Sự kiện 1: Hải quan Việt Nam phối hợp với Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) đăng cai tổ chức thành công Hội nghị và Triển lãm Công nghệ năm 2023 với hơn 1.000 đại biểu đến từ 95 quốc gia.

Được sự phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ, Tổng cục Hải quan đã phối hợp với WCO đăng cai tổ chức Hội nghị và Triển lãm Công nghệ năm 2023 của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO) từ ngày 10 - 12.10.2023 tại Hà Nội với chủ đề "Đón đầu kỷ nguyên số: Ứng dụng công nghệ, Thúc đẩy đổi mới và Nuôi dưỡng thế hệ hải quan kế cận chuyên nghiệp".

Sự kiện có quy mô toàn cầu thu hút hơn 1.000 đại biểu đến từ 95 quốc gia, bao gồm đại biểu đến từ các cơ quan hải quan thành viên WCO, các cơ quan bảo vệ biên giới của các nước, các tổ chức quốc tế, các Đại sứ quán nước ngoài tại Việt Nam, các doanh nghiệp đa quốc gia cung cấp các giải pháp công nghệ về hải quan. Đặc biệt, Tổng cục Hải quan vinh dự được đón lãnh đạo Chính phủ đến dự và phát biểu khai mạc Hội nghị và lãnh đạo các Bộ, ngành có liên quan đến dự Hội nghị.

Sự kiện 2: Công tác đấu tranh, phòng, chống ma túy của ngành hải quan đã đạt kết quả ấn tượng, bắt giữ được trên 2,8 tấn ma tuý các loại và 303 đối tượng.

Trong năm 2023, tình hình tội phạm ma túy, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới vẫn diễn ra hết sức phức tạp, có chiều hướng gia tăng. 

Dưới sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời của lãnh đạo các cấp, cùng với sự nỗ lực của cán bộ, công chức hải quan, trong năm 2023 toàn ngành hải quan (tính từ ngày 16.12.2022 - 15.12.2023) đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ: 263 vụ/303 đối tượng, trong đó, cơ quan Hải quan chủ trì 121 vụ. Tang vật thu được trên 2,8 tấn ma túy các loại, gồm: 3,1 kg thuốc phiện, 108,7 kg cần sa, 112,8 kg heroin, 330,9 kg cocain, 1.547 kg ketamin và 14552 viên ketamin (dạng viên), 703 kg ma tuý tổng hợp, 4224 viên ma túy tổng hợp (dạng viên), 10,1 kg ma tuý khác; 1155 viên ma tuý khác (dạng viên), 96,36 gram cỏ mỹ và 300 túi nước vui.

Sự kiện 3: Kết quả nổi bật trong việc phối hợp bắt giữ 1.715 vụ vi phạm trong Chiến dịch Con rồng Mekong lần thứ V do Hải quan Việt Nam và Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến.

Chiến dịch Con Rồng Mê Kông V được triển khai từ ngày 15.4.2023 - 16.11.2023 với sự tham gia của 25 cơ quan hải quan, các cơ quan thực thi pháp luật và tổ chức quốc tế. Tổng số vụ bắt giữ được các nước thành viên báo cáo trong giai đoạn V là 1.715 vụ, tăng 111% so với Chiến dịch giai đoạn IV. Hải quan Việt Nam đã nghiêm túc triển khai Chiến dịch, bảo đảm vai trò của nước sáng kiến và điều hành chiến dịch.

Chiến dịch Con Rồng Mê Kông V tại Việt Nam với 40 đầu mối quốc gia, gồm 38 đầu mối quốc gia thuộc lực lượng hải quan và 2 đầu mối thuộc lực lượng Công an đã cập nhật tổng số 123 vụ việc bắt giữ ma túy và động, thực vật hoang dã, tăng 2,15 lần so Chiến dịch giai đoạn IV. Hải quan Việt Nam đã tham gia xây dựng và phổ biến 17 cảnh báo và 1 báo cáo tổng kết đánh giá hoạt động triển khai các giai đoạn của chiến dịch cho toàn bộ các thành viên.

