25 triệu trẻ em bỏ lỡ tiêm chủng
Công bố mới cho thấy, tỷ lệ trẻ em được tiêm đủ ba liều vaccine phòng bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà (DTP3) – thước đo đánh dấu tỷ lệ bao phủ vaccine giữa các quốc gia – đã giảm 5 điểm phần trăm từ năm 2019 đến năm 2021, xuống còn 81%.
Chỉ tính riêng trong năm 2021, 25 triệu trẻ em đã bỏ lỡ một hoặc nhiều liều DTP trong tiêm chủng thường xuyên. Con số này cao hơn 2 triệu so với số liệu năm 2020 và 6 triệu so với năm 2019. Điều này cũng có nghĩa là ngày càng có nhiều trẻ em có nguy cơ mắc những căn bệnh nguy hiểm có thể phòng ngừa. Tình trạng này xảy ra do nhiều yếu tố, bao gồm sự gia tăng số trẻ em sống trong những môi trường nhiều xung đột và bất ổn, nơi mà việc tiếp cận vaccine thường gặp nhiều khó khăn; cùng với các vấn đề liên quan đến Covid -19 như gián đoạn dịch vụ và chuỗi cung ứng, chuyển hướng nguồn lực sang các nỗ lực ứng phó với đại dịch…
Trong số 25 triệu trẻ em, có 18 triệu trẻ em không được tiêm liều DTP nào trong năm, phần lớn trong số đó sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình, trong đó Ấn Độ, Nigeria, Indonesia, Ethiopia và Philippines là những nước chiếm số lượng lớn nhất. Hai trong số các quốc gia có mức tăng tương đối cao nhất về số trẻ em không được tiêm liều vaccine nào từ năm 2019 đến năm 2021 là Myanmar và Mozambique.
Trên toàn thế giới, tỷ lệ bao phủ vaccine HPV đã giảm đi hơn một phần tư so với tỷ lệ đạt được vào năm 2019. Điều này gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của phụ nữ và trẻ em gái, bởi vì tỷ lệ bao phủ toàn cầu của vaccine phòng virus gây u nhú ở người (HPV) chỉ có 15%, mặc dù vaccine đầu tiên đã được cấp phép cách đây hơn 15 năm.
Giám đốc điều hành UNICEF Catherine Russell chia sẻ, mặc dù năm ngoái chúng ta có thể lường trước việc đình trệ do đại dịch gây ra như những gián đoạn và phong tỏa do Covid -19, nhưng hiện nay chúng ta vẫn thấy sự sụt giảm liên tục. Covid -19 không phải là một cái cớ. Chúng ta cần tiêm chủng đầy đủ cho hàng triệu trẻ em còn thiếu các mũi tiêm chủng. Nếu không, chắc chắn chúng ta sẽ chứng kiến nhiều đợt bùng phát bệnh tật, nhiều trẻ em bị bệnh hơn và áp lực lớn hơn đối với hệ thống y tế vốn đã gặp nhiều căng thẳng.”
Ứng phó với đại dịch đồng hành tiêm chủng phòng ngừa
Tổng giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, “Việc lập kế hoạch và ứng phó đại dịch Covid -19 cần phải đi đôi với việc tiêm chủng phòng ngừa những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như sởi, viêm phổi và tiêu chảy. Đây không phải là vấn đề chọn một trong hai, chúng ta có thể làm cả hai việc này”.
Tại Việt Nam, năm 2021 ước tính có khoảng 251.972 trẻ em đã bỏ lỡ một hoặc nhiều liều DTP trong chương trình tiêm chủng thường xuyên. Số trẻ em bỏ lỡ một hoặc nhiều liều DTP đã tăng gấp gần bốn lần từ 63,001 em vào năm 2019 (trước đại dịch Covid -19) lên 251,927 em vào năm 2021. Hiện tại, 52/63 tỉnh thành chưa đạt được tiến độ mục tiêu 90% trẻ em được tiêm chủng đầy đủ các loại vaccine cơ bản được khuyến nghị khi các em khi tròn 12 tháng tuổi.
Để giải quyết tình trạng tỷ lệ tiêm chủng thường xuyên thấp, Việt Nam đã và đang lên kế hoạch và triển khai tiêm bổ sung cho trẻ em ở các khu vực có độ bao phủ thấp. Chẳng hạn, từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2022, Việt Nam đã tiến hành tiêm chủng bổ sung (SIA) vaccine sởi – rubella (MR) và vaccine uống phòng bệnh bại liệt (bOPV) cho trẻ em từ 1 đến 5 tuổi và đã tiêm được một liều vaccine MR cho 144.448 trẻ em và cho uống bổ sung liều bOPV cho 141.866 trẻ em.
Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam Rana Flowers khẳng định "Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực để đưa việc tiêm chủng thường xuyên cho trẻ em trở lại đúng hướng. Tôi mong muốn được thấy Việt Nam bắt kịp với những tiến bộ trước đây vì Việt Nam đã xây dựng được một hệ thống tiêm chủng mạnh mẽ, hệ thống đã đứng vững trong đại dịch Covid -19 để cung cấp vaccine cho người dân một cách an toàn và hiệu quả".
“Cha mẹ cần nhận thức rằng tiêm đầy đủ những vaccine được khuyến nghị cho con em mình là vô cùng cần thiết để ngăn chặn các trường hợp tử vong do những căn bệnh có thể phòng ngừa được”, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam Rana Flowers lưu ý.
Trước thực tế này, các đối tác của Chương trình tiêm chủng toàn cầu 2030 (IA2030) kêu gọi các chính phủ và các bên liên quan thực hiện một chuỗi giải pháp như tăng cường nỗ lực tiêm bổ sung để giải quyết tình trạng thụt lùi trong hoạt động tiêm chủng thường xuyên; mở rộng dịch vụ tiếp cận tại các khu vực chưa được tiêm chủng nhằm tiếp cận trẻ em chưa được tiêm vaccine bao gồm tổ chức các đội tiêm chủng lưu động; xây dựng năng lực cho nhân viên tiêm chủng ở mọi cấp bao gồm tập huấn và tập huấn lại để họ có thể thực hiện tốt hơn việc tiêm chúng trong tình hình mới.
