Định hướng nghề nghiệp sớm, rút ngắn thời gian học đại học

Theo Quy định đào tạo thí điểm Chương trình ươm tạo tài năng từ bậc THPT tại Đại học Quốc gia Hà Nội vừa được ký ban hành ngày 17.5, học sinh THPT hệ chuyên các trường THPT thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội được đăng ký tham gia Chương trình VNU 12+ nếu đáp ứng một trong các điều kiện: đã và đang là thành viên đội tuyển dự thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế môn thi thuộc tổ hợp xét tuyển của đơn vị; đoạt giải trong kỳ thi Olympic Đại học Quốc gia Hà Nội môn thi thuộc tổ hợp xét tuyển của đơn vị; kết quả học tập trong năm học lớp 10 đạt mức tốt và có năng lực ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu của chương trình đào tạo. Học sinh THPT hệ không chuyên các trường THPT thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội cũng được đăng ký tham gia Chương trình VNU 12+ nếu đáp ứng điều kiện theo quy định.

Học sinh tham gia Chương trình VNU 12+ có quyền đăng ký học sớm tối thiểu 3 học phần trong 1 chương trình đào tạo đại học, trong đó có tối thiểu từ 2 học phần bắt buộc thuộc khối kiến thức theo khối ngành, nhóm ngành hoặc khối kiến thức ngành do Đại học Quốc gia Hà Nội công bố hàng năm; đề xuất giảng viên hướng dẫn và giảng dạy trong danh sách giảng viên của chương trình do các đơn vị đào tạo của Đại học Quốc gia Hà Nội công bố; được tham gia vào các chương trình, đề tài, dự án nghiên cứu khoa học của giảng viên hướng dẫn hoặc đơn vị chuyên môn của giảng viên hướng dẫn; được ưu tiên xét cấp học bổng học tập trong quá trình học sớm; được ưu tiên giới thiệu, xét chọn các chương trình học bổng quốc tế dành cho học sinh, sinh viên của Đại học Quốc gia Hà Nội…

PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng ban Đào tạo Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: “Mô hình đào tạo mới giúp học sinh có tài năng, năng lực vượt trội được học sớm (học vượt) một phần ở bậc đại học trên cơ sở tư vấn định hướng học tập, nghề nghiệp sớm. Việc tư vấn, định hướng nghề nghiệp và học sớm của từng học sinh sẽ được tổ chức theo hình thức cá thể hóa với sự hướng dẫn trực tiếp của giảng viên có trình độ và uy tín của Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong quá trình học sớm, học sinh có thể tham gia nghiên cứu khoa học, thực hành, thực tập cùng giảng viên hướng dẫn hoặc nhóm nghiên cứu của giảng viên hướng dẫn”.

Nếu học sinh nỗ lực, quyết tâm và có kế hoạch học tập khoa học thì sẽ rút ngắn được thời gian học đại học xuống còn 2 hoặc 3 năm, sau đó các em học lên cao học, nghiên cứu sinh theo lộ trình phù hợp. Điều quan trọng, các em được học liền mạch từ THPT lên đại học, cao học, nghiên cứu sinh, từ đó hình thành phong cách học thuật rõ ràng, nhất là các ngành khoa học cơ bản.

Tích lũy thêm kiến thức, học hỏi thêm kinh nghiệm

Từ năm học 2022 - 2023, Trường THPT chuyên Khoa học xã hội và Nhân văn, trực thuộc Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, đã định hướng, tư vấn cho học sinh đăng ký học trước một số học phần ở bậc đại học. Kết quả, trong số 12 em đăng ký, 5 em đã vào học các ngành của Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, 5 em vào học các trường thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội, 2 em đi du học. Năm học 2023 - 2024 có 20 em đăng ký học trước thì 16 em mong muốn trở thành sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội, mà trước hết là Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn.

PGS.TS. Nguyễn Quang Liệu, Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Khoa học xã hội và Nhân văn cho biết, chia sẻ với các thầy cô, nhà khoa học hướng dẫn, các em đều cho rằng việc được tích lũy các học phần ở bậc đại học đã giúp các em học hỏi thêm kinh nghiệm tự học, làm việc nhóm; hiểu thêm về việc lựa chọn ngành học của bản thân; tích lũy kiến thức và nhiều học phần có thể áp dụng trên lớp bậc THPT; đặc biệt là được tiếp xúc, học hỏi với các giảng viên, nhà khoa học hàng đầu, được tham gia nghiên cứu khoa học. Các em cho đây là lợi thế lớn nhất của học sinh THPT thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội mà không cơ sở giáo dục nào ở Việt Nam hiện nay có được.

PGS.TS. Nguyễn Quang Liệu dẫn chứng trường hợp Trần Hưng, lớp 11 chuyên Sử, học kỳ 2 vừa qua đăng ký học trước 9 tín chỉ thuộc 3 học phần “rất khó”: Lịch sử triết học Trung Quốc cổ trung đại, Lịch sử triết học phương Tây cổ trung đại, Lịch sử triết học Mác - Lênin, điểm thi giữa kỳ đều tốt, nhờ đó đã giành học bổng đi học ở Ấn Độ về Phật giáo đương đại… “Như vậy, bên cạnh mục đích chung nhất là rút ngắn thời gian đào tạo ở bậc đại học, học vượt còn giúp học sinh học hỏi được nhiều kiến thức, tìm kiếm cơ hội mới cũng như sử dụng quỹ thời gian hiệu quả để giảm áp lực, thậm chí là giảm sự cạnh tranh so với các bạn đồng trang lứa”.

VNU 12+ được đánh giá là quy định có tầm chiến lược, nhằm phát huy năng lực vượt trội của học sinh, bồi dưỡng và phát triển nhân tài cho đất nước. Các trường thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội hào hứng khi trở thành một phần của chương trình, chuẩn bị mọi điều kiện về đội ngũ và trang thiết bị, sẵn sàng tiếp nhận học sinh học trước một số học phần tại đơn vị từ năm học tới.

GS.TS. Lê Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, nhấn mạnh: “Mô hình đào tạo tài năng THPT liên thông đại học đang được các quốc gia tiên tiến như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc... thực hiện. Mô hình này là bước đầu để học sinh giỏi theo đuổi các ngành khoa học cơ bản, các ngành công nghệ nền tảng trong và ngoài nước. Với Chương trình VNU 12+, Đại học Quốc gia Hà Nội mong muốn giúp các em học sinh tài năng tìm được hướng đi phù hợp với năng lực và ước mơ, xây dựng cho mình kế hoạch học tập dài hạn. Đồng thời qua đó, thu hút học sinh giỏi vào học bậc THPT tại Đại học Quốc gia Hà Nội; tạo nguồn đào tạo, bồi dưỡng và phát triển đội ngũ nhà khoa học đạt chuẩn quốc tế trong tương lai, đặc biệt các nhà khoa học lĩnh vực khoa học cơ bản”.