Qua khỏi Huế một đoạn thì trời bất ngờ đổ mưa tầm tã, hẳn là do xe đi vào vùng ảnh hưởng bão. Hai cái gạt nước làm việc cật lực, mà ô cửa kính chắn gió vẫn mờ mịt nước, gần như không còn nhìn rõ đường. Lo lo, chúng tôi bảo anh lái taxi, hay là tấp tạm vào một quán cơm nào đó ven đường, vừa ăn trưa vừa nhân thể trú mưa luôn, đợi “qua cơn gió bụi”. Thế nhưng cậu ta nhất quyết không chịu dừng xe mà vẫn cố đi rốn thêm một đoạn, để đến được quán cơm ven quốc lộ 1, mà theo cậu là ngon nhất đất Hải Lăng (Quảng Trị) mà trước đó, cậu đã hứa là sẽ dẫn chúng tôi ghé qua.
Cái quán cơm “trứ danh”, khi nó hiện ra, thì chúng tôi lại hơi thất vọng. Mặc dù cũng cố mang một cái tên điệu đà như ai: “Hoài Thương”, nhưng nó quá ư nhỏ bé xập xệ và gần như lọt thỏm giữa một đống xe tải to lù lù án ngữ trước quán. Cả quán độc mỗi tôi là đàn bà con gái, còn thì toàn mấy tay lái xe tải đường dài trông thô ráp, vậm vạp; có đến mấy anh còn đánh trần, gác cả chân lên ghế ngồi xỉa tăm, điệu bộ trông khác hẳn mấy anh lái xe khách. Cảnh quán trông luôm nhuôm lộm nhộm… Vẻ như chẳng có gì hứa hẹn sẽ có được một bữa cơm ngon. Thật chả bõ công lội mưa lội gió để ghé cho kỳ được!
Thực đơn ghi nguệch ngoạc trên cái bảng gỗ cũ sờn, phải lại gần nơi mới đọc được, và cũng có vẻ nghèo nàn: lèo tèo mấy món ăn khá là phổ biến, lại còn không ghi giá, khéo lại “chém khách” chứ chả chơi! Chúng tôi gọi một, hai món thăm dò. Không ngờ, sau đó thấy ngon quá, lại phải gọi thêm lia lịa. Mấy đĩa thức ăn nóng sốt, đĩa nào cũng đầy tròn, đến bát canh tạp tàng nấu tôm cũng là nấu mới, chứ không phải là thứ canh nấu sẵn lõng bõng lềnh bềnh thường thấy ở các quán cơm bụi. Mạn từ Huế đổ ra Quảng Bình, Quảng Trị, thường người ta làm các món bóp thấu rất ngon, vị nào ra vị nấy. Trên mâm hôm ấy có món dạ dày bóp thấu, gà xé phay… thật tôi chưa từng ăn ở đâu ngon bằng ở Hải Lăng. Cả món cá bống kho tộ, được bày trong cái niêu đất nóng ran, đặt lên mâm rồi mà nước vẫn còn sôi lúp búp, tỏa vị cay nồng của tiêu rắc sống, cùng vị bùi, vị béo từ những miếng cơm dừa cố tình để sém… Giá lại rẻ giật mình, so với bằng ấy đầy tròn và kỳ công chế biến…
Lên xe đi tiếp vào Cửa Tùng, cậu lái xe taxi mới giải thích cho chúng tôi biết sở dĩ quán đó ngon (mà rẻ) là vì đó là quán “cơm xe tải”. “Cơm xe tải” khác “cơm xe khách” là lái xe họ ăn cho mình, tài xế không có “phần trăm” nên kinh nghiệm đi đường dài là chỉ nên ghé mấy quán “cơm xe tải” thì mới vừa được ăn ngon mà không “bị chặt chém”. Ra thế!
“Cơm xe tải” không chỉ có dọc đường quốc lộ, mà thật ra, không thiếu trong cuộc sống của chúng ta, khi đầy người nếu lựa chọn cho mình, vì mình, thì họ chắc chắn sẽ là người lựa chọn thông minh và sáng suốt hơn bất kỳ ai. Nhưng nếu “chọn dùm người khác” thì họ lại trở nên dễ dãi hoặc “mất trí đột xuất”, chẳng khác gì “cơm xe khách”. Vấn đề không phải là thiếu những “quán cơm ngon”, mà là trong thái độ của người lựa chọn…
