Ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất

Triển khai các mô hình lúa VietGAP hiệu quả

Trong vụ xuân 2024, Hà Nội đã hỗ trợ triển khai các mô hình lúa VietGAP gắn với tiêu thụ sản phẩm quy mô 50ha tại 3 điểm: xã Liên Hà (huyện Đông Anh), xã Hồng Sơn (huyện Mỹ Đức) và xã Thạch Đà (huyện Mê Linh), với 338 hộ tham gia thực hiện.

Thực tế ở một số vùng trồng lúa cho thấy tập quán canh tác nhiều năm của bà con nông dân trong sản xuất lúa là sử dụng chủ yếu phân bón hóa học, gây ra tình trạng đất đai bị chua, bạc màu, dần mất đi độ tơi xốp và độ phì tự nhiên. Trong những năm gần đây nhu cầu của thị trường đòi hỏi sản phẩm lúa gạo sản xuất ra phải có chất lượng và an toàn với cả người sản xuất và người người tiêu dùng, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Vì vậy, để nông dân xã Liên Hà dần thay đổi tập quán canh tác, vụ xuân năm 2024 được sự quan tâm của Trung tâm Khuyến nông Hà Nội, Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Đông Anh, sự nhất trí của xã Liên Hà, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp và kinh doanh tổng hợp xã Liên Hà đã triển khai thực hiện mô hình sản xuất lúa chất lượng cao theo hướng VietGAP gắn với tiêu thụ sản phẩm.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Vũ Thị Hương cho biết, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đã hỗ trợ cho các hộ tham gia mô hình lúa VietGAP 875kg giống lúa TBR 225 và 68,725 tấn phân bón các loại, bảo đảm tiêu chuẩn, chất lượng. Ngoài việc sử dụng phân hữu cơ để bón, mô hình còn áp dụng giải pháp gieo mạ khay và cấy bằng máy, giúp ruộng lúa thông thoáng, hạn chế sâu bệnh hại, giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội nhận định việc sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng, bảo đảm an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu của thị trường. Khi tham gia mô hình, nông dân được hướng dẫn kỹ thuật canh tác, như: Áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), ghi chép sổ sách nhật ký đồng ruộng. Thông qua mô hình, giúp người dân thay đổi nhận thức, từ sản xuất theo lối truyền thống sang nắm bắt được quy trình sản xuất lúa theo hướng VietGAP, ứng dụng khoa học, kỹ thuật, áp dụng cơ giới hóa đồng bộ…

“Nếu chúng ta áp dụng phương pháp sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP mà không có những cánh đồng mẫu lớn, thì không thể phát triển sản xuất được. Bởi quy mô manh mún, nhỏ lẻ là một trong những điểm hạn chế đối với phương pháp sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP này”, bà Vũ Thị Hương thông tin.

Nâng cao tỷ lệ áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất lúa

Ngoài hiệu quả kinh tế, hiệu quả lớn hơn mà không đo đếm được là hiệu quả về môi trường và sức khỏe cộng đồng, đáp ứng nền sản xuất nông nghiệp bền vững. Việc sản xuất lúa theo hướng VietGAP góp phần cải tạo lý hóa tính của đất, giảm dư lượng các chất độc hại trong đất cũng như trong sản phẩm hạt gạo.

Đồng thời tạo ra sản phẩm gạo an toàn, hướng đến sản phẩm gạo sạch, góp phần xây dựng vùng trồng lúa khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, nâng cao sức khỏe cộng đồng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Mô hình cũng là nơi tham quan học tập, làm tiền đề phát triển nhân rộng và từng bước tạo ra vùng sản xuất nông nghiệp an toàn, chất lượng.

Đại diện một số HTX cũng đề xuất các ngành chức năng cần hỗ trợ cho các hợp tác xã, hộ nông dân tham gia mô hình về giống, phân bón, thuốc bảo vệ sinh học; mở các lớp tập huấn, nâng cao kiến thức về khoa học, kỹ thuật, giúp nông dân áp dụng vào sản xuất. Đồng thời, hỗ trợ hợp tác xã ứng dụng thương mại điện tử, tham gia chương trình xúc tiến thương mại, giới thiệu, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm… Tạo điều kiện để các hợp tác xã gặp gỡ, kết nối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước, hướng tới xuất khẩu.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho biết, thời gian tới, Sở tiếp tục phối hợp với các địa phương đẩy mạnh công tác tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học, kỹ thuật cho nông dân để nâng cao tỷ lệ áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất lúa theo quy trình VietGAP.

Cùng với đó, hỗ trợ các hợp tác xã cơ giới hóa sản xuất lúa để giảm thất thoát sau thu hoạch, tăng hiệu quả sản xuất, giảm giá thành và tăng thu nhập cho nông dân. Tiếp tục thu hút các doanh nghiệp đầu tư xây dựng cánh đồng mẫu lớn sản xuất lúa, tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất lúa gạo, tiến tới xây dựng vùng chuyên canh sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP với sản lượng lớn, bảo đảm chất lượng ổn định. Ngành nông nghiệp cũng sẽ phối hợp với những sở, ngành liên quan hỗ trợ các hợp tác xã xây dựng thương hiệu lúa gạo để mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước, hướng tới xuất khẩu.

Áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP thực sự mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng lúa, nhưng nếu bà con nông dân không mạnh dạn thay đổi tập quán canh tác, vẫn là những cánh đồng nhỏ lẻ, manh mún thì việc áp dụng phương pháp sản xuất này không thể thực hiện được.

(Trang thông tin có sự phối hợp của Trung tâm khuyến nông Hà Nội)