Quy định đã có nhưng chậm triển khai
Thông tư 07/TTLT/BKHĐT-BTC đã quy định chi tiết việc cung cấp, đăng tải thông tin về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu qua mạng (TT07), nội dung về kết quả lựa chọn nhà thầu của các gói thầu mua sắm TTBYT. Theo đó, tại Mẫu 9b: Phiếu đăng ký thông tin kết quả lựa chọn nhà thầu (áp dụng đối với gói thầu mua sắm hàng hóa) TT07 có nêu thông tin về các hàng hóa thuộc gói thầu, bao gồm: Tên hàng hóa, công suất, tính năng thông số kỹ thuật cơ bản, xuất xứ, giá/đơn giá trúng thầu, ghi chú. Trong đó, đối với các gói thầu mua sắm TTBYT, phần công suất cần thông tin về cấu hình thiết bị.
Theo đại diện Cục Quản lý đấu thầu, chính quy định thông tin đầy đủ về kết quả lựa chọn nhà thầu các gói thầu mua sắm TTBYT sẽ góp phần rất lớn vào việc hạn chế “thổi giá”, “mua bán lòng vòng” trong lĩnh vực này và được lợi nhất chính là bệnh viện và người bệnh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tỷ lệ các đơn vị công khai toàn bộ thông tin về kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu mua sắm TTBYT theo những hướng dẫn trên không nhiều, vẫn còn nhiều đơn vị trong ngành y tế chưa chịu công khai đầy đủ thông tin theo yêu cầu của TT07.
Phía lãnh đạo các bệnh viện công lập thì cho rằng, việc chậm triển khai cung cấp thông tin theo hướng dẫn của TT07 đối với các gói thầu mua sắm TTBYT là do nhiều nguyên nhân. Cụ thể, triển khai theo hướng dẫn này, nội dung của kết quả lựa chọn nhà thầu sẽ nhiều hơn với khối lượng thông tin lớn khiến công tác tổng hợp thông tin gặp nhiều lúng túng và mất thời gian.
 |
Hướng tới mục tiêu đấu thầu qua mạng
Với TTBYT, chỉ cần cung cấp công khai về tính năng kỹ thuật, cấu hình thiết bị, xuất xứ và thời gian cũng như điều kiện bảo hành là đã đủ cơ sở để các cơ quan giám sát thẩm định được cơ bản giá trúng thầu có cạnh tranh hay không. Nhiều đơn vị “vin” vào lý do khối lượng thông tin nhiều, còn lúng túng khi mới triển khai cung cấp thông tin cho thấy chưa thực sự nỗ lực tạo ra môi trường cạnh tranh và minh bạch khi tổ chức đấu thầu. Trưởng phòng Quản lý mạng đấu thầu thuộc Cục Quản lý đấu thầu Phạm Thy Hùng |
Theo đánh giá của Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế, hiện nay vẫn còn nhiều bất cập trong việc nhập khẩu, quản lý trang thiết bị, hậu kiểm, đánh giá, bảo quản… trong công tác quản lý về TTBYT. Trong khi đó, hướng dẫn của TT07 được mở rộng thông tin rất cần thiết và phù hợp với tình hình thực tế của các gói thầu mua sắm TTBYT.
Theo các chuyên gia, khối lượng thông tin kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu TTBYT trước đây chưa được cập nhật đầy đủ khiến cho công tác đấu thầu trong lĩnh vực này vẫn còn nhiều lỗ hổng, minh bạch. Bộ Y tế cũng nhìn ra thực trạng bưng bít thông tin về kết quả lựa chọn nhà thầu các gói thầu mua sắm TTBYT, nên trước khi TT07 ban hành, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu các đơn vị cần công khai thông tin khi đăng tải kết quả lựa chọn nhà thầu.
Theo Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế Nguyễn Minh Tuấn, việc công khai trên website của ngành y tế cũng như Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia là biện pháp hiệu quả, kinh tế nhất để hạn chế tối đa tình trạng mua bán lòng vòng, đẩy giá thiết bị lên cao, bất hợp lý vốn đã tồn tại từ lâu. Công khai giá trúng thầu các gói thầu mua sắm TTBYT sẽ là cơ sở để các đơn vị trong toàn ngành y tế tham khảo nhằm xây dựng kế hoạch, làm cơ sở để phê duyệt giá. Biện pháp này có lợi cho đơn vị đầu mối mua sắm, cho các nhà thầu cung cấp trang thiết bị cũng như các cơ quan giám sát đấu thầu.
Trong khi đó, các chuyên gia đấu thầu cho rằng, công khai đầy đủ thông tin về kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu mua sắm TTBYT còn hướng đến mục đích lớn hơn là tạo cơ sở dữ liệu cơ bản để xây dựng danh mục hàng hóa - công cụ hữu hiệu của đấu thầu qua mạng. Đây chính là nền tảng để các nhà thầu, nhà cung cấp bắt buộc phải công khai thông tin về sản phẩm, nâng cao trách nhiệm khi cung cấp thiết bị của nhà sản xuất trong suốt vòng đời của dự án.
