Nói quý I là điểm đáy tăng trưởng thì hơi sớm
Kinh tế 2 tháng đầu năm có những tín hiệu tích cực song vẫn còn nhiều thách thức. So với cùng kỳ năm trước, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) giảm 6,3%, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 49,44 tỷ USD, giảm 10,4%. Số doanh nghiệp rút lui và tạm thời rút lui khỏi thị trường là 51,4 nghìn doanh nghiệp, tăng 14,5%.
Tất cả những yếu tố này theo TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam đều báo hiệu khó khăn của hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thông thường, sau Tết, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp sẽ phục hồi và tăng tốc, nhưng số doanh nghiệp thành lập mới và quay lại hoạt động thấp hơn nhiều so với số rút lui khỏi thị trường là vấn đề đáng lưu tâm. “Lần đầu tiên số doanh nghiệp gia nhập thị trường thấp hơn số doanh nghiệp phá sản và giải thể nên hy vọng quý I.2023 là điểm đáy”, ông Lộc nói.
Với những khó khăn cộng đồng doanh nghiệp đang đối diện nói quý I là điểm đáy của tăng trưởng thì vẫn còn hơi sớm, ông Phạm Đình Đoàn, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái bày tỏ quan điểm. Ông cho biết, doanh nghiệp đang gặp 6 khó khăn cơ bản: nhu cầu giảm nhanh, khó đoán định đầu ra; giá cả chi phí đầu vào tăng mạnh; việc huy động vốn của doanh nghiệp đang gặp khó, từ tín dụng đến trái phiếu doanh nghiệp. Đồng thời, đây là giai đoạn cạnh tranh giữa các doanh nghiệp lớn để giành giật sự sống; các chủ doanh nghiệp đang đuối sức và trở nên bi quan. Cùng với đó, tiếng nói giữa doanh nghiệp và chính sách chưa thực sự hiệu quả. Đáng lo ngại là những khó khăn này sẽ còn kéo dài hết năm nay.
Khơi dòng vốn, mở chính sách
Theo TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, trong bối cảnh khó khăn nhất, doanh nghiệp mong chờ vào những cải cách hỗ trợ kinh doanh. Nhiệm kỳ này đã có nhiều thay đổi, trước đây doanh nghiệp rất hay gặp phải tình trạng thanh tra, kiểm tra thì nay đã có sự đồng hành, cảm thông, chia sẻ của các cơ quan quản lý, nhận biết được khó khăn của doanh nghiệp và mong muốn giải quyết khó khăn đó. Tuy nhiên, dự báo khó khăn của nền kinh tế có thể tiếp tục kéo dài đến năm sau. Vì thế cải cách môi trường kinh doanh như một chìa khoá tạo ra bước ngoặt thay đổi và vượt qua giai đoạn này.
Các nguồn lực đều rất quan trọng với doanh nghiệp nhưng hiện doanh nghiệp đều đang thiếu. Ông Phạm Xuân Hòe, nguyên Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước cho rằng về nguồn lực chính sách, cần tháo gỡ về chính sách thuế như hoàn thuế; thủ tục thuế, hải quan trong quá trình xuất nhập khẩu; cần có ưu đãi thuế cho doanh nghiệp tham gia những lĩnh vực mà Chính phủ khuyến khích hoặc hỗ trợ doanh nghiệp. Bên cạnh đó, phải khơi thông nguồn vốn cho doanh nghiệp để họ sử dụng nguồn lực đó và tạo động lực phát triển. Cuối cùng là nguồn lực về quản trị, doanh nghiệp Việt còn yếu ở khâu này, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chính phủ nên có chính sách hỗ trợ, đào tạo nguồn nhân lực cho doanh nghiệp, nâng cao quản trị của cộng đồng doanh nghiệp, ông Hòe nhấn mạnh.
Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế đồng tình, phải khơi thông nguồn lực cho các doanh nghiệp, nhất là trong giai đoạn khó khăn như hiện nay. Theo ông, cần áp dụng những chính sách mới để doanh nghiệp tiếp cận được nguồn lực về vốn, đất đai... tạo động lực cho doanh nghiệp hồi phục và phát triển.
Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái cho rằng, bất kỳ doanh nghiệp nào, muốn đón cơ hội thì phải là doanh nghiệp tốt - tức là có năng lực thật, có khả năng hội nhập. Ông đề xuất, các cơ quan quản lý nhà nước đối xử công bằng giữa các doanh nghiệp, dù nhỏ hay lớn và đối xử công bằng giữa doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước. Có như vậy mới khuyến khích được sự hội nhập phát triển kinh tế của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cho công cuộc xây dựng đất nước.
