Thứ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Văn Sinh cho biết, căn cứ Luật Quy hoạch năm 2017 và các pháp luật có liên quan, Bộ Xây dựng được Thủ tướng giao tổ chức lập một trong các quy hoạch ngành quốc gia. Đó là Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (sau đây gọi là Quy hoạch).
Ngay sau khi nhiệm vụ quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt, Bộ đã triển khai các nội dung công việc theo quy định và đã hoàn thiện, trình Thủ tướng phê duyệt Quy hoạch.
Ngày 25.12.2023, tại Quyết định số 1626/QĐ-TTg, Thủ tướng đã phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
"Theo đó, cơ bản tất cả các khu vực khoáng sản tại từng địa phương thuộc 6 vùng kinh tế trên cả nước đều được khoanh định tọa độ khép góc, xác định cụ thể diện tích, dự kiến tài nguyên, trữ lượng và công suất khai thác để thuận lợi cho công tác cấp giấy phép hoạt động khoáng sản; đồng thời được sắp xếp khoa học theo danh mục cho từng loại khoáng sản được phân theo mục đích sử dụng để thuận tiện cho việc quản lý, theo dõi, tra cứu và cập nhật thông tin trong quá trình thực hiện quy hoạch sau này", Thứ trưởng Đỗ Văn Sinh cho biết.
Quy hoạch đặt mục tiêu phát triển bền vững hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng, tương xứng với tiềm năng khoáng sản, đáp ứng tối đa nhu cầu nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng cho nền kinh tế, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường sinh thái, cảnh quan. Hình thành ngành khai thác, chế biến khoáng sản làm vật liệu xây dựng tập trung, đồng bộ, hiệu quả với công nghệ tiên tiến, thiết bị hiện đại, phù hợp với xu thế của thế giới.
Về nội dung quy hoạch, Thứ trưởng Đỗ Văn Sinh cho biết, Quy hoạch thăm dò, khai thác theo các nhóm khoáng sản đưa ra các chỉ tiêu về thăm dò, khai thác trong từng giai đoạn cho cụ thể các nhóm khoáng sản làm vật liệu xây dựng như: xi măng; đá ốp lát, mỹ nghệ; gốm sứ, vật liệu chịu lửa; kính xây dựng; vôi công nghiệp.
Trong giai đoạn 2021-2030, Quy hoạch dự kiến cấp phép và đưa vào thăm dò 518 khu vực khoáng sản và cấp phép khai thác cho 931 khu vực khoáng sản; Giai đoạn tầm nhìn đến năm 2050, dự kiến cấp phép và thăm dò 177 khu vực khoáng sản và cấp phép khai thác cho 931 khu vực khoáng sản. Tổng tài nguyên, trữ lượng huy động vào Quy hoạch là 26,6 tỷ tấn các loại khoáng sản và 2,25 tỷ m3 đá làm ốp lát.
Quy hoạch chế biến và sử dụng yêu cầu tăng cường nghiên cứu ứng dụng công nghệ tái chế, tái sử dụng phế thải của các ngành công nghiệp, nông nghiệp và các ngành khác làm nguyên liệu, nhiên liệu sản xuất vật liệu xây dựng, giảm sử dụng tài nguyên khoáng sản tự nhiên, giảm ô nhiễm môi trường;
Khoáng sản làm vật liệu xây dựng được khai thác cung cấp nguyên liệu cho các dự án chế biến và sử dụng theo cân đối của nhu cầu thị trường, ưu tiên cho nhu cầu trong nước, bảo đảm cân đối hài hòa giữa xuất khẩu và nhập khẩu. Riêng đối với xi măng, vôi công nghiệp khi đầu tư các dự án sản xuất phải dự kiến nguồn nguyên liệu chính nằm trong quy hoạch bảo đảm đủ trữ lượng và chất lượng.
Bên cạnh đó là những nội dung về định hướng quy hoạch hạ tầng và định hướng phát triển khoa học và công nghệ đã được nêu cụ thể tại Quyết định số 1626/QĐ-TTg.
Để thực hiện thành công Quy hoạch, lãnh đạo Bộ Xây dựng đề nghị các bộ, ngành trung ương và địa phương trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao tiếp tục quan tâm phối hợp với Bộ Xây dựng triển khai các nhiệm vụ được Thủ tướng giao trong quá trình thực hiện quy hoạch đảm bảo kịp thời, chất lượng và hiệu quả.
Bộ cũng đề nghị các tổ chức, cá nhân có liên quan quan tâm phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền tổ chức triển khai thực hiện quy hoạch; tổng hợp báo cáo các thông tin liên quan và đề xuất vướng mắc trong hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng.
"Với sự tham gia, phối hợp, giúp đỡ, tạo điều kiện của các Bộ, ngành và địa phương, các chuyên gia, nhà khoa học và cộng đồng doanh nghiệp lĩnh vực vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng tin tưởng rằng Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 sẽ được thực hiện đảm bảo chất lượng, hiệu quả, thu được những kết quả quan trọng, đóng góp vào sự phát triển ngành công nghiệp vật liệu xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước những năm tới và trong tương lai", Thứ trưởng Đỗ Văn Sinh chia sẻ.
Bộ Xây dựng cho biết, Quy hoạch đã giải quyết cơ bản những tồn tại, vướng mắc trong quá trình thực hiện của quy hoạch thời kỳ trước, đặc biệt là việc giao thoa, chồng lấn giữa các khu vực/mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng trong Quy hoạch với các quy hoạch/dự án phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương; với các khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản đã phê duyệt; với việc quy hoạch và cấp phép hoạt động khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại một số địa phương.
