Luật sư Đào Văn Tài, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội tư vấn như sau:
Người chưa thành niên là ai?
Theo khoản 1, Điều 21, Bộ Luật Dân sự 2015 quy định người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi.
Giao dịch dân sự với người chưa thành niên có hiệu lực hay không?
Tùy vào từng độ tuổi của người chưa thành niên để xác định giao dịch dân sự của người chưa thành niên. Cụ thể như sau:
* Đối với người chưa đủ 6 tuổi
Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.
Theo đó, tại Điều 136, Bộ luật Dân sự 2015 quy định về đại diện theo pháp luật của cá nhân:
- Cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
- Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định.
- Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác định được người đại diện quy định nêu trên.
Tuy nhiên, tại khoản 2, Điều 125, Bộ luật Dân sự 2015 quy định giao dịch dân sự của người chưa thành niên không bị vô hiệu trong trường hợp sau đây:
- Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu hàng ngày của người đó;
- Giao dịch dân sự chỉ làm phát sinh quyền hoặc chỉ miễn trừ nghĩa vụ cho người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự với người đã xác lập, thực hiện giao dịch với họ;
- Giao dịch dân sự được người xác lập giao dịch thừa nhận hiệu lực sau khi đã thành niên hoặc sau khi khôi phục năng lực hành vi dân sự.
Như vậy, giao dịch dân sự của người chưa thành niên dưới 6 tuổi sẽ do người đại diện của người này thực hiện. Tuy nhiên, nếu giao dịch đó được thực hiện để đáp ứng nhu cầu thiết yếu hàng ngày của người đó thì sẽ không bị vô hiệu.
* Đối với người đủ 6 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi
Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
* Đối với người đủ 15 tuổi đến 18 tuổi
Với đối tượng này, người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.
Ngoài ra, khi thực hiện các giao dịch dân sự thì giao dịch dân sự phải đáp ứng điều kiện có hiệu lực nêu tại Điều 117, Bộ luật Dân sự 2015 gồm:
- Chủ thể có năng lực hành vi dân sự phải phù hợp với các loại giao dịch được xác lập;
- Việc tham gia giao dịch dân sự phải hoàn toàn tự nguyện;
- Nội dung, mục đích của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội;
- Nếu hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của loại giao dịch mà người chưa thành niên thực hiện thì giao dịch dân sự này phải đáp ứng điều kiện đó. (Điều 21, Bộ Luật Dân sự 2015)
