Thí điểm, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả
Đến nay, tỉnh Bắc Ninh có 2 liên hiệp HTX, 699 HTX, trong đó có 555 HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp; 114 HTX phi nông nghiệp; 26 quỹ tín dụng nhân dân, 223 tổ hợp tác.
Sau hơn 2 năm Thực hiện Quyết định số 167/QĐ-TTg về Đề án lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả tại các địa phương trên cả nước giai đoạn 2021-2025, tỉnh Bắc Ninh đã gặt hái được nhiều kết quả khả quan.
Kế hoạch số 592/KH-UBND năm 2021 về triển khai Quyết định 167 của UBND tỉnh Bắc Ninh đề ra thời gian thực hiện Đề án gồm 3 giai đoạn. Giai đoạn 1, lựa chọn mô hình HTX thí điểm (trong năm 2021). Giai đoạn 2, hoàn thiện mô hình thí điểm, nhân rộng một số mô hình HTX kiểu mới đã hoàn thiện (đến ngày 30.6.2025). Giai đoạn 3, tổng kết, đề xuất phương án nhân rộng các mô hình HTX kiểu mới hiệu quả (6 tháng cuối năm 2025).
Việc lựa chọn HTX tham gia mô hình dựa trên các tiêu chí: HTX hoạt động theo quy định Luật HTX năm 2012; đang hoạt động sản xuất, kinh doanh và phát triển theo các mô hình được Đề án lựa chọn; có lãi liên tục trong 3 năm tài chính gần nhất; nộp đầy đủ Hồ sơ đăng ký tham gia Đề án. Ngoài ra, các HTX này đều có nhiều thành viên; tích cực tham gia hoạt động cộng đồng gắn với Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới; các HTX sản xuất quy mô lớn, sản phẩm chủ lực của địa phương theo hướng xuất khẩu, liên kết với doanh nghiệp, tham gia chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học công nghệ cao, gắn với tăng trưởng xanh.
Trên cơ sở đó, Liên Minh HTX tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố hướng dẫn các HTX có nhu cầu và đủ điều kiện đăng ký tham gia Đề án. Thực hiện Đề án, UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt lựa chọn 5 HTX là: HTX dịch vụ nông nghiệp Đức Lân (Yên Phong), HTX nuôi thỏ Việt Nhật (Quế Võ), HTX nuôi trồng thủy sản Minh Tiến (Lương Tài), HTX rau an toàn Liên Ấp (Tiên Du), HTX sản xuất nông nghiệp Quang Tiến (Thuận Thành). Sau một thời gian, HTX nuôi thỏ Việt Nhật chủ động xin rút khỏi mô hình thí điểm. Đến nay, 4 HTX hoàn thành việc xây dựng phương án sản xuất kinh doanh theo hướng dẫn, hoàn thiện hồ sơ trình các cấp phê duyệt để thụ hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước theo đúng quy định.
Cần được tiếp sức bởi chính sách hỗ trợ
Ông Nguyễn Văn Hiệp, Giám đốc HTX rau an toàn Liên Ấp (Tiên Du) cho biết, hướng tới HTX kiểu mẫu, đơn vị đang chuẩn hóa các quy trình quản trị HTX; triển khai phương án sản xuất kinh doanh quy mô hơn nhưhuy động tăng vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và trang thiết bị; ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật; hợp tác liên kết với doanh nghiệp, HTX khác theo chuỗi giá trị; thu hút thêm thành viên tham gia, cung cấp thêm các sản phẩm dịch vụ cho các thành viên HTX...
Tuy nhiên, HTX chưa được thụ hưởng chính sách hỗ trợ theo nội dung Đề án, trong khi nguồn lực nội tại của HTX chưa đủ, khiến nhiều hạng mục còn dở dang. Chẳng hạn, HTX dự định đầu tư thêm kênh dẫn nước tưới tiêu hiện đại cho các vùng trồng rau với kinh phí ước khoảng 7 tỷ đồng. Số tiền này quá lớn nếu chia đầu thành viên đóng góp nên rất cần sự trợ lực về vốn.
Cùng chung quan điểm, ông Đỗ Văn Lên, Giám đốc HTX nuôi trồng thủy sản Minh Tiến (Lương Tài) cho rằng, các HTX hiện nay đều trong tình trạng rất khó khăn sau khi trải qua thời gian dài ảnh hưởng của dịch bệnh, thị trường đầu vào, đầu ra biến động, tiêu thụ nông sản chậm. Hầu hết các HTX thiếu vốn để xoay vòng sản xuất, nên nguồn lực đầu tư cho cơ sở hạ tầng, kỹ thuật eo hẹp. Vì vậy, HTX mong muốn được tiếp sức bởi các chính sách hỗ trợ, trước hết là ổn định sản xuất, làm nền tảng vươn lên xây dựng HTX kiểu mới điển hình.
Ông Phạm Minh Hiền, Phó Chủ tịch Liên minh HTX khẳng định, chủ trương xây dựng các HTX điển hình là rất đúng đắn, là cơ sở để, thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tập thể, HTX; tạo động lực cho các HTX chủ động, sáng tạo, cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác theo cơ chế thị trường. Liên minh HTX tỉnh đang khẩn trương đề xuất, phối hợp với các ngành liên quan như Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương, Sở Khoa học và Công nghệ, UBND các huyện, thị xã đẩy nhanh tiến độ giải quyết thủ tục hành chính và cấp kinh phí hỗ trợ cho các HTX triển khai sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh đó, tích cực tập huấn kiến thức về quản trị, kinh doanh dịch vụ, thương mại; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thành viên HTX. Hỗ trợ áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất chất lượng, sản xuất thông minh, chuyển đổi số. Đẩy mạnh các giải pháp xúc tiến thương mại, phát triển thị trường tiêu thụ đối với sản phẩm của HTX thí điểm, kết nối vào hệ thống phân phối như chợ đầu mối, siêu thị, trung tâm thương mại… Mục tiêu bảo đảm tiến độ đến năm 2025, xây dựng thành công các HTX kiểu mới điển hình và nhân rộng hiệu quả các HTX này trên nhiều lĩnh vực.
Trong những năm qua, thực hiện chức năng, nhiệm vụ được UBND tỉnh giao, Liên minh HTX tỉnh Bắc Ninh đã thực hiện hiệu quả chức năng đại diện và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên, trở thành điểm tựa vững chắc cho các HTX khai thác tiềm năng, thế mạnh để phát triển sản xuất, kinh doanh theo hướng liên kết vùng, sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị nhằm tăng khả năng cạnh tranh, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho lao động tại địa phương, bảo vệ môi trường phát triển bền vững.