Sự kiện 4: Tích cực, chủ động triển khai Kế hoạch chuyển đổi số hải quan đến năm 2025, nổi bật là xây dựng Hệ thống Công nghệ thông tin thực hiện Hải quan số đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ trong thông quan.

Nhằm cụ thể hóa mục tiêu tổng quát đến năm 2030 tại Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030: "Xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại, ngang tầm Hải quan các nước phát triển trên thế giới, dẫn đầu trong thực hiện Chính phủ số, với mô hình Hải quan số, Hải quan thông minh"; Tổng cục Hải quan đã chủ động xây dựng và ban hành Kế hoạch chuyển đổi số của ngành hải quan đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó, đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 hoàn thành Hải quan số; đến năm 2030 hoàn thành Hải quan thông minh.

Trước mắt, từ nay đến năm 2025, Tổng cục Hải quan tập trung xây dựng hệ thống công nghệ thông tin thực hiện Hải quan số đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ trong thông quan được Bộ Tài chính phê duyệt tại Quyết định số 1957/QĐ-BTC ngày 15.9.2023.

Mục tiêu của Dự án là xây dựng một hệ thống công nghệ thông tin mới có khả năng mở rộng và tích hợp với các hệ thống công nghệ thông tin hiện tại và các hệ thống công nghệ thông tin trong tương lai trên cơ sở ứng dụng những thành tựu mới về công nghệ của Cách mạng Công nghiệp 4.0, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, đáp ứng yêu cầu quản trị thông minh; hướng tới quản lý doanh nghiệp, hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh; phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh toàn diện từ khâu đầu đến khâu cuối trong quá trình thông quan... Dự kiến Tổng cục Hải quan sẽ đưa hệ thống mới vào vận hành chính thức trong năm 2025.

Sự kiện 5: Năm thứ 7 liên tiếp, Tổng cục Hải quan giữ vững thành tích đứng đầu về cải cách hành chính khối các đơn vị Tổng cục và tương đương thuộc Bộ Tài chính; thực hiện 10 chỉ tiêu cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hải quan, tạo thuận lợi thương mại năm 2023.

Thời gian qua, ngành hải quan đã triển khai đồng bộ, quyết liệt kế hoạch cải cách hành chính theo tinh thần Nghị quyết 76/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030. 

Tổng cục Hải quan đã tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp về cải cách thủ tục hành chính bao gồm: tăng cường rà soát, đánh giá thủ tục hành chính để bãi bỏ những thủ tục hành chính không còn phù hợp hoặc sửa đổi theo hướng cụ thể, đơn giản, tăng tính khả thi cho cá nhân, tổ chức thực hiện; cắt giảm, đơn giản hoá quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh lĩnh vực hải quan (đến nay tổng số đề xuất cắt giảm giai đoạn 2020 - 2023 đạt 8%, cắt giảm chi phí tuân thủ đạt 10,2 tỷ đồng/năm); công bố và nghiên cứu, rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính nội bộ; nghiên cứu sửa đổi, bổ sung văn bản QPPL để phân cấp thủ tục hành chính lĩnh vực hải quan...

Ngày 31.1.2023, Tổng cục Hải quan đã ban hành Quyết định số 123/QĐ-TCHQ về việc giao chỉ tiêu cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hải quan, tạo thuận lợi thương mại năm 2023 so với năm 2022. Theo đó, đã giao cụ thể 10 chỉ tiêu cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hải quan, tạo thuận lợi thương mại năm 2023 cho Thủ trưởng các đơn vị thuộc cơ quan Tổng cục Hải quan và Cục trưởng Cục Hải quan các tỉnh, thành phố với mục tiêu tạo chuyển biến thực chất, rõ nét về đẩy mạnh cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hải quan, áp dụng quản lý rủi ro trong tất cả các khâu nghiệp vụ hải quan... 

Sự kiện 6: Thúc đẩy hợp tác và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực hải quan mang lại nhiều kết quả rõ nét, thực chất, góp phần khẳng định được vai trò và vị thế của Hải quan Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế.

