Triển khai nhiều giải pháp đồng bộ củng cố hệ thống y tế cơ sở
Nêu chất vấn về lĩnh vực y tế, ĐBQH Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) cho rằng, để chủ động nâng cao năng lực của ngành y tế trong phòng, chống dịch sau thiên tai, Bộ trưởng đã tính đến việc đề xuất Quốc hội về chương trình mục tiêu quốc gia đầu tư cho y tế cơ sở như thế nào?
Khẳng định, Bộ Y tế đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, toàn diện để củng cố hệ thống y tế cơ sở, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của dịch vụ y tế tại tuyến này, đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nêu rõ, trong đó có giải pháp về tiếp tục đầu tư nguồn lực (tài chính, nhân lực) cho y tế cơ sở. Xây dựng danh mục dịch vụ kỹ thuật mà tuyến y tế cơ sở có thể thực hiện, làm cơ sở để giao nhiệm vụ và đặt hàng.
Cùng với đó là hoàn thiện chính sách về tiền lương, chế độ ưu đãi để thu hút và giữ chân nhân viên y tế tại tuyến cơ sở. Đồng thời, tăng cường chỉ đạo tuyến, hỗ trợ chuyên môn, kỹ thuật cho y tế cơ sở; mở rộng phạm vi và nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh tại y tế cơ sở.
Về nguồn lực cho y tế cơ sở, Bộ trưởng nhấn mạnh, sau khi chương trình mục tiêu quốc gia về dân số kết thúc, các địa phương gặp khó khăn trong việc đầu tư cho hệ thống y tế cơ sở trong bối cảnh giá dịch vụ y tế chưa tính đúng, tính đủ.
Tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Quốc hội cũng đã quyết nghị dành 13.500 tỷ đồng trong Chương trình phục hồi kinh tế, phân bổ trực tiếp cho các địa phương để tiếp tục củng cố hệ thống y tế cơ sở. Tuy vậy, theo Bộ trưởng, để đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển hệ thống y tế cơ sở thì cũng còn khó khăn.
Quan tâm đến việc đầu tư cho y tế cơ sở, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Bình Dương) nêu rõ, để huy động bảo đảm nguồn lực cho y tế, tại Nghị quyết số 99/2023/QH15 về "Giám sát chuyên đề về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng”, Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan đề xuất nhu cầu đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng đến năm 2030, bảo đảm ít nhất 30% ngân sách y tế cho công tác dự phòng.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp trọng tâm để thực hiện Nghị quyết của Quốc hội và Bộ có giải pháp đột phá nào trong thu hút, giữ chân bác sĩ, y tá cho trạm y tế cấp xã để phục vụ tốt cho công tác khám, chữa bệnh cấp cơ sở?
Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng cho rằng, cơ sở lý luận và thực tế đều đã cho thấy rõ tầm quan trọng không thể phủ nhận của hệ thống y tế cơ sở. Tuy nhiên, chức năng, nhiệm vụ của y tế cơ sở hiện chưa rõ; nguồn lực đầu tư còn chưa đáp ứng được yêu cầu; người làm việc ở tuyến y tế cơ sở còn hạn chế… nên tuyến y tế này vẫn chưa đóng vai trò quan trọng trong hệ thống y tế nước ta như kỳ vọng.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trả lời chất vấn. Ảnh: Lâm Hiển
Do đó, Bộ trưởng cho biết, hệ thống giải pháp để củng cố hệ thống y tế cơ sở đang được triển khai đồng bộ. Ngoài việc đầu tư nguồn lực theo các chương trình, hiện nay, để giữ chân bác sĩ, y tá cho y tế cơ sở, nhiều địa phương có chính sách thu hút người về làm việc cho tuyến y tế cơ sở.
Với trách nhiệm là cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực này, Bộ trưởng khẳng định, Bộ Y tế đã triển khai nhiều giải pháp để triển khai chủ trương của Đảng, trong đó có những nội dung nếu làm được sẽ thay đổi căn bản cách tiếp cận của hệ thống y tế cơ sở.
Cụ thể, về cơ chế tài chính, nguồn lực cho y tế cơ sở sẽ có những việc y tế làm, ngân sách chi trả, mở ra đổi mới tài chính cho hệ thống y tế cơ sở tuyến dưới, trung tâm y tế huyện, trạm y tế xã.
Đặc biệt, Bộ Y tế đã xây dựng danh mục hệ thống dịch vụ y tế mà tuyến cơ sở có thể làm được để tạo căn cứ cho địa phương giao nhiệm vụ, đặt hàng cho hệ thống y tế cơ sở.
“Bằng những chính sách, văn bản cụ thể mới tạo nguồn lực cho hệ thống y tế cơ sở phát triển. Nếu chúng ta làm tốt những chính sách này cùng với việc sửa đổi chính sách tiền lương ưu đãi với đội ngũ y tế cơ sở sẽ tạo hệ thống toàn diện thu hút người về làm việc, tránh xảy ra tình trạng di chuyển hay bỏ việc ở tuyến này”, Bộ trưởng khẳng định.
Chưa có đề nghị sửa đổi Thông tư quy định vị trí việc làm tại đơn vị y tế công lập
Tranh luận về vấn đề này, ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) nêu rõ, trong trả lời chất vấn, Bộ trưởng đã nhắc đến nhiều phương pháp để nâng cao năng lực y tế cơ sở.
ĐBQH Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) tranh luận. Ảnh: Lâm Hiển
Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm liệu có tiếp tục phát triển việc tự chủ tại các bệnh viện tuyến huyện ở vùng xa, vùng sâu, vùng khó khăn hay là Bộ chuyển mô hình sử dụng vẫn trả lương của Nhà nước, còn các bệnh viện sẽ phát triển các dịch vụ, nâng cao chất lượng điều trị để tăng thêm thu nhập, giữ được nhân viên y tế tại những vùng đặc biệt khó khăn này?
Cho biết sẽ gửi báo cáo bằng văn bản về vấn đề tự chủ ở trung tâm y tế tuyến huyện, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng thừa nhận “vấn đề tự chủ là bài toán thách thức đối với các cơ sở y tế nói chung, không chỉ riêng cơ sở y tế tuyến huyện mà còn ở các đơn vị khác như tâm thần, xét nghiệm pháp y…”. Do đó, với trách nhiệm của mình, Bộ Y tế sẽ tiếp tục rà soát, đánh giá và báo cáo các cơ quan có thẩm quyền để tháo gỡ khó khăn về tự chủ cho các đơn vị ngành y tế.
Bộ trưởng cũng cho biết, triển khai thực hiện Thông tư 03/2023/TT-BYT về hướng dẫn vị trí việc làm, định mức số lượng người làm việc, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp trong đơn vị sự nghiệp y tế công lập, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Nội vụ, các địa phương để xây dựng vị trí việc làm theo đúng quy định.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, đến thời điểm này Bộ Y tế chưa nhận được đề xuất, kiến nghị nào về việc sửa đổi liên quan đến Thông tư 03/2023/TT-BYT.
