Tổng kết thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 - những đề xuất, kiến nghị thiết thực

Bài 1: Ít nhất có 1 Trưởng các Ban HĐND chuyên trách tham gia cấp ủy

Qua tổng kết việc thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), bên cạnh những kết quả rất tích cực, các địa phương đã phản ánh những bất cập, đề xuất, kiến nghị nhiều nội dung rất thiết thực. Trước hết là việc bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với hoạt động HĐND các cấp, trong đó quan tâm đến công tác cán bộ. Quy định rõ tỷ lệ tham gia cấp ủy cùng cấp của các chức danh chuyên trách HĐND theo hướng ít nhất có 1 Trưởng các Ban HĐND hoạt động chuyên trách tham gia cấp ủy cùng cấp…

Rõ tỷ lệ tham gia cấp ủy các chức danh chuyên trách HĐND

Từ thực tế triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, tỉnh Đồng Nai kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội phối hợp với các cơ quan liên quan cụ thể hóa các quy định của Đảng về tổ chức và phương thức lãnh đạo của Đảng (Đảng đoàn) với HĐND. Quy định cụ thể cơ cấu tổ chức và hoạt động, cũng như mối quan hệ công tác của tổ chức Đảng đoàn đối với các cơ quan nhà nước ở địa phương. Quy định rõ tỷ lệ tham gia cấp ủy cùng cấp của các chức danh chuyên trách của HĐND theo hướng ít nhất có 1 Trưởng các Ban HĐND hoạt động chuyên trách tham gia cấp ủy cùng cấp.

Cùng với đó, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với hoạt động HĐND các cấp, trong đó quan tâm đến công tác cán bộ. Thực tế hoạt động của HĐND qua nhiều nhiệm kỳ cho thấy, công tác nhân sự lãnh đạo chủ chốt của HĐND là nhân tố quyết định chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND. Do đó, cần quán triệt và thực hiện nghiêm các quy định, lựa chọn nhân sự tiêu biểu, xứng đáng, đủ điều kiện, bảo đảm tính kế thừa, có phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ, năng lực chuyên môn, đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị trong nhiệm kỳ tới. Đồng thời, quan tâm tới đội ngũ công chức làm nhiệm vụ tham mưu, phục vụ các hoạt động của HĐND.

Đảng đoàn HĐND tỉnh Đồng Nai khảo sát tình hình tổ chức, hoạt động của HĐND huyện và cấp xã tại Xuân Lộc - ẢNH NGỌC HOÀNG
Đảng đoàn HĐND tỉnh Đồng Nai khảo sát tình hình tổ chức, hoạt động của HĐND huyện và cấp xã tại Xuân Lộc. Ảnh: Ngọc Hoàng

Để bảo đảm hoạt động của Ban HĐND tỉnh và HĐND huyện chất lượng, hiệu quả, nhiều địa phương đề nghị nghiên cứu, xem xét tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách tại các Ban của HĐND cấp tỉnh từ 2 hiện nay lên ít nhất 3 đại biểu; tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của Ban HĐND huyện từ 1 hiện nay lên 2 đại biểu. Về lãnh đạo Ban HĐND huyện gồm Trưởng ban và 1 Phó Trưởng ban; đồng thời, quy định Trưởng ban có thể là đại biểu hoạt động chuyên trách, Phó trưởng ban hoạt động chuyên trách.

Khoản 2 Điều 103 Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định: “Đại biểu HĐND hoạt động không chuyên trách phải dành ít nhất một phần ba thời gian làm việc trong năm để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu HĐND. Thời gian làm việc trong năm mà đại biểu HĐND hoạt động không chuyên trách dành cho việc thực hiện nhiệm vụ đại biểu được tính vào thời gian làm việc của đại biểu ở cơ quan, tổ chức, đơn vị mà đại biểu làm việc và được bảo đảm trả lương, phụ cấp, các chế độ khác do cơ quan, tổ chức, đơn vị đó đài thọ. Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi đại biểu làm việc có trách nhiệm sắp xếp công việc, tạo điều kiện cần thiết cho đại biểu HĐND làm nhiệm vụ”. Thực tế tại tỉnh Đồng Nai cho thấy, quy định này không khả thi vì với cơ cấu đại biểu như hiện nay, đại biểu công tác tại các cơ quan đã quá tải về hoạt động chuyên môn và khó dành 1/3 thời gian cho hoạt động HĐND. Do đó, đề nghị quy định theo hướng giảm cơ cấu đại biểu tại các cơ quan chuyên môn hoặc giảm thời gian hoạt động đại biểu.

Bảođảm phát huy vai tròcác chức danh chuyên trách

Bên cạnh những kết quả tích cực từ triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), Thường trực HĐND tỉnh Quảng Trị cho rằng, theo các quy định của Luật thì đại biểu HĐND chiếm tỷ lệ đa số kiêm nhiệm, chưa dành được tối đa tâm huyết và thời gian cho các hoạt động của HĐND. Chất lượng, cơ cấu đại biểu HĐND ở nhiều địa phương chưa cao, kỹ năng, kinh nghiệm hoạt động dân cử còn hạn chế, chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm theo Luật định, nhất là ở đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Cơ cấu chức vụ chuyên trách các cơ quan của HĐND chưa thực sự phát huy hết vai trò và yêu cầu công tác, nhất là cơ cấu tổ chức, điều kiện hoạt động của các Ban HĐND.

