Mỗi ngày cả nước tiết kiệm khoảng 20 triệu kWh điện
Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5.2023 diễn ra chiều 3.6, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện thiếu điện đã diễn ra ở một số nơi, kể cả trong sản xuất lẫn đời sống sinh hoạt của người dân.
“Thay mặt Bộ Công thương, tôi xin bày tỏ sự đồng cảm, chia sẻ với những khó khăn của doanh nghiệp cũng như người dân về sự bất tiện do thiếu điện”, ông Hải nói, đồng thời cho rằng đây chỉ là tình trạng “trong một thời gian nhất định”.
Lãnh đạo Bộ Công thương xác nhận, 4 tháng đầu năm nay, tình hình cung cấp điện là ổn định. Tuy nhiên, từ đầu tháng 5 đến nay, do nắng nóng kỷ lục tại nhiều địa phương với diễn biến khó lường, dự báo tiếp tục kéo dài sang tháng 6 khiến nhu cầu tiêu thụ điện sinh hoạt tăng, trong khi lưu lượng nước về các hồ thủy điện rất thấp đã ảnh hưởng lớn đến cung ứng điện; chưa kể, vào cuối tháng 5 vừa qua, than nhập khẩu về chậm hơn so với nhu cầu sản xuất điện.
Báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho thấy, 12/12 hồ thủy điện lớn ở khu vực miền Bắc có lưu lượng nước về hồ rất kém, tần suất nước về nhiều hồ kém nhất trong 100 năm qua. Riêng tháng 4 và đầu tháng 5, nước về các hồ chỉ đạt dưới 50% trung bình nhiều năm đã gây thiếu hụt nguồn nước nghiêm trọng cho các hồ thủy điện. Bên cạnh đó, công suất và sản lượng của các nhà máy điện gió cũng suy giảm sâu do gió kém nên chỉ đạt 5,6% so với công suất lắp đặt của các nhà máy.
Thực tế, ngay từ đầu năm nay, Chính phủ và Bộ Công thương đã nhận định về khó khăn trong cung ứng điện năm nay; Bộ Công thương đã chỉ đạo EVN, Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cùng các đơn vị liên quan chủ động theo dõi sát thời tiết; bảo đảm nguồn cung nhiên liệu cho phát điện; đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng cấp, sửa chữa các công trình nguồn và lưới điện.
Để ứng phó với những khó khăn trong cung ứng điện hiện nay, Bộ Công thương tập trung vào giải pháp về bảo đảm và tăng cường công tác vận hành hệ thống điện sẵn có; bảo đảm cung cấp nhiên liệu cho sản xuất điện; rà soát công tác vận hành hệ thống điện; thành lập, tăng cường bộ phận trực ca, ứng trực hỗ trợ công tác vận hành; đồng thời, thực hành tiết kiệm điện trong các đơn vị nội bộ; bảo đảm an toàn lưới, truyền tải.
Bên cạnh đó là tăng sản lượng than cho cấp điện. Đã thực hiện điều tiết việc cung cấp than để tăng lượng than cho phát điện khoảng 300.000 tấn trong tháng 5 và khoảng 100.000 tấn cho mỗi tháng tiếp theo (tháng 6, tháng 7); tăng 18% lượng khí cấp khu vực Đông Nam bộ và 8% lượng khí cấp khu vực Tây Nam bộ cho sản xuất điện.
Song song với các hoạt động trên, Bộ Công thương cũng đã tập trung khẩn trương đưa các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp vào cung cấp điện. Tính đến 17h30 ngày 31.5.2023, có 7 dự án với tổng công suất 430,22MW đã chính thức được phát điện thương mại lên lưới. Ngoài ra, có 40 dự án đã được Bộ phê duyệt giá tạm, đang hoàn tất thủ tục để phát điện.
Có 59/85 dự án với tổng công suất 3.389MW đã gửi hồ sơ cho Công ty Mua bán điện để đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện. Trong đó có 50 dự án (tổng công suất hơn 2.750MW) đã đề nghị giá tạm bằng 50% giá trần của khung giá (theo Quyết định số 21/QĐ-BCT ngày 7.1.2023 của Bộ Công thương); EVN và chủ đầu tư đã hoàn thành đàm phán giá và ký hợp đồng PPA với 46/50 dự án.
Đến nay, còn 26 nhà máy điện chuyển tiếp (công suất khoảng 1.346MW) chưa gửi hồ sơ đến EVN để đàm phán giá điện.
Tiết kiệm điện phải quyết liệt hơn
Cùng với các giải pháp trên, thực hành tiết kiệm điện cũng được cho là giải pháp hữu hiệu trong bối cảnh thiếu điện hiện nay.
Nhấn mạnh không phải khi thiếu điện mới phải tiết kiệm điện mà đây là chính sách xuyên suốt, lâu dài từ trước đến nay, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải lưu ý, lúc này, việc tiết kiệm điện càng phải được quan tâm và làm quyết liệt.
Tháng 5 vừa qua, Bộ Công thương đã phát động phong trào tiết kiệm điện toàn quốc, kêu gọi và đề nghị UBND các tỉnh, thành phố, các bộ, ngành đẩy mạnh công tác truyền thông; tăng cường tuyên truyền, phổ biến sâu rộng, liên tục, bằng nhiều hình thức phù hợp về sử dụng điện tiết kiệm.
Tính đến nay, đã có 55/63 UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành các văn bản chỉ đạo bảo đảm cung ứng điện, tiết kiệm điện trên địa bàn. Hiện, mỗi ngày, cả nước tiết kiệm khoảng 20 triệu kWh, tương đương khoảng 2,5% điện năng tiêu thụ hàng ngày. Như vậy, nếu tiếp tục làm tốt, đây sẽ là giải pháp hết sức hiệu quả để ứng phó với tình hình thiếu điện, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải tin tưởng.
Thời gian tới, với quy mô tổng công suất đạt 81.504MW, trong khi nhu cầu phụ tải cao nhất là hơn 44.000MW, lãnh đạo Bộ Công thương cho rằng, nếu các tổ máy không gặp sự cố, vận hành tin cậy, nhiên liệu đủ, điều tiết nước các hồ hợp lý thì chúng ta có thể khắc phục vấn đề thiếu điện và bảo đảm điện cho đời sống cũng như sản xuất của người dân, doanh nghiệp.
Đối với các dự án điện gió, điện mặt trời không có trong quy hoạch, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện Bộ Công thương đã có những văn bản hướng dẫn để giải quyết vấn đề này, như Thông tư số 15/2022/TT-BCT và Quyết định số 21/QĐ-BCT làm cơ sở cho EVN và các dự án chuyển tiếp thỏa thuận giá điện bảo đảm không vượt quá khung giá phát điện do Bộ ban hành. Ngoài ra, Bộ cũng đã ban hành 10 công văn chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc EVN và các chủ đầu tư khẩn trương đàm phán thống nhất giá điện.
Việc tháo gỡ khó khăn cho các dự án là cần thiết, tuy nhiên ngoài vấn đề cơ chế giá điện, các dự án phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về quy hoạch, đầu tư, đất đai, môi trường, xây dựng, phòng cháy chữa cháy… Trên quan điểm hài hòa lợi ích, rủi ro chia sẻ, rất mong các dự án này sớm khắc phục được khó khăn, vướng mắc để hòa vào lưới điện. Đối với các địa phương cũng cần hỗ trợ cho các dự án này để sớm đưa các dự án này vào lưới điện, ông Hải đề nghị.
