CSGDPT trong toàn tỉnh; quán triệt các CSGD thực hiện nghiêm túc việc tổ chức lựa chọn SGK, lưu trữ hồ sơ lựa chọn SGK theo quy định, hướng dẫn của Bộ GDĐT và UBND tỉnh.
Tổ chức rút kinh nghiệm, kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân để xảy ra hạn chế, thiếu sót, vi phạm trong việc thực hiện lựa chọn SGK. Trong đó tổ chức rút kinh nghiệm, kiểm điểm trách nhiệm, xử lý kỷ luật (nếu có) đối với tập thể, cá nhân để xảy ra việc thiếu báo cáo UBND tỉnh của các Hội đồng lựa chọn SGK trung học về quá trình thực hiện nhiệm vụ và việc tiếp thu ý kiến lựa chọn SGK của các trường trung học theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 4 Thông tư 25.
Đối với UBND cấp huyện tổ chức rút kinh nghiệm, kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những hạn chế, thiếu sót trong lựa chọn SGK đã nêu trong Kết luận thanh tra. Tiếp tục chỉ đạo Phòng GDĐT hướng dẫn các CSGDPT thuộc thẩm quyền quản lý thực hiện việc lựa chọn SGK theo đúng quy trình, quy định. Tổ chức thanh tra, kiểm tra và chỉ đạo các Phòng GDĐT kiểm tra việc lựa chọn SGK và quy trình lựa chọn SGK tại các CSGDPT thuộc phạm vi quản lý. Bố trí kinh phí, cơ sở vật chất bảo đảm cho việc thực hiện lựa chọn SGK tại các CSGDPT thuộc phạm vi quản lý.
Đối với phòng GDĐT và cơ sở giáo dục phổ thông tổ chức rút kinh nghiệm, kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những hạn chế, thiếu sót trong các khâu của quy trình lựa chọn SGK.