Trong năm 2023, Hải quan Việt Nam tiếp tục mở rộng, củng cố và tăng cường hợp tác song phương với hải quan các nước đối tác, đặc biệt là các nước có quan hệ đối tác chiến lược hoăc chiến lược toàn diện, các đối tác có quan hệ kinh tế thương mại quan trọng của Việt Nam như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Anh, Hà Lan, Bỉ, Úc...

Một số kết quả nổi bật, bao gồm: Hoàn thành việc ký thỏa thuận triển khai thực hiện Hiệp định hợp tác cấp Nhà nước trong lĩnh vực hải quan giữa Việt Nam và Hà Lan nhân dịp Thủ tướng Hà Lan sang thăm Việt Nam nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước; thống nhất kế hoạch làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác giữa Hải quan Việt Nam và Hải quan Hoa Kỳ trong bối cảnh quan hệ hai nước được nâng cấp thành đối tác chiến lược toàn diện thông qua việc triển khai thí điểm trao đổi thông tin hàng hóa giữa 1 cặp cảng biển lớn của Việt Nam và Hoa Kỳ; triển khai các hoạt động hợp tác nghiệp vụ với Trung Quốc về các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm như cửa khẩu thông minh, doanh nghiệp ưu tiên, Chiến dịch Con rồng Mê-kông 5... 

Về hợp tác đa phương, Hải quan Việt Nam đã tích cực thể hiện vai trò, chủ động tham gia và đóng góp thiết thực vào các hoạt động hợp tác hải quan trên các diễn đàn hợp tác hải quan đa phương thông qua việc tiếp tục triển khai thực hiện các cam kết/nghĩa vụ trong khuôn khổ ASEAN, WCO, APEC, ASEM, GMS theo đúng lộ trình cam kết. Nổi bật có thể kể đến việc chủ trì đăng cai tổ chức thành công Hội nghị và Triển lãm Công nghệ năm 2023 của WCO tại Hà Nội; tham gia Nhóm Xây dựng Kế hoạch chiến lược giai đoạn 2024 - 2026 của khu vực Châu Á Thái Bình Dương của WCO; hoàn thành việc đàm phán và ký kết Thỏa thuận công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên trong khuôn khổ ASEAN...

Sự kiện 7: Ngành hải quan tổ chức thành công 3 Hội nghị toàn quốc về quán triệt, triển khai công tác kiểm tra, giám sát hải quan, công tác quản lý thuế, công tác kiểm tra sau thông quan trong tình hình mới với sự tham gia của gần 8.000 cán bộ công chức, viên chức trong toàn ngành.

Hội nghị đã quán triệt các quy định pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về Hải quan; trách nhiệm, nghĩa vụ của cơ quan Hải quan, công chức Hải quan các cấp trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý, giám sát hải quan, quản lý thuế, kiểm tra sau thông quan và triển khai các yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Sự kiện 8: Đẩy mạnh thực hiện giai đoạn II Chương trình hỗ trợ khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ pháp luật hải quan, tăng 36% doanh nghiệp tham gia chương trình, hoàn thành và vượt mức chỉ tiêu đề ra tại nhiệm vụ cải cách hành chính năm 2023 của ngành hải quan.

Tính đến ngày 31.12.2023 cơ quan hải quan đã ký kết biên bản ghi nhớ với 289 doanh nghiệp tham gia chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan (Quyết định 1399/QĐ-TCHQ ngày 15.7.2022), cụ thể:

Trong giai đoạn 1 (năm 2022), cơ quan Hải quan đã thực hiện ký kết biên bản ghi nhớ, đồng thời cùng xây dựng Kế hoạch hành động tự nguyện tuân thủ đối với 213 doanh nghiệp.

Trong giai đoạn 2, cơ quan Hải quan đã thực hiện ký kết biên bản ghi nhớ đối với 76 doanh nghiệp, hoàn thành và vượt chỉ tiêu cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hải quan, tạo thuận lợi thương mại năm 2023 theo Quyết định 123/QĐ-TCHQ ngày 31.1.2023, tăng trên 20% số lượng doanh nghiệp tham gia so với năm 2022.

Mức độ tuân thủ của doanh nghiệp thành viên tham gia chương trình cũng được cải thiện, trong đó 102 doanh nghiệp chiếm 35% trên tổng số doanh nghiệp tham gia được nâng mức độ tuân thủ, 141 doanh nghiệp chiếm 48% trên tổng số doanh nghiệp tham gia duy trì mức độ tuân thủ, tuân thủ cao. Thực hiện hỗ trợ 228 vướng mắc của doanh nghiệp thành viên, giải quyết 100% các đề nghị hỗ trợ vướng mắc của các doanh nghiệp thành viên chương trình.

Sự kiện 9: Tăng cường và nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ, gắn với cụ thể hóa 980 hành vi vi phạm và các chế tài xử lý trong tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ Hải quan.

Với quyết tâm "không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn", Tổng cục Hải quan đã ban hành Quy chế kiểm tra công vụ và xử lý vi phạm đối với công chức, viên chức trong ngành Hải quan tại Quyết định số 799/QĐ-TCHQ ngày 12.4.2023 (thay thế Quyết định số 2799/QĐ-TCHQ ngày 26.9.2018). 

Quyết định số 799/QĐ-TCHQ quy định 980 hành vi vi phạm được bao quát, cập nhật đầy đủ trong tất cả các lĩnh vực hoạt động hải quan và các chế tài xử lý tương ứng cụ thể minh bạch. Đồng thời, Quy chế quy định căn cứ kết quả kiểm tra, giám sát công vụ ở cả 3 cấp: Tổng cục, Cục, Chi cục qua hình thức trực tuyến và trực tiếp...; kiểm tra nội bộ, kiểm tra công vụ theo kế hoạch năm, kiểm tra đột xuất khi có dấu hiệu vi phạm và kết quả kiểm tra xác minh thông tin từ phương tiện truyền thông, báo chí, khiếu nại tố cáo, tiếp công dân, thông tin phản ánh qua đường dây nóng hotline 19009299... để xử lý vi phạm, xử lý kỷ luật theo thẩm quyền...

Sự kiện 10: Công tác báo chí, tuyên truyền không ngừng đổi mới về nội dung và hình thức, phản ánh đầy đủ, kịp thời các mặt hoạt động của Tổng cục Hải quan, góp phần tích cực vào thành tích chung của ngành.

Bám sát định hướng chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và Bộ Tài chính và thực hiện Kế hoạch thông tin tuyên truyền trên báo đài năm 2023 của ngành hải quan (Quyết định số 779/QĐ- TCHQ ngày 11.4.2023), Tổng cục Hải quan đã phối hợp thực hiện và đã phát sóng 47 số Chương trình "Hải quan Việt Nam"; 5 phóng sự và 10 tin nổi bật trên Bản tin thời sự 19h và gần 30 tin phóng sự trên các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam. Đặc biệt, Tổng cục Hải quan đã phối hợp với Trung tâm phim Tài liệu - Đài Truyền hình Việt Nam xây dựng và phát sóng 2 phóng sự và phim tài liệu "Hải quan Việt Nam - Vươn tầm cao mới", nhân kỷ niệm 78 năm ngày thành lập ngành tài chính và Hải quan Việt Nam. 

Tổng cục Hải quan cũng chủ động tích cực cung cấp thông tin cho báo chí định kỳ và trong trường hợp đột xuất. Thực hiện điểm báo hàng ngày, kịp thời báo cáo Bộ Tài chính những nội dung báo, đài tuyên truyền và những vấn đề được dư luận quan tâm. Kết quả, trong năm 2023 đã có gần 9.000 tin, bài, phóng sự về ngành hải quan được đăng trên các báo (giấy, điện tử), tạp chí (giấy, điện tử), trang tin, các đài phát thanh và truyền hình...