- Xin ông cho biết, tỷ lệ bao phủ BHYT tại tỉnh Cà Mau hiện là bao nhiêu? So với các năm trước, tỷ lệ này có sự thay đổi nhiều không, thưa ông?

- Trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng số người tham gia BHXH, BHYT, BHTN của tỉnh 1.093.431 người, đạt 95,16% kế hoạch, trong đó: BHYT 1,073,013 người, đạt 96.50% kế hoạch, tăng 69.230 người so với cùng kỳ, tăng 5.109 người so với cuối năm 2023, còn phải phát triển 48.934 người.

Nhìn chung, số người tham gia BHYT tăng đều qua các năm. Cụ thể, từ 26.180 người năm 2003 tăng lên 124.883 người vào năm 2005 (tăng 477% so với năm 2003); tăng lên 516.425 người vào năm 2010 (tăng 413% so với năm 2005). Đến năm 2015 tăng lên 855.691 người (tăng 171% so với năm 2010); năm 2020 tăng lên 1.053.658 người (tăng 118% so với năm 2015); đến năm 2024 tăng lên 1.111.905 người (tăng 105% so với năm 2020). Như vậy, so với năm 2003, tăng hơn 42 lần, bình quân mỗi năm tăng 185% (đến nay đã đạt tỷ lệ bao phủ 95,80% dân số).

- Trong thời gian qua, chính quyền địa phương và ngành Bảo hiểm Cà Mau đã có những biện pháp gì để tăng cường số lượng người tham gia BHXH tự nguyện, thưa ông?

- Đã có nhiều giải pháp được đưa ra. Cụ thể, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã đưa chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH tự nguyện vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, chỉ tiêu này được các cấp ủy, UBND các cấp xem là chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội và giao đến xã, ấp đồng thời ban hành nhiều chương trình, kế hoạch để triển khai thực hiện.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, nhiều sở, ban, ngành tỉnh đã có văn bản triển khai phát động cán bộ công chức, viên chức đăng ký tham gia BHXH tự nguyện cho người thân. BHXH tỉnh/huyện chủ động phối hợp với UBND và Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN các cấp giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH tự nguyện là thân nhân, người thân của cán bộ công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên.

Trong năm 2024, BHXH tỉnh cũng ký chương trình phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Ban Tuyên giáo, Hội Nông dân tỉnh triển khai các giải pháp tuyên truyền, vận động các chức sắc, chức việc, tín đồ của các Tôn giáo; cán bộ hội viên nông dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT cho mình và người thân; tuyên truyền vận động cán bộ công chức, viên chức đăng ký tham gia BHXH tự nguyện, BHYT cho thân nhân.

Mặt khác, ngành BHXH tỉnh tổ chức nhiều hội nghị, đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng truyền thông về BHXH, BHYT cho hàng trăm người thuộc thành viên Ban Chỉ đạo xã, nhân viên Tổ chức dịch vụ thu. Tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, tuyên truyền thông qua các cơ quan báo chí các cơ quan truyền thông, trang thông tin điện tử cơ quan và nhiều hoạt động truyền thông trên các nền tảng xã hội khác, tổ chức các đợt ra quân cao điểm theo chủ đề, chuyên đề, theo chiến dịch tuyên truyền, vận động phát triển người tham gia BHXH, BHYT.

- Vậy, tỷ lệ người dân tham gia BHXH tự nguyện tại Cà Mau hiện tại là bao nhiêu, và có đạt chỉ tiêu đề ra không, thưa ông?

- BHXH tự nguyện là một trong những chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa sâu sắc đối với người lao động khu vực chính thức nhằm góp phần giảm bớt khó khăn, rủi ro khi về già, bảo đảm thu nhập, ổn định cuộc sống cho người tham gia. Những năm qua, BHXH tỉnh Cà Mau đã vượt qua khó khăn để tuyên truyền vận động người dân tham gia. 9 tháng đầu năm 2024 có 31.276 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 84,43% kế hoạch, tăng 7.061 người so với cùng kỳ, tăng 2.303 người so với cuối năm 2023, đạt 6,91% so thuộc diện tham gia (chỉ tiêu nghị quyết HĐND giao 8%). Đến cuối năm 2024 còn phải phát triển 4,309 người.

Trong 10 năm thực hiện BHXH tự nguyện theo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2014, BHXH tỉnh đã đạt được nhiều thành quả đáng ghi nhận: đối tượng tham gia BHXH tự nguyện ngày càng mở rộng, phát triển từ 1.151 người năm 2015 lên 31,276 người (tháng 9 năm 2024), tăng hơn 26,5 lần so với năm 2015 và tăng cao nhất từ trước đến nay.

Kết quả trên cho thấy, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước đã đi vào cuộc sống; công tác truyền thông phát huy hiệu quả, làm thay đổi nhận thức người dân; việc tổ chức, thực hiện chính sách BHXH tự nguyện ngày càng thuận tiện, tạo được niềm tin trong Nhân dân… để ngày càng có nhiều người hơn được ổn định cuộc sống khi hết tuổi lao động.

Phấn đấu đến cuối năm 2024, số người tham gia BHXH tự nguyện của tỉnh khoảng 38.000 người, đạt 8% các đối tượng thuộc diện tham gia theo chỉ tiêu nghị quyết HĐND tỉnh giao.

- Bên cạnh những kết quả đạt được, những thách thức mà tỉnh Cà Mau đang đối mặt trong việc mở rộng độ bao phủ của BHYT, BHXH là gì, thưa ông?

- Năm 2024, Cà Mau phấn đấu phát triển người tham gia và thu quỹ BHXH, BHYT, BHTN đạt chỉ tiêu của HĐND, UBND tỉnh giao: BHXH bắt buộc đạt 97,5%, BHTN đạt 92,5%, BHXH tự nguyện đạt 8% so với số người thuộc diện tham gia; BHYT đạt 93,5% dân số. Tuy nhiên, việc mở rộng độ bao phủ của BHXH, BHYT tại Cà Mau đang gặp phải nhiều thách thức.

Cụ thể, ở Cà Mau chưa có các khu công nghiệp lớn, doanh nghiệp trong tỉnh chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ nên việc giải quyết việc làm tại chỗ còn rất khiêm tốn; người lao động ở Cà Mau đi lao động ngoài tỉnh khá cao nên đây là thách thức rất lớn để mở rộng diện bao phủ BHXH cho người lao động và BHYT toàn dân do Trung ương giao cho tỉnh.

Về BHXH, BHTN trong những năm gần đây do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19, suy thoái kinh tế tình hình sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn dẫn đến nhiều doanh nghiệp trong tỉnh thu hẹp sản xuất, cắt giảm lao động. Từ đầu năm đến nay có 6.736 người lao động, cán bộ công chức, viên chức chấm dứt hợp đồng, nghỉ việc hưởng chế độ BHXH, trong khi phát triển tăng mới được 7.185 người do đó tỷ lệ mở rộng diện bao phủ không nhiều.

Về BHYT cơ bản người dân đang sinh sống trong tỉnh đã tham gia BHYT, đạt 86,3% dân số, nếu tính cả lao động đi ngoài tỉnh có thẻ BHYT thì tỷ lệ bao phủ trên 95%. Tuy nhiên, số còn lại thực sự khó khăn để mở rộng bao phủ BHYT chủ yếu là người thuộc hộ gia đình làm nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình; người mới thoát nghèo, thoát cận nghèo, người dân tộc thiểu số ở các xã có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn nay đã thoát xã đặc biệt khó khăn… Các đối tượng này mặc dù được ngân sách hỗ trợ cao nhất là 70%, thấp nhất là 30% mức đóng BHYT nhưng vẫn còn hộ không có tiền để đóng phần tự đóng để tham gia BHYT.

- Vậy, Cà Mau có các chương trình hỗ trợ hoặc khuyến khích đặc biệt nào dành cho người dân tham gia BHXH tự nguyện không, thưa ông?

- Theo quy định của chính phủ, người tham gia BHXH tự nguyện được hỗ trợ một phần mức đóng từ ngân sách Nhà nước. Tỉnh Cà Mau đã triển khai thực hiện chính sách này với các mức hỗ trợ cụ thể: 30% mức đóng đối với hộ nghèo; 25% mức đóng đối với hộ cận nghèo; 10% mức đóng đối với các đối tượng khác không thuộc diện nghèo, cận nghèo. Chính sách này giúp giảm gánh nặng tài chính cho người dân, khuyến khích họ tham gia vào BHXH tự nguyện để đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội khi về già. Tỉnh cũng có chính sách hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện cho lực lượng an ninh trật tự ở cơ sở, ngoài ra chưa có chương trình hỗ trợ nào cho người tham gia BHXH tự nguyện ngoài ngân sách Trung ương hỗ trợ để khuyến khích người tham gia.

Ngoài hỗ trợ từ ngân sách, BHXH tỉnh hàng năm phát động Chương trình “Tặng sổ BHXH, thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn”. Đến nay, hoạt động truyền thống tốt đẹp này của ngành ngày càng lan toả, không chỉ trong nội bộ ngành mà còn huy động sâu rộng sự tham gia của cả cộng đồng xã hội để ngày càng có nhiều người dân có hoàn cảnh khó khăn được tặng sổ BHXH, thẻ BHYT, qua đó được tiếp cận, thụ hưởng, bảo vệ bởi các chính sách an sinh xã hội. Năm 2022, huy động được 4.541 thẻ BHYT, gần 200 sổ BHXH, riêng BHXH tỉnh đã phát động mỗi công chức, viên chức lãnh đạo đã hỗ trợ 2 ngày lương; viên chức, người lao động đơn vị hỗ trợ 1 ngày lương với số tiền 44.980.000 đồng để mua sổ BHXH, thẻ BHYT cho người dân còn khó khăn; năm 2023, BHXH tỉnh đã nhận được sự đồng hành của các đơn vị, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm đã tài trợ kinh phí để trao tặng 837 sổ BHXH, 2.773 thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn với số tiền gần 1 tỷ đồng; năm 2024 trao tặng 101 sổ BHXH, 1.003 thẻ BHYT cho người có hoàn cảnh khó khăn với số tiền gần 400 triệu đồng.

- Xin cảm ơn ông!