Tại Lễ Công bố kết quả tiếp nhận, hồi hương tượng đồng Nữ thần Durga sáng 28.8, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, TS. Nguyễn Văn Đoàn cho biết, khi tiếp nhận bức tượng, Bảo tàng đã thành lập Hội đồng thẩm định, mời các chuyên gia đầu ngành về lĩnh vực lịch sử, khảo cổ, văn hóa, nghệ thuật và cổ vật để xem xét, đánh giá hiện trạng, xác định tính chất, niên đại, nguồn gốc và giá trị của tượng.
Hội đồng xác định đây là tượng Nữ thần Durga 4 tay, có thể khối lớn (cao toàn bộ 191cm, trong đó tượng cao 157cm, nặng 101kg), niên đại thế kỷ VII, còn tương đối nguyên vẹn. Tượng có nguồn gốc Việt Nam, thuộc phong cách nghệ thuật văn hóa Champa. Tuy nhiên, thông tin về địa điểm cụ thể phát hiện tượng Nữ thần Durga vẫn cần được tiếp tục nghiên cứu.
“Đây là pho tượng đồng lớn nhất, đại diện tiêu biểu, đặc sắc của nghệ thuật văn hóa Champa được phát hiện cho đến nay, là cổ vật thuộc loại quý hiếm, có giá trị rất lớn về văn hóa cũng như mỹ thuật Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử", TS. Nguyễn Văn Đoàn nói.
Trước đó, tháng 8.2023, Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Anh thông tin cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc Bộ Tư pháp và Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ phối hợp với Cảnh sát Đô thành London tịch thu tượng đồng Nữ thần Durga có nguồn gốc Việt Nam từ một vụ điều tra buôn bán cổ vật bất hợp pháp và đề xuất khả năng trao trả cổ vật này về Việt Nam.
Ngay sau khi nhận được thông tin, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chỉ đạo các đơn vị chức năng nghiên cứu, đối sánh tư liệu và xác định tượng đồng Nữ thần Durga và đề xuất phương án tiếp nhận, hồi hương pho tượng này.
Căn cứ các quy định của Luật Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã cho phép tiếp nhận, hồi hương cổ vật tượng đồng Nữ thần Durga từ các cơ quan chức năng của Hoa Kỳ và Vương quốc Anh; giao Bảo tàng Lịch sử quốc gia là đơn vị tiếp nhận, vận chuyển pho tượng từ vương quốc Anh về Việt Nam lưu giữ, bảo quản tại Bảo tàng; đồng thời có công văn gửi Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Anh về việc xác nhận tượng đồng Nữ thần Durga là của Việt Nam và ủy quyền Đại sứ quán thay mặt Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp nhận cổ vật từ đại diện Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ và Cảnh sát đô thành London, Vương quốc Anh.
Ngày 13.9.2023, đại diện Bộ An ninh nội địa Hoa Kỳ, Cảnh sát đô thành London đã phối hợp với các cơ quan chức năng bàn giao tượng đồng Nữ thần Durga cho Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Anh. Lễ bàn giao diễn ra tại Công ty Constantine, London, nơi pho tượng được lưu giữ sau khi bị tịch thu và đưa đến từ ngày 17.7.2023.
Tháng 1.2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã cử đoàn công tác sang Anh để thực hiện nhiệm vụ đánh giá thực trạng, chuẩn bị thủ tục bàn giao và giám sát đóng gói, thống nhất phương án vận chuyển tượng đồng Nữ thần Durga về Việt Nam.
Trong thời gian làm việc tại London, Đoàn công tác đã phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Vương quốc Anh, Cảnh sát Đô thành London thực hiện việc tiếp nhận, đánh giá hiện trạng tượng đồng Nữ thần Durga, xác định sơ bộ tính xác thực của cổ vật, thu thập tư liệu, tài liệu, hồ sơ pháp lý, hồ sơ khoa học liên quan đến Tượng để làm cơ sở cho việc nghiên cứu, phát huy giá trị của cổ vật, đồng thời trao đổi, thống nhất với Công ty Constantine phương án vận chuyển tượng đồng Nữ thần Durga từ Vương quốc Anh về Việt Nam bảo đảm an ninh, an toàn.
Ngày 21.2.2024, tượng Nữ thần Durga được vận chuyển về đến sân bay Nội Bài, Hà Nội. Này 18.6.2024, tượng đồng Nữ thần Durga đã được vận chuyển an toàn về lưu giữ tại kho bảo quản của Bảo tàng Lịch sử quốc gia.
Hiện bức tượng được trưng bày trong khuôn khổ triển lãm Báu vật Champa - Dấu ấn thời gian do Bảo tàng Lịch sử Quốc gia phối hợp với nhà sưu tập Đào Danh Đức tổ chức (đến hết tháng 10).