Theo nhiều đại biểu Quốc hội, có một thực trạng đang diễn ra ở thị trường lao động, đó là người lao động đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa chạm mốc tuổi nghề.
Cụ thể, lao động may mặc, giày da... chỉ ngoài 40 tuổi nhưng nhiều nhà máy, xí nghiệp tìm cách sa thải hoặc không tiếp nhận vào làm việc. Điều này dẫn đến nhiều lao động phải đối mặt với quãng thời gian dài chờ nghỉ hưu, khó tìm được công việc khác ổn định, là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng rút BHXH một lần.
Trước thực trạng tuổi nghề và tuổi nghỉ hưu ở một số ngành có khoảng cách khá lớn, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội nghiên cứu đưa ra những giải pháp căn cơ để giải quyết bất cập trên.
Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung đồng thuận với nhận định của đại biểu về thực trạng khoảng cách giữa tuổi nghề và tuổi nghỉ hưu. Nhất là những ngành nghề đặc thù có tuổi nghề rất thấp như vận động viên thể thao, diễn viên, nghệ sĩ, công việc thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin...
Trước đó, khi xây dựng Đề án Cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã chủ trì, phối hợp với Tổ chức Lao động quốc tế, Ngân hàng Thế giới khảo sát thực tiễn tại các địa phương. Đồng thời, tổng hợp kinh nghiệm quốc tế, đề xuất giải pháp báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương thảo luận kỹ trước khi trình Trung ương thông qua và ban hành Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23-5-2018 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.
Và trên cơ sở chủ trương, định hướng tăng tuổi nghỉ hưu tại Nghị quyết số 28-NQ/TW, nội dung tuổi nghỉ hưu đã được trao đổi, thảo luận và đánh giá kỹ lưỡng, tổng thể các mặt có liên quan, cũng như xem xét đến tính chất và điều kiện lao động của các ngành nghề.
Do đó, Bộ Luật Lao động năm 2019 quy định điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu theo lộ trình, mỗi năm chỉ tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ, cho đến khi đủ 62 tuổi đối với nam và 60 tuổi với nữ.
Những người lao động làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại nguy hiểm, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc những người bị suy giảm khả năng lao động có thể nghỉ hưu sớm hơn tối đa 5 đến 10 tuổi, so với những người làm việc trong điều kiện lao động bình thường.
Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, lao động một số ngành, nghề mà đại biểu Quốc hội đề cập như may mặc, giày da... đã được xem xét, quy định có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn so với người làm việc trong điều kiện lao động bình thường.
Trước đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã ban hành Thông tư số 19/2023/TT-BLĐTBXH bổ sung Danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; có hiệu lực thi hành từ ngày 15.2.2024.
Theo đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội bổ sung danh mục 52 nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, thuộc các ngành xây dựng (xây lắp), vận tải, thương binh và Xã hội.
Theo khoản 3, Điều 169 Bộ Luật Lao động năm 2019, người lao động làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường tại thời điểm nghỉ hưu.
Năm 2024, tuổi nghỉ hưu của lao động nam làm việc trong điều kiện lao động bình thường là đủ 61 tuổi, lao động nữ là 56 tuổi 4 tháng.
