 |
Chất lượng dịch vụ thấp
Hiện hệ thống đường sắt tại Việt Nam có chiều dài toàn tuyến trên 2.600km nối liền các khu dân cư. Đường sắt Việt Nam nối liền với đường sắt Trung Quốc qua 2 hướng: Vân Nam qua tỉnh Lào Cai và Quảng Tây qua tỉnh Lạng Sơn; đồng thời có khả năng khép kín tuyến đường sắt xuyên Á. Đây là tiềm năng lớn cho việc khai thác khách du lịch quốc tế bằng loại hình vận chuyển này.
Du lịch đường sắt có những lợi thế rất lớn như: độ an toàn, thân thiện môi trường, thuận tiện cho việc quan sát, tìm hiểu lịch sử kết hợp với sự trải nghiệm khám phá dọc tuyến đường. Tuy nhiên, hiện nay do hạ tầng đường sắt nhiều nơi xuống cấp, lạc hậu như: nền đường yếu, khổ đường sắt bé (1m) làm ảnh hưởng tới tốc độ chạy tàu, tăng thời gian vận chuyển so với các phương tiện vận tải khác... Nhưng nguyên nhân chủ quan là do chất lượng dịch vụ trên các đoàn tàu hiện nay vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của khách du lịch, nhất là khách quốc tế. Bởi vậy, ngành đường sắt đang chịu sự cạnh tranh của các phương tiện vận tải khác. Ngay trên tuyến đường sắt có ưu thế là Hà Nội - Lào Cai cũng đang có sự cạnh tranh quyết liệt của đường bộ. Giám đốc Công ty du lịch quốc tế Lào Cai Hoàng Văn Tuyên cho biết: “Hiện vận tải đường bộ cũng có 16 chuyến xe chất lượng cao khởi hành song song với hành trình chạy tàu, cũng với giá 150.000 đồng/người. Đó là chưa tính đến việc tuyến đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai theo kế hoạch đến năm 2013 đưa vào sử dụng, sẽ rút ngắn thời gian đi ôtô xuống còn 4 tiếng. Với hành khách, loại hình vận tải có giá phải chăng, dịch vụ tốt, họ sẽ sử dụng”.
Bên cạnh đó là sự cạnh tranh của hàng không. Trưởng phòng du lịch, Công ty vận tải Liên Việt Trần Quỳnh Anh thừa nhận, giá vé tàu du lịch mà đơn vị đang bán ra tuyến Hà Nội - Đà Nẵng khoảng 800.000 đồng/vé; trong khi giá vé máy bay nếu đặt chỗ sớm có khi chỉ có 500.000 - 600.000/vé, đương nhiên du khách sẽ chọn loại hình vận tải có giá rẻ hơn. Còn theo Phó giám đốc Hanoitourist Trần Thành Công: vận chuyển bằng đường sắt trong hoạt động du lịch của công ty chiếm khoảng 30%. Trong đó, cự ly vận chuyển tầm trên 400km sử dụng nhiều vận chuyển bằng đường sắt. Tuy nhiên, 2 năm trở lại đây, với cự ly hơn 400km, du khách sử dụng đường hàng không tăng mạnh mẽ… Nếu ngành đường sắt không thay đổi nhanh, với cự ly dưới 300km, khách du lịch sẽ sử dụng đường hàng không như tuyến Hà Nội - Vinh. Rõ nhất là đường từ Hà Nội - Huế, Sài Gòn - Nha Trang, tỷ lệ khách chuyển từ sử dụng đường sắt sang hàng không thay đổi rõ rệt. Dù giá cả có chênh lệch nhưng họ chấp nhận bỏ ra để hưởng dịch vụ tốt hơn.
Lắng nghe du khách, cải thiện dịch vụ
Vận tải đường sắt chậm đổi mới so với nhu cầu ngày càng cao của du khách cũng như doanh nghiệp lữ hành, là nhận định của Phó tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Mạnh Cường. Đồng thời, sự phối hợp giữa ngành đường sắt và du lịch thời gian qua còn hạn chế, những quy định pháp luật và chính sách phát triển ngành chưa tạo điều kiện cho doanh nghiệp 2 ngành phối hợp triển khai kinh doanh hiệu quả sản phẩm du lịch đường sắt. Vì vậy, sản phẩm du lịch đường sắt chưa thực sự tạo ấn tượng tốt với du khách.
Mua vé phục vụ cho khách du lịch và gắn bó với ngành đường sắt 20 năm nay, Giám đốc Công ty du lịch Phượng Hoàng tại Hà Nội Đặng Bích Thọ chia sẻ: ngành đường sắt vẫn tồn tại kinh doanh kiểu bao cấp, nhiều thủ tục hành chính. Đơn cử như việc xuất vé, hãng tàu du lịch như Liên Việt đã xuất vé trước cả tháng nhưng ngành đường sắt vẫn yêu cầu xuất “vé con” trước 2 - 3 ngày khởi hành. Trên thực tế, nhu cầu của khách nhiều nhưng không mua được vé, một đoàn không thể mua cùng toa... Cùng ý kiến, Phó giám đốc Công ty lữ hành Saigontourist Vũ Duy Vũ nhận xét: thực tế ở Việt Nam chỉ có vận tải hành khách chứ chưa có du lịch đường sắt, bởi du lịch đường sắt đòi hỏi chất lượng dịch vụ cao hơn hẳn hiện tại. Với khách du lịch quốc tế, việc xác nhận chỗ đã thực hiện trước đó cả năm, trong khi ngành đường sắt chưa có hình thức xác nhận chỗ trước, nên rất khó đặt loại hình vận chuyển này. Ngành đường sắt cần nghiên cứu việc lấy vé thuận lợi như của hàng không. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh tăng giá của đường sắt còn bất cập. Mới đây ngành đường sắt tăng 15% giá vé, nhưng chưa tăng với chất lượng dịch vụ, nhân viên phục vụ tàu chậm cũng như với tàu nhanh... Việc bán vé của ngành đường sắt vào mùa cao điểm, nhất là mùa hè chưa đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp lữ hành.
Nhu cầu của khách du lịch rất lớn, đòi hỏi ngành đường sắt cần lắng nghe du khách để có những cải thiện trong dịch vụ, nếu không, du khách sẽ chuyển sang loại hình vận chuyển khác thuận tiện hơn.
| Theo Phó vụ trưởng Vụ Lữ hành, Tổng cục Du lịch Nguyễn Quý Phương: đường sắt là ngành đơn tuyến, đòi hỏi vốn lớn về đầu tư hạ tầng mà không thể thay đổi ngay được. Trước mắt, ngoài việc nâng cấp nền đường, việc hoàn thiện dịch vụ trên toa xe khách du lịch, chất lượng thiết bị, đội ngũ nhân viên trên đoàn tàu du lịch, là quan trọng. Đồng thời với đó là sự thay đổi của cả nhà ga, bởi thực tế nhiều nhà ga vẫn chưa bảo đảm phục vụ khách... Để phục vụ khách du lịch, ngành đường sắt và ngành du lịch cũng cần họp bàn triển khai thống nhất về tiêu chuẩn vận tải khách du lịch: tiêu chuẩn toa xe, thiết bị, tiêu chuẩn phục vụ... |
