Cạnh tranh không lành mạnh
Vận tải bằng ôtô có ưu điểm so với các loại hình vận tải khác là tổ chức vận tải từ nhà đến nhà, phục vụ được mọi nhu cầu từ hàng hoá đến hành khách. Do đó, vận tải ôtô luôn chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt là ở cự ly ngắn khi nó đảm nhiệm việc tiếp nối các quá trình vận tải khác.
Trong những năm qua, sản lượng vận tải hàng hoá vận chuyển bằng ô tô luôn chiếm hơn 60% và hàng hoá luân chuyển chiếm 12 - 15% tổng sản lượng vận tải. Sản lượng vận tải hành khách vận chuyển chiếm gần 80% và hành khách luân chuyển chiếm 60 - 65% so với tổng sản lượng vận tải trong cả nước. Tuy nhiên, hoạt động vận tải bằng ô tô cũng đang xuất hiện nhiều điểm hạn chế, trong đó sự suất hiện ngày càng nhiều xe hoạt động trá hình đã ảnh hưởng đến các tuyến xe cố định hoạt động đúng quy định pháp luật từ lâu nay.
 Nhiều xe dù vẫn ngang nhiên hoạt động (Ảnh Định Liên) |
Một chủ doanh nghiệp vận tải tại Quảng Nam bức xúc, chúng tôi kinh doanh chân chính nhưng lúc nào cũng bị các xe dù giành hết khách. Tuy không thể phủ nhận là loại xe mới này có cách phục vụ tận tình nên hành khách chọn nhiều, nhưng cũng phải nói việc kinh doanh phải lành mạnh, tuân thủ quy định của pháp luật mới công bằng. Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Quảng Nam Phạm Việt Cảm cũng cho biết, đơn vị nhận được nhiều phản ánh từ các doanh nghiệp vận tải về việc xuất hiện nhiều nhà xe mới cạnh tranh không lành mạnh. Để giải quyết vấn đề này, hiệp hội đã tiến hành xác minh và đã có văn bản gửi Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Nam, thanh tra giao thông đề nghị vào cuộc kiểm tra, xử lý.
Tuy nhiên, thực tế do các các xe này nhận khách qua điện thoại, đến tận nhà đưa đón nên việc kiểm tra, xử lý còn gặp nhiều khó khăn. Bởi theo quy định, chỉ cần gửi email danh sách hành khách lên Sở Giao thông Vận tải là được, nhưng việc này các xe thực hiện rất ít. Khi kiểm tra phát hiện xe nào không có hợp đồng, không phù hiệu là xử phạt- Chánh thanh tra giao thông, Sở Giao thông vận tải Quảng Nam Võ Quang Lâm cho biết.
Lỗ hổng trong quản lý
Trước sự bức xúc của các nhà xe tuyến cố định thì Sở Giao thông Vận tải các tỉnh cũng đã chỉ đạo lực lượng thanh tra giao thông, đơn vị chức năng rà soát tất cả phương tiện xe dù, xe hợp đồng hoạt động chở khách tuyến cố định trá hình để lập kế hoạch, phối hợp với các lực lượng công an tăng cường kiểm tra, xử lý, báo cáo kết quả xử lý vi phạm về Sở Giao thông Vận tải để đình chỉ hoạt động theo quy định. Bởi thực tế các xe này hoạt động rất nhiều, có nhiều sai phạm như không đăng ký tuyến cố định, hợp đồng không ghi rõ tuyến, không vào bến bãi, trốn thuế…
Song, hiện nay thanh tra không đủ sức quán xuyến hết nên rất cần sự vào cuộc phối hợp của cảnh sát giao thông. Chưa kể đến, cái khó là trong quản lý các loại xe dưới 9 chỗ hoạt động kinh doanh vận tải hành khách không phải là đối tượng nằm trong quy định tại Nghị định 86 cũng như Thông tư 63. Phó chánh Thanh tra Sở Giao thông vận tải Thừa Thiên Huế Phạm Hoài Nam cho rằng, loại xe chở khách dưới 9 chỗ dễ luồn lách, đối phó, trong khi lực lượng chức năng không có bằng chứng, hành khách cũng không hợp tác. Theo quy định hiện nay, các xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống khi chạy du lịch, hợp đồng không phải gửi hợp đồng qua Sở Giao thông Vận tải nên khó kiểm soát. Do đó, ngày càng có nhiều xe khách loại dưới 10 chỗ ngồi đua nhau hoạt động nên cấp thiết phải sửa đổi, bổ sung quy định tại Thông tư 63 nhằm bịt lỗ hổng, đưa các xe này vào quản lý.
Về vấn đề này, ông Phạm Xuân Sơn, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần bến xe Huế cho rằng, không quá khó để xử lý loại xe chở khách dưới 9 chỗ. Rõ ràng những xe này vi phạm quy định của Nhà nước, trốn thuế… “Nếu xe cá nhân phục vụ gia đình thì không vấn đề gì, nhưng khi đã đưa ra kinh doanh vận tải có thu, phải đăng ký ngành nghề kinh doanh, loại hình kinh doanh… Đằng sau tay lái là tính mạng con người, lỡ xảy ra tai nạn giao thông, trách nhiệm thuộc về ai? Trước hết, cơ quan quản lý nhà nước và những người thực thi pháp luật phải có trách nhiệm” – ông Sơn nhấn mạnh.
