Chuyên gia dịch tễ: Không nên chủ quan với cúm A/H5N1

Theo thông báo từ Bộ Y tế Campuchia, từ ngày 22.2.2023, Campuchia ghi nhận 2 trường hợp nhiễm cúm A(H5N1) tại tỉnh Prey Veng, trong đó có 1 trường hợp đã tử vong. Đây là những ca bệnh cúm A(H5N1) trên người mới nhất tại Campuchia kể từ năm 2014.

Bộ Y tế Việt Nam đánh giá, trong điều kiện giao lưu thương mại ngày càng rộng mở giữa Việt Nam và các nước trên thế giới, nguy cơ cúm gia cầm có thể xâm nhập vào nước ta và lây nhiễm sang người là rất lớn, đặc biệt tại các tỉnh có đường biên giới với các quốc gia đang có dịch.

Cần làm tốt công tác kiểm dịch thú y

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, cúm A/H5N1 thường lưu hành ở đàn chim và trên các đàn gia cầm. Các nước ở khu vực Đông Nam Á, châu Á hàng năm vẫn có các chủng cúm A/H5N1 lưu hành.

“Chúng ta phải đánh giá xem mức độ nguy hiểm thế nào vì dịch cúm A/H5N1 đã lưu hành, lây lan dịch và gây tử vong cao ở người trong năm 2005. Hiện nay, tuy dịch không bùng phát trên người và không gây ra những ca triệu chứng nặng và tử vong nhưng chúng ta phải cảnh giác”, PGS Phu cho hay.

PSG Phu nhận định, cúm A/H5N1 có thể vào Việt Nam qua các đàn gia cầm ở Campuchia hoặc từ các đàn động vật chim hoang dã. Do vậy, thời điểm này, điều rất quan trọng là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần làm tốt công tác kiểm dịch thú y. Nếu làm không tốt, nguy cơ dịch bệnh xâm nhập là rất lớn.

“Chúng ta cần đánh giá nguy cơ rất cụ thể từ việc dịch bùng lên ở đàn gia cầm hay không đến việc có lây sang người hay không và có bùng phát trên người hay không”, ông nói.

Chuyên gia này nhấn mạnh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần đánh giá nguy cơ trên đàn gia cầm. Về phía Bộ Y tế cần theo dõi dịch có xảy ra trên người hay không, bởi hiện cúm A/H5N1 chỉ lây từ gia cầm sang người, không lây từ người sang người.

Với người dân, PGS.TS Trần Đắc Phu lưu ý không nên chủ quan với cúm A/H5N1. Cần chú ý phòng dịch trên gia cầm, không để lây lan dịch bệnh trên đàn gia cầm. Trường hợp phát hiện đàn gia cầm ốm, chết, người dân cần báo ngay cho chính quyền địa phương để thực hiện tiêu hủy.

Bên cạnh đó, người dân cũng nên thực hiện ăn chín uống sôi, rửa tay với xà phòng, thực hiện giết mổ an toàn, không tiếp xúc với gia cầm ốm hoặc gia cầm không rõ nguồn gốc.

Nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người, Bộ Y tế yêu cầu thực hiện 5 giải pháp

Theo Bộ Y tế, thời tiết Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển mùa và thay đổi bất thường, thuận lợi cho vi rút cúm gia cầm phát triển. Đồng thời, các lễ hội sau Tết Nguyên đán vẫn tiếp tục được tổ chức. Do đó, hoạt động vận chuyển và buôn bán gia cầm có thể gia tăng, luôn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người.

Trước đó, hồi cuối năm 2022, Việt Nam cũng ghi nhận ca nhiễm cúm A/H5N1 trên người (tại tỉnh Phú Thọ) - là ca bệnh đầu tiên kể từ năm 2014 đến nay.

Để chủ động ngăn chặn bệnh cúm gia cầm xâm nhập vào Việt Nam và lây nhiễm sang người, ngày 27.2 vừa qua, Bộ Y tế đã có công điện đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quan tâm chỉ đạo các đơn vị trên địa bàn khẩn trương thực hiện một số nội dung trọng tâm.

Thứ nhất, tăng cường giám sát chặt chẽ người nhập cảnh nhằm phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ/mắc bệnh nhất là người giết mổ, buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm sống, người có tiền sử đến từ khu vực đang có dịch (gồm dịch trên gia cầm và ở người). Kịp thời lấy mẫu xét nghiệm gửi về các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur xét nghiệm chẩn đoán xác định. Quản lý ca bệnh (nếu có) và xử lý không để bệnh lây lan ra cộng đồng.

Thứ hai, tăng cường giám sát các trường hợp viêm đường hô hấp cấp tính, hội chứng viêm phổi nặng do vi rút và hội chứng cúm để phát hiện kịp thời ca bệnh cúm A/H5N1. Các bệnh viện sẵn sàng thu dung, cách ly, điều trị theo quy định của Bộ Y tế và thông báo kịp thời cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật để có các biện pháp phòng, chống dịch kịp thời; sẵn sàng thuốc, vật tư, hóa chất, phương tiện hỗ trợ kịp thời cho địa phương triển khai các biện pháp xử lý ổ dịch.

Thứ ba, tăng cường phối hợp liên ngành giữa cơ quan y tế, thú y và các ban, ngành liên quan trong việc giám sát phát hiện dịch cúm trên gia cầm đặc biệt tại các cửa khẩu và các chợ gia cầm sống, kịp thời chia sẻ thông tin về tình hình dịch bệnh trên gia cầm và triển khai phối hợp trong điều tra, xử lý ổ dịch.

Thứ tư, tăng cường truyền thông về các biện pháp phòng lây nhiễm cúm gia cầm sang người. Đặc biệt, chú ý truyền thông tới những khu vực có nguy cơ cao và những người chăn nuôi, buôn bán và giết mổ gia cầm về nguy cơ mắc bệnh, các biện pháp phòng tránh, khuyến cáo mạnh mẽ người dân không sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc; thực hiện an toàn thực phẩm trong giết mổ, chế biến gia cầm và các sản phẩm của gia cầm, không ăn tiết canh và không sử dụng gia cầm ốm, chết không rõ nguyên nhân.

Thứ năm, thực hiện việc phối hợp trong công tác phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người theo quy định của Thông tư liên tịch số 16/2013/TTLT-BYT-BNN&PTNT ngày 27.5.2013 của Bộ Y tế và Bộ NN&PTNT; Báo cáo bệnh truyền nhiễm theo Thông tư số 54/2015/TT-BYT ngày 28.12.2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế về Cục Y tế dự phòng.