Theo TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, chiều cao của trẻ phát triển mạnh trong một thời kỳ nhất định. Nếu bỏ qua thời kỳ này, trẻ sẽ mất đi cơ hội phát triển chiều cao tối ưu.
Để phát triển chiều cao tối ưu cho bé, cha mẹ cần hiểu, chiều cao thường được quyết định bởi cả các yếu tố can thiệp được và các yếu tố không can thiệp được.
Trong đó, các yếu tố không can thiệp được gồm gen và giới tính. Đây là những yếu tố được thừa hưởng từ di truyền. Các yếu tố can thiệp được gồm: dinh dưỡng, mức độ tập luyện, vận động, hormone, tình trạng dùng thuốc.
Bên cạnh đó, thời điểm can thiệp cũng rất quan trọng cho trẻ. Chúng ta cần quan tâm sớm, quan tâm kịp thời, đúng mức vào 3 thời kỳ sau: giai đoạn mẹ mang thai, giai đoạn bé 0-2 tuổi và giai đoạn tiền dậy thì, dậy thì của trẻ. Đây là các giai đoạn trẻ có sự gia tăng chiều cao mạnh nhất.
“Thời gian mang thai, các bé đạt được 50cm; năm thứ nhất các bé tăng thêm 25 cm; năm thứ 2 tăng thêm 10-12cm; các năm tiếp theo tăng từ 5-7cm mỗi năm; đặc biệt giai đoạn tiền dậy thì, dậy thì các bé tăng 7-15cm mỗi năm”, TS Hưng thông tin.
TS.BS Nguyễn Trọng Hưng nhấn mạnh, dù không thể chọn được hay cải thiện được gen, giới tính cho các bé, chúng ta vẫn có thể cải thiện chiều cao cho con bằng nhiều biện pháp.
Đảm bảo dinh dưỡng tốt cho cả mẹ và bé
Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình tăng trưởng. Mẹ và hoặc trẻ thiếu dinh dưỡng sẽ ảnh hưởng đến phát triển của các bé nói chung, trong đó có chiều cao nói riêng.
Các bà mẹ cần cải thiện tình trạng dinh dưỡng trước khi mang thai: tránh suy dinh dưỡng, tránh thừa cân béo phì, tránh thiếu hụt các vi chất,… Khi mang thai, người mẹ cần được cung cấp các chất dinh dưỡng đầy đủ, tránh thiếu hoặc thừa dinh dưỡng. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần có chế độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý; được khám thai và tư vấn dinh dưỡng định kỳ.
Với trẻ em và thanh thiếu niên, trẻ nên được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và kéo dài đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn.
Phụ huynh nên cho bé ăn một chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng, phù hợp với lứa tuổi từ khi các bé được 6 tháng tuổi, nhằm cung cấp đủ năng lượng, cân đối các chất sinh năng lượng (chất đạm, chất béo, chất bột đường) và các vitamin và khoáng chất cần thiết, giúp con phát triển toàn diện.
Cần chú ý bổ sung các thực phẩm giàu chất đạm và can xi như thịt, cá, tôm, cua, trứng và các sản phẩm từ trứng; sữa và các sản phẩm từ sữa,…
Cho trẻ ngủ đủ giấc
Theo TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, giấc ngủ thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ em và thanh thiếu niên. Trong giấc ngủ sâu, cơ thể giải phóng các hormone cần thiết để phát triển. Do đó, ngủ đủ giấc có thể cho phép tăng trưởng tối ưu.
Tập thể dục thường xuyên
Việc tập thể dục thường xuyên cũng rất quan trọng đối với sự phát triển thể chất bình thường. Ví dụ, chơi ngoài trời hoặc tham gia các môn thể thao có thể giúp xương khỏe mạnh hơn, đặc hơn và chắc khỏe hơn.
Thường xuyên theo dõi biểu đồ tăng trưởng
TS.BS Nguyễn Trọng Hưng lưu ý, cha mẹ cần theo dõi biểu đồ tăng trưởng để biết được sự phát triển của các bé để có các biện pháp can thiệp kịp thời, giúp trẻ phát triển tối đa tầm vóc.
Tiêm chủng, bổ sung vitamin A và tẩy giun định kỳ
Tiêm chủng, bổ sung vitamin A và tẩy giun định kỳ là những giải pháp quan trọng để tăng cường sức đề kháng và phòng chống các bệnh về ký sinh trùng. Từ đó, giúp bé ít bị bệnh, phát triển toàn diện.
Nên đi khám tư vấn dinh dưỡng định kỳ
Cha mẹ nên cho các bé đi khám tư vấn dinh dưỡng để bác sĩ phát hiện các thiếu hụt về vi chất dinh dưỡng (như thiếu vitamin D, can xi, sắt, kẽm, …), chỉ ra các thói quen dinh dưỡng chưa đúng (như chỉ ăn nước, quá ít dầu mỡ, không đa dạng thực phẩm...). Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra các biện pháp can thiệp sớm và phù hợp với từng bé; góp phần thúc đẩy sự phát triển tối đa sức khỏe và tầm vóc của trẻ.
