E ấp, mỏng manh và đẹp đến nao lòng
Theo cụ Lê Dương, Tổ dân phố Phúc Sơn: nghe các cụ xưa kể lại, vùng này đào phai mọc rất nhiều. Khi xưa đất rộng người thưa, đào mọc dọc núi, mùa xuân khoe sắc hồng phai rực rỡ một vùng. Đến những năm đầu thế kỷ XIX, một số hộ dân mới dần ươm cây, truyền nhau kỹ thuật và đưa về trồng làm cảnh. Việc trồng đào để làm thương phẩm mới chỉ xuất hiện cách đây vài ba thập niên. Điều đặc biệt là chỉ có vùng đất ven chân núi Hồng mới có thể tạo ra những cây đào có thể đẹp, hoa sây rực rỡ.
“Ngày xưa khi còn trẻ, Tết đến xuân về, gái trai vùng này du xuân trong tiết trời thanh thanh, những cành đào phai khoe sắc khiến cho má thiếu nữ thêm hồng; nhiều đôi nhờ vậy cũng nên duyên nhờ sắc hoa đào. Vườn đào là nơi hò hẹn, hoa đào cũng có khi thành hoa cưới, rực rỡ, đỏ thắm, chín mọng màu hạnh phúc. Thiên nhiên ban tặng cho vùng đất kẻ Bấn, Trung Lương khá nhiều ưu đãi. Ngoài đền chùa linh thiêng, mảnh đất này cũng hấp dẫn bởi bao truyền thuyết lung linh. Đây cũng là vùng đất mà bao tao nhân mặc khách, thi sĩ đa tình có dịp dừng chân cũng phải xao xuyến, bâng khuâng”. - Mân mê từng cành đào chi chít nụ đợi ngày khoe sắc, cụ bà Nguyễn Thị Chương - Tổ dân phố Bấn Xá bồi hồi nhớ lại ký ức Tết xