Chèo lái Câu lạc bộ Hội bác sĩ tình nguyện (Hội BSTN), TS.BS Ngô Tuấn Anh - Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vẫn giữ thói quen không chia sẻ quá nhiều về bản thân. Gắn bó với Hội từ lúc mới thành lập, nhưng anh không thể nhớ nổi số lượng người dân CLB đã thăm khám, hay số ca điều trị đã thực hiện. Kết thúc mỗi chuyến đi, dư âm ấn tượng nhất còn đọng lại là nụ cười hạnh phúc, ánh mắt lấp lánh hy vọng của bệnh nhân khi biết mình đã khỏi bệnh.

Mang sự sống đến với bệnh nhân nghèo

Ngay từ năm tháng còn là sinh viên Trường Đại học Y Hà Nội, bác sĩ Ngô Tuấn Anh đã tham gia cùng các đoàn tình nguyện vào vùng sâu, vùng xa - nơi được xem là "vùng trũng y tế " để khám bệnh cho người dân. Tại đó, anh tận mắt chứng kiến nhiều trường hợp bởi hoàn cảnh khó khăn, không đủ tiền chữa bệnh, khiến bệnh tình trở nặng.

Thấu cảm được khát khao khoẻ mạnh của người bệnh, bác sĩ Ngô Tuấn Anh càng thêm trăn trở về trách nhiệm của một bác sĩ. Anh 'đau đáu' câu hỏi, làm thế nào để người dân, dù giàu hay nghèo, đều nhận được sự chăm sóc y tế tốt nhất?

Và từ đó, Hội Bác sĩ tình nguyện (BSTN) được thành lập năm 2015, dưới sự bảo trợ của Câu lạc bộ Dược - Y bác sĩ tình nguyện - Hiệp hội Doanh nghiệp TP Hồ Chí Minh. Mục đích của Hội là giúp đỡ được người dân vùng sâu, vùng xa, có hoàn cảnh khó khăn chữa bệnh.

Tính đến nay, Hội BSTN thu hút được hàng trăm bác sĩ đang làm việc tại nhiều bệnh viện lớn ở Hà Nội, các hội viên và tình nguyện viên tham gia. Hội đã tổ chức được 77 chương trình "Chung sức vì sức khỏe cộng đồng" để khám, chữa bệnh và thực hiện nhiều ca phẫu thuật miễn phí cho người dân nghèo.

Mỗi chuyến đi của Hội BSTN, dù ở vùng đô thị Long Biên (Hà Nội), vùng đồng bằng Xích Thổ (Ninh Bình) hay cao nguyên đất đỏ Tây Nguyên, đều là một hành trình thử thách. Bác sĩ Ngô Tuấn Anh kể lại, để đến được các điểm thăm khám vùng sâu, vùng xa, cả đội phải vượt qua các nẻo đường trơn trượt, hiểm nguy, đối mặt với thời tiết khắc nghiệt như mưa bão, sạt lở đất.

"Có chuyến đi mất gần một ngày để di chuyển. Có chuyến đi do địa hình trắc trở, xe sa lầy, cả đội phải dừng lại để xuống và đẩy xe. Cũng có chuyến, xe đang đi thì bị chướng ngại vật chắn ngang. Các hội viên hò nhau cuốc bộ gần chục kilomet để đến được điểm trường thăm khám. Mệt mà vui, bởi tôi thấy được tinh thần và nhiệt huyết yêu nghề đang cháy bỏng", Bác sĩ bồi hồi.

Vất vả là vậy, nhưng đặt chân đến nơi, mọi mệt mỏi của đoàn đều tan biến khi trông thấy ánh mắt háo hức, chờ đợi của bệnh nhân. Mỗi hội viên như được tiếp thêm động lực, và hiểu về sứ mệnh quan trọng đang thực hiện là "gieo mầm xanh" hy vọng cho người dân vùng khó.

Mỗi chương trình được tổ chức là một dịp các y, bác sĩ 'căng mình' chạy đua với thời gian để thăm khám được hết các bệnh nhân đến đăng ký. Bên cạnh việc khám bệnh, các hội viên còn phát thuốc trực tiếp và tận tình hướng dẫn bà con cách ăn uống, sinh hoạt, vệ sinh khoa học phòng chống bệnh. Một vài tình nguyên viên khác chia nhau đến nhà thăm hỏi người dân, động viên các em nhỏ cố gắng học tập, trở thành người có ích cho xã hội.

Bác sĩ Ngô Tuấn Anh kể rằng, trong những lần đi thiện nguyện tại các vùng sâu, vùng xa, qua thăm khám, CLB đã phát hiện nhiều trường hợp mắc bệnh tim hiểm nghèo như hẹp van 2 lá, 3 lá nhưng hoàn cảnh khó khăn không có tiền phẫu thuật. Họ đành chấp nhận sống chung với bệnh.

"Tôi đã từng vào thăm nhà của một bệnh nhân nhỏ tuổi trên vùng đất Măng Đen (KonTum). Căn nhà vắng vẻ, trống trải, không có nổi một vật dụng trị giá 200 ngàn. Nhiều trường hợp chỉ mất 20 triệu tiền điều trị, nhưng người nông dân cũng không có tiền để trả. Họ sợ đói hơn sợ đau, nên cứ thế 'cắn răng chịu đựng' ngày qua ngày", Bác sĩ Ngô Tuấn Anh cho biết.

Tuy vậy, đối diện với những ánh mắt đau đớn và buồn rầu, vị bác sĩ không khỏi day dứt. Anh quyết định phải hành động, để mang đến một tia hy vọng, dù là nhỏ nhất cho các bệnh nhân nghèo. Anh bàn với các thành viên trong Hội quyên góp tiền, tìm kiếm tài trợ để đưa các bệnh nhân mắc bệnh nan y về Hà Nội phẫu thuật và điều trị miễn phí. Nhờ những nỗ lực bền bỉ, Hội BSTN đã thực hiện được nhiều ca phẫu thuật thành công, mang đến sự sống cho nhiều bệnh nhân.

Từ quy mô nhỏ chỉ thăm khám 200-300 bệnh nhân/ngày, dần dà, nhiều mảnh đời khó khăn trên cả nước đã tìm đến các chương trình của Hội để thăm khám. Có những ngày, các bác sĩ phải làm việc quần quật, trực tiếp khám bệnh và cấp thuốc miễn phí cho hơn 2000 người dân.

Nhận thấy sức lan toả ngày một tăng, Bác sĩ Ngô Tuấn Anh đặt ra mục tiêu phát triển các hoạt động của Hội một cách chuyên nghiệp hơn. Để đạt được điều đó, cần chú trọng vào 2 nội dung là đảm bảo giấy phép hoạt động và duy trì nguồn tài chính ổn định.

Trước đó, nguồn lực duy trì hoạt động của hội đến từ sự đóng góp tự nguyện của các tổ chức, cá nhân. Tuy vậy, với quan điểm "không ai giúp mình được mãi" và nêu cao tinh thần "Làm chủ kinh tế", năm 2017, Hội BSTN chính thức khai trương quán cà phê Mơ Phố tại đường Yên Lãng (Đống Đa, Hà Nội).

"Mơ Phố" - Nơi giao thoa của những tấm lòng nhân ái

8 năm trôi qua, Mơ Phố không chỉ là quán cà phê, kinh doanh giải khát đơn thuần, mà còn là nơi kết nối, tổ chức nhiều hoạt động gây quỹ của Hội BSTN từ tư vấn chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng trẻ em; giới thiệu sách hay; trình diễn âm nhạc; đến giới thiệu sản phẩm thủ công, triển lãm ảnh không chuyên, kết nối các hoạt động hỗ trợ công tác tình nguyện.

Ẩn mình trong căn ngõ nhỏ tại phố Yên Lãng, quán Mơ Phố không trang trí cầu kỳ hay xa hoa, mà toát lên một vẻ đẹp mộc mạc và đơn giản. Quán được thiết kế nghệ thuật với những không gian âm nhạc, không gian sách, không gian thưởng thức đồ uống, không gian trưng bày các sản phẩm thủ công…

Trao đổi với phóng viên, Bác sĩ Ngô Tuấn Anh cho biết, tất cả lợi nhuận từ việc kinh doanh của quán đều được sử dụng cho hoạt động thiện nguyện của “Hội bác sĩ tình nguyện”. Từ khi thành lập, Mơ Phố được kỳ vọng là nơi gặp gỡ những tấm lòng, nơi khởi nguồn nhiều ý tưởng sáng tạo, góp phần làm phong phú nguồn lực và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xã hội.

Tại Mơ Phố, cứ tối thứ 6 hàng tuần, người dân xung quanh và các vị khách ghé quán lại được thưởng thức một đêm nhạc đặc biệt, do các nghệ sĩ khuyết tật của ban nhạc "Mơ phố" trình diễn. Từ tháng 3.2017, Ban nhạc Mơ Phố đã đồng hành cùng Hội BSTN tham gia gây quỹ cho các chương trình chung sức vì sức khỏe cộng đồng. Từ tháng 8.2018, ban nhạc còn trực tiếp về vùng sâu, vùng xa cùng Hội để biểu diễn cho đồng bào sau khi kết thúc chương trình khám bệnh, cấp thuốc không phí.

Dù mang trong mình giới hạn về thể chất, nhưng các nghệ sĩ đã thành công chinh phục trái tim khán giả bằng sự chân thành và sâu lắng qua từng lời ca. Mỗi bản nhạc là một câu chuyện truyền cảm hứng về hành trình vượt qua khó khăn, vươn lên từ nghịch cảnh.

Em Thu Nguyệt (sinh viên làm thêm tại Mơ Phố) cho biết, khách đến với đêm nhạc sẽ chung tay hoạt động thiện nguyện bằng việc trả tiền tùy ý cho món đồ uống mà mình thích. Số tiền này được đóng góp vào quỹ của hội để duy trì việc tổ chức các chương trình thiện nguyện, khám chữa bệnh miễn phí tại quán. Bên cạnh đó, nguồn tài trợ này cũng được dành cho các chương trình thăm khám ở vùng sâu, vùng xa, nhằm giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn và hạn chế về điều kiện y tế.

Cũng tại Mơ Phố, vào sáng thứ 7 hàng tuần, quán cà phê lại biến thành một phòng khám nhỏ để các bác sĩ và tình nguyện viên từ các bệnh viện ở Hà Nội đến khám và tư vấn miễn phí cho người nghèo. Quán được trang bị đầy đủ các máy móc và thiết bị hiện đại, phục vụ tốt nhất cho công việc.

Đối tượng bệnh nhân đến thăm khám chủ yếu là người già và người có hoàn cảnh khó khăn. Tại đây, họ sẽ được khám sức khỏe, kê đơn và phát miễn phí thuốc. Các trường hợp chẩn đoán bệnh nghiêm trọng, các bác sĩ của dự án sẽ khuyên người bệnh trực tiếp đi khám lại và tìm hiểu phương pháp điều trị ở các bệnh viện lớn.

Tuy được khám bệnh miễn phí, nhưng thời gian đầu, mô hình này không phổ biến và tiếp cận được với các đối tượng yếu thế. Bởi hoàn cảnh nên không phải người dân nào cũng có điện thoại, hoặc có nhưng không dùng thành thạo, không có tài khoản mạng xã hội để cập nhật thông tin.

Rơi vào thế khó, nhưng 'thuyền trưởng' Ngô Tuấn Anh và các bác sĩ khác không bỏ cuộc. Để lan toả mô hình rộng rãi, mỗi tối thứ hai hằng tuần, các tình nguyện viên của dự án sẽ đi đến những địa điểm có nhiều người dân khó khăn đang sinh sống để phát phiếu khám bệnh. Ban đầu, số lượng phiếu phát ra khá nhiều, tuy nhiên số người đến khám rất hạn chế. Tuy vậy, đến thời điểm này, số lượng người đến khám đã trở nên đông đúc, kín cả không gian quán.

Bên cạnh dự án khám bệnh, Hội BSTN còn tổ chức các lớp học sơ cứu miễn phí cho học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 vào sáng Chủ nhật hàng tuần. Các bác sĩ trực tiếp hướng dẫn thực hành các kỹ năng sơ cấp cứu, giúp học sinh nâng cao khả năng xử lý khi gặp tai nạn thương tích. Các lớp học đã thu hút nhiều học sinh trên địa bàn đến học hỏi và trải nghiệm.

Trong suốt cuộc trò chuyện, khi nhắc đến Mơ Phố, Bác sĩ Ngô Tuấn Anh không giấu nổi niềm tự hào. Bởi Mơ Phố không chỉ là "đứa con tinh thần" mà còn là một không gian ý nghĩa, nơi tình yêu thương và lòng nhân ái được giao thoa. Cũng tại nơi đây, những nụ cười và ánh mắt biết ơn của bệnh nhân chính là "quả ngọt", giúp các bác sĩ và tình nguyện viên hoàn thành tốt sứ mệnh của mình.