Đề xuất Quốc hội giám sát về bảo vệ môi trường hoặc phát triển, sử dụng nguồn nhân lực
Trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường nêu rõ, năm 2023 và 2024 là 2 năm có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành các nghị quyết về Chương trình giám sát năm 2023, 2024 bảo đảm tính khả thi, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Các nghị quyết này là cơ sở quan trọng để các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội ban hành chương trình và thực hiện nhiệm vụ giám sát phù hợp. Qua đó, hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn ĐBQH và ĐBQH đã đạt được những kết quả quan trọng với nhiều đổi mới, cải tiến, bảo đảm tiến độ và chất lượng.
Cụ thể, như: công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về hoạt động giám sát không ngừng được tăng cường, góp phần quan trọng tạo cơ sở pháp lý và định hướng hoạt động giám sát cho cả nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV và những năm tiếp theo. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội, phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội đảm bảo đúng quy định với nhiều đổi mới; các vấn đề chất vấn được lựa chọn bám sát thực tiễn, “đúng” và “trúng” những vấn đề “nóng”, bức xúc nổi lên, đáp ứng nguyện vọng của cử tri và Nhân dân cả nước. Hoạt động giám sát chuyên đề tiếp tục có nhiều đổi mới trong công tác tổ chức thực hiện, nhờ đó đạt hiệu quả, kết quả tích cực…
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nêu rõ, năm 2025 là năm cuối của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, là năm các địa phương sẽ tiến hành tổ chức Đại hội đại biểu các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, chuẩn bị cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội Khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 và là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại khác của đất nước. Năm 2025 cũng là năm cuối nhiệm kỳ, theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân, Quốc hội sẽ tiến hành xem xét việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về chất vấn, giám sát chuyên đề trong cả nhiệm kỳ.
Căn cứ quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân, đặc điểm tình hình năm 2025 và đề xuất của các cơ quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dự kiến nội dung Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2025. Trong đó, đối với giám sát chuyên đề, sau khi cân nhắc nhiều mặt, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội xem xét, quyết định giám sát tối cao 1 chuyên đề tại Kỳ họp thứ Mười và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành giám sát 1 chuyên đề tại Phiên họp tháng 8.2025.
Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lựa chọn 2 chuyên đề trình Quốc hội xem xét, quyết định chọn 1 chuyên đề để giám sát tối cao. Cụ thể: Chuyên đề 1: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành. Chuyên đề 2: Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.
Quan tâm đúng mức việc giám sát kết quả giải quyết vụ việc cụ thể
Đa số các đại biểu Quốc hội cho rằng, xác định đẩy mạnh công tác giám sát là khâu trọng tâm, then chốt, do đó, ngay từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quan tâm chỉ đạo và tổ chức triển khai toàn diện, đồng bộ hoạt động giám sát, đạt được nhiều kết quả quan trọng, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao.
Đối với chương trình giám sát năm 2025, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao việc trình ra Quốc hội 2 chuyên đề để xem xét, quyết định lựa chọn; cho rằng, đây đều là những vấn đề rất quan trọng, được cử tri và Nhân dân quan tâm.
Theo ĐBQH Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn), với những đổi mới, nhiều hoạt động giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có tác động ngay trong quá trình giám sát, như giám sát về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; giám sát về nguồn lực cho Covid-19 và y tế cơ sở, y tế dự phòng hay giám sát về việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia…
Bên cạnh đó, lần đầu tiên Quốc hội tiến hành thảo luận báo cáo kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo công dân của Quốc hội trong nhiệm kỳ này được cử tri và Nhân dân đặc biệt quan tâm, theo dõi và ghi nhận.
Để phát huy kết quả đạt được và kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế được chỉ ra, ĐBQH Phạm Đình Thanh (Kon Tum) đề nghị, Ủy ban thường vụ Quốc hội chỉ đạo rà soát và có chính sách hỗ trợ phù hợp về nguồn lực cho các cơ quan của Quốc hội và các Đoàn ĐBQH để thực hiện tốt công tác giám sát theo chức trách, nhiệm vụ.
Ngoài việc triển khai thực hiện các cuộc giám sát theo Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Phạm Đình Thanh cũng đề nghị cần quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ để các Đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố chủ động giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật ở địa phương nhằm tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong thực hiện chính sách, pháp luật. Về giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri, đại biểu đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội quan tâm đúng mức đến việc giám sát kết quả giải quyết đối với vụ việc cụ thể.
Để góp phần nâng cao hiệu quả giám sát năm 2025, ĐBQH Dương Văn Phước (Quảng Nam) đề nghị, khi xây dựng chương trình giám sát thì Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn một số nội dung phù hợp để giao cho Đoàn ĐBQH các tỉnh giám sát hoặc cho phép Đoàn ĐBQH lựa chọn một số vấn đề, một số nội dung cụ thể trong các chuyên đề giám sát phù hợp với khả năng, điều kiện thực tế và tình hình cụ thể của từng địa phương.
Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, trên cơ sở các phát biểu và kết quả phiếu xin ý kiến ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp với các cơ quan nghiên cứu tiếp thu tối đa các ý kiến để hoàn chỉnh và trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về chương trình giám sát năm 2025.
