Thuốc sinh học tăng trưởng đáng kể
Tổ chức nghiên cứu thị trường hàng đầu thế giới Mordor Intelligence dự báo thị trường thuốc bảo vệ thực vật Hoa Kỳ sẽ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) 3,8% trong giai đoạn 2022 - 2027.
Theo loại sản phẩm, thị trường thuốc bảo vệ thực vật Hoa Kỳ được phân chia thành thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, thuốc diệt nấm mốc, và các hóa chất bảo vệ thực vật khác.
Mordor Intelligence cho rằng nhu cầu lương thực ngày càng lớn kéo theo nhu cầu tăng năng suất nông nghiệp và điều này đẩy nhanh nhu cầu thuốc bảo vệ thực vật. Xu hướng khoa học công nghệ ngày càng được cải thiện cũng là động lực chính tác động tích cực đến thị trường thuốc bảo vệ thực vật trong giai đoạn tới.
Nghiên cứu của Mordor Intelligence cho thấy một số xu hướng chính. Thứ nhất, cây trồng biến đổi gen ngày càng phổ biến rộng rãi ở Hoa Kỳ. Hiện tại, hơn 90% diện tích ngô, bông và đậu tương ở Hoa Kỳ được trồng bằng hạt giống biến đổi gen. Xu hướng này thúc đẩy việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật bởi những loài cây biến đổi gen được tạo ra để chống lại côn trùng gây hại hoặc chịu được thuốc diệt cỏ.
Xu hướng thứ hai là sự lên ngôi của thuốc diệt cỏ sinh học. Phân khúc thuốc diệt cỏ chiếm thị phần lớn nhất ở Hoa Kỳ với 41,0% vào năm 2020. Là thế hệ thuốc diệt cỏ tiếp theo, thuốc diệt cỏ sinh học đang trở nên phổ biến trên toàn cầu và cả ở Hoa Kỳ.
Lý do, theo Mordor Intelligence, trước sự sự hiện diện thường xuyên của dư lượng thuốc trừ cỏ hóa học trong cây lương thực, đặc biệt là ngô và đậu tương chịu thuốc trừ cỏ, các nước phát triển đang đặt ra các yêu cầu nghiêm ngặt về nhập khẩu, điều này thúc đẩy việc sử dụng thuốc diệt cỏ sinh học ở các nước đang phát triển.
Ví dụ, thuốc diệt cỏ sinh học sử dụng vi sinh làm tác nhân kiểm soát cỏ dại sinh học đang trở nên phổ biến trong các kỹ thuật quản lý dịch hại tổng hợp, cùng với thuốc trừ cỏ tổng hợp. Mặc dù phân khúc này chỉ chiếm một phần nhỏ của ngành nhưng Mordor Intelligence kỳ vọng nó sẽ tăng trưởng với tốc độ đáng kể.
Cần thời gian để chuyển đổi
Đối với thị trường thuốc bảo vệ thực vật Việt Nam, Mordor Intelligence dự báo sẽ tăng trưởng kép với tốc độ 4,1% trong cả giai đoạn 2020 - 2025.
Mordor Intelligence cho rằng, tại Việt Nam ngành bảo vệ thực vật có mức tăng trưởng tương đối khả quan do nhu cầu tiêu thụ nông sản trong khu vực ngày càng tăng. Bên cạnh đó, mối quan tâm về sức khỏe con người, động vật và môi trường sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự tăng trưởng các sản phẩm an toàn hơn như thuốc trừ sâu sinh học.
“Theo phân khúc, thuốc trừ sâu sinh học có khả năng tăng trưởng nhanh hơn so với các loại hóa chất tổng hợp ở Việt Nam và dự kiến sẽ tăng trưởng hơn nữa trong giai đoạn dự báo. Theo loại sản phẩm, thuốc trừ sâu là phân khúc hóa chất bảo vệ thực vật lớn nhất trong khu vực, tiếp theo là thuốc diệt nấm và thuốc diệt cỏ”, Mordor Intelligence dự báo.
Trên bình diện toàn cầu, xu hướng gia tăng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học để bổ sung và thay thế phần nào các sản phẩm thuốc hóa học đang ngày càng phổ biến, kể cả ở các quốc gia phát triển và đang phát triển, trong đó có Việt Nam.
Theo dự báo mới nhất đăng tải trên trang web www.marketsandmarkets.com, thị trường thuốc bảo vệ thực vật sinh học toàn cầu được dự báo sẽ đạt 5,5 tỷ USD vào cuối năm nay và tăng lên 11,3 tỷ USD vào năm 2027.
Dù việc chuyển sang các giải pháp sinh học là xu hướng tất yếu trong tương lai, tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng thị trường Việt Nam vẫn cần thời gian để thực hiện quá trình chuyển đổi do thuốc bảo vệ thực vật sinh học đắt đỏ hơn, tác động chậm hơn và có ít lựa chọn.
Cụ thể, thuốc bảo vệ thực vật hoá học đang có chi phí rẻ hơn khá nhiều so với các sản phẩm sinh học. Do đó, người trồng chưa quá mặn mà với việc chuyển đổi bắt buộc sang sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học thay thế.
Hơn nữa, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học khiến chi phí sản xuất cao hơn trong khi chỉ có tầng lớp thu nhập trung bình cao/cao ở Việt Nam mới tiếp cận các sản phẩm hữu cơ.
Bên cạnh đó, các sản phẩm thuốc sinh học không đem lại tác động, hiệu quả nhanh như thuốc bảo vệ thực vật hóa học. Những sản phẩm thay thế hiện tại được cho là hiệu quả chưa cao như mong đợi theo như ý kiến của một số chuyên gia.
Một lý do quan trọng nữa là hiện số lượng thuốc bảo vệ thực vật sinh học vẫn còn hạn chế trên thị trường và chưa thể thay thế hoàn toàn thuốc bảo vệ thực vật hóa học.
Với thực tế này, để đảm bảo chuyển đổi hiệu quả, những thay đổi trong tương lai về quản lý sử dụng thuốc bảo vệ thực vật nên cân nhắc đánh giá các đặc điểm địa phương của ngành nông nghiệp (quy mô nhỏ, lao động nông nghiệp già, trình độ giáo dục thấp...) các chuyên gia của Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn khuyến cáo.
Chiến lược can thiệp hợp lý vào thời điểm này đó là phải giảm thiểu tác động môi trường, bao gồm cải thiện thực hành sử dụng của nông dân và đưa ra các thực hành tốt nhất (ví dụ, không sử dụng các loại thuốc không được cấp phép hoặc hiệu quả thấp.