Cụ thể, chức vụ chuyên trách của HĐND ở nhiều địa phương chưa cơ cấu cấp ủy viên hoặc có cơ cấu cấp ủy viên nhưng chưa tương xứng vai trò và yêu cầu công tác so với các chức vụ tương đương của UBND, đặc biệt là chức vụ Phó Chủ tịch chuyên trách HĐND cấp huyện, cấp xã; hầu hết các chức vụ chuyên trách các Ban của HĐND tỉnh, cấp huyện (Trưởng ban, Phó Trưởng ban không cơ cấu cấp ủy viên); các Ban của HĐND cấp xã đều hoạt động kiêm nhiệm. Bên cạnh đó, nhân sự các Ban của HĐND cấp huyện, cấp xã hầu hết tham gia lần đầu nên còn thiếu kinh nghiệm, lúng túng trong hoạt động của ban.

Luật hiện hành đã khắc phục những hạn chế của Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003, quy định mở rộng thành viên của Thường trực HĐND gồm cả Trưởng ban của HĐND, đồng thời quy định Thường trực HĐND là cơ quan thường trực (hoạt động thường xuyên) của HĐND, trong khi Chủ tịch HĐND, Trưởng ban của HĐND có thể là đại biểu hoạt động kiêm nhiệm. Do đó, theo Thường trực HĐND tỉnh Quảng Trị, khi cơ cấu tổ chức của Thường trực HĐND gồm Chủ tịch HĐND, Trưởng ban của HĐND hoạt động kiêm nhiệm nhiều hơn số thành viên hoạt động chuyên trách thì tính “thường trực” của Thường trực HĐND bị ảnh hưởng trong một số hoạt động. Hiện nay, ở đơn vị hành chính cấp xã, Thường trực HĐND chỉ có 1 Phó Chủ tịch HĐND hoạt động chuyên trách, trong khi đa số thành viên Thường trực HĐND hoạt động kiêm nhiệm, trường hợp khi khuyết Chủ tịch thì việc điều hành hoạt động của HĐND và Thường trực HĐND cấp xã rất khó khăn.

Hội đồng nhân dân

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Giang Hoàng Văn Vịnh
Hội đồng nhân dân

Kỳ vọng các giải pháp căn cơ tháo gỡ "điểm nghẽn"

Với điều hành khoa học, bảo đảm yêu cầu về thời gian cho người hỏi và người trả lời của Chủ tọa, ngày thứ nhất Phiên chất vấn và trả lời chất vấn Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV diễn ra trong không khí sôi nổi. Theo dõi phiên họp, đại diện cơ quan dân cử địa phương cho rằng: các đại biểu Quốc hội đã rất trách nhiệm, đặt câu hỏi "trúng" vấn đề đông đảo cử tri, Nhân dân quan tâm; các bộ trưởng, "tư lệnh " ngành đã trả lời công tâm, sát câu hỏi đưa ra, đề ra các giải pháp thiết thực. Đồng thời, kỳ vọng vào các giải pháp căn cơ tháo gỡ những "điểm nghẽn" của nền kinh tế - xã hội.

Lựa chọn các ngành, nghề thị trường có nhu cầu
Diễn đàn

Lựa chọn các ngành, nghề thị trường có nhu cầu

Khảo sát Việc hỗ trợ lao động vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, Ban Dân tộc HĐND tỉnh Gia Lai đề nghị UBND tỉnh chú trọng đến các ngành, nghề thị trường lao động nước ngoài có nhu cầu tuyển dụng; xem xét mở rộng đối tượng thụ hưởng nội dung “Hỗ trợ tham gia khóa đào tạo bồi dưỡng kỹ năng nghề, ngoại ngữ và các thủ tục đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng” đối với người lao động là người dân tộc Kinh sinh sống trên địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi.

Thí điểm đô thị văn minh, bảo đảm thụ hưởng của người dân
Hội đồng nhân dân

Thí điểm đô thị văn minh, bảo đảm thụ hưởng của người dân

Tại buổi làm việc với UBND tỉnh về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh, Trưởng đoàn giám sát HĐND tỉnh Đồng Nai - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hoàng Thị Bích Hằng đề nghị UBND tỉnh tổ chức tổng kết, đánh giá, tập trung tháo gỡ những tiêu chí còn vướng; thí điểm chương trình đô thị văn minh hiện đại tại một số phường, bảo đảm sự thụ hưởng của người dân…

 HĐND tỉnh Ninh Bình giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về hoạt động xả thải trên địa bàn.
Hội đồng nhân dân

Quy định cụ thể quy trình, thẩm quyền, phạm vi và chủ thể giám sát ở từng cấp

Phạm Hồng Thái - Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh Ninh Bình

Giám sát là một trong 2 chức năng cơ bản của HĐND, là cơ sở để HĐND thực hiện tốt chức năng quyết định những vấn đề quan trọng ở địa phương. Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động này, việc sửa đổi Luật Hoạt động Giám sát của Quốc hội và HĐND cần phân định các cấp độ giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban của HĐND; đồng thời, quy định cụ thể quy trình, thẩm quyền, phạm vi và chủ thể giám sát ở từng cấp tỉnh, huyện, xã để tạo sự thống nhất, là cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý cho hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND các cấp.

Quang cảnh kỳ họp
Hội đồng nhân dân

Thông qua quyết sách đột phá, khơi thông nguồn lực

Với phương châm “đổi mới, chủ động, linh hoạt, đồng hành và trách nhiệm” cùng UBND tỉnh triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị chung của địa phương; sau thời gian khẩn trương, tích cực chuẩn bị, HĐND tỉnh Long An Khóa X đã vừa tổ chức thành công Kỳ họp thứ 20 (kỳ họp chuyên đề lần thứ 6 - năm 2024).

Toàn cảnh thành phố Yên Bái nhìn từ trên cao
Diễn đàn

Kỳ cuối: Cán bộ có tâm, người dân hạnh phúc

Xin được khép lại câu chuyện thể hiện quyết tâm đổi mới phương thức hoạt động của HĐND tỉnh Yên Bái với điểm nhấn là các nghị quyết, chính sách được ban hành “do dân, vì dân”. Đây hẳn cũng là mối quan tâm của HĐND nhiều địa phương, bởi, đưa Nghị quyết của Đảng, chính sách của Nhà nước nói chung và các chính sách của HĐND tỉnh nói riêng vào cuộc sống là nhiệm vụ quan trọng, yếu tố then chốt để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, tất cả hướng tới mục tiêu: Tỉnh phát triển, người dân ấm no hạnh phúc.

Bài cuối: Nghiên cứu chính sách đặc thù cho lực lượng bảo vệ rừng
Diễn đàn

Bài cuối: Nghiên cứu chính sách đặc thù cho lực lượng bảo vệ rừng

Phát biểu tại Hội nghị tiếp xúc, đối thoại giữa Thường trực HĐND tỉnh Gia Lai với lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hồ Văn Niên yêu cầu các cơ quan thẩm quyền nghiên cứu đề xuất giải quyết các nhóm kiến nghị thuộc thẩm quyền: tuyển dụng đủ số biên chế đã được giao cho lực lượng kiểm lâm; cân nhắc việc tinh giản biên chế theo kiến nghị của lực lượng bảo vệ rừng; nghiên cứu xây dựng chính sách đặc thù của tỉnh cho lực lượng bảo vệ rừng để giải quyết bất cập trong các quy định hiện hành.

HĐND tỉnh Đắk Lắk thông qua 22 nghị quyết quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội
Hội đồng nhân dân

HĐND tỉnh Đắk Lắk thông qua 22 nghị quyết quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội

Nhiều nghị quyết liên quan đến đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia và chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cùng các nghị quyết quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách tỉnh đã được thông qua tại Kỳ họp chuyên đề lần thứ 15, HĐND tỉnh Đắk Lắk Khóa X, nhiệm kỳ 2021 - 2026 vừa được tổ chức.

Bài 2: Nghỉ việc nhiều, tuyển dụng khó khăn
Diễn đàn

Bài 2: Nghỉ việc nhiều, tuyển dụng khó khăn

Lực lượng bảo vệ rừng liên tục nghỉ việc; việc tuyển dụng, sử dụng và quản lý lao động gặp nhiều khó khăn. Địa hình rừng núi Gia Lai phức tạp, diện tích đất lâm nghiệp quản lý lớn trong khi lực lượng bảo vệ còn mỏng, thiếu so với quy định dẫn đến rất khó khăn trong bảo vệ rừng. Trong khi đó, điều kiện làm việc của lực lượng Kiểm lâm và lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng còn hạn chế, thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm tra, truy quét lâm tặc tiềm ẩn nhiều nguy hiểm; chế độ, chính sách cũng còn không ít bất cập.

Kỳ 4: Dù “đi sau” nhưng “đuổi kịp, tiến cùng”
Diễn đàn

Kỳ 4: Dù “đi sau” nhưng “đuổi kịp, tiến cùng”

Yên Bái là tỉnh đầu tiên của vùng Tây Bắc, tỉnh thứ tư trong toàn quốc thực hiện “phòng họp không giấy” từ năm 2019. Nỗ lực không ngừng đổi mới nhằm nâng cao chất lượng kỳ họp, nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh và chất lượng đại biểu HĐND tỉnh với những việc tưởng như khó thực hiện, song với quyết tâm làm, dù “đi sau” nhưng “đuổi kịp, tiến cùng”, HĐND tỉnh ngày càng khẳng định vai trò của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân.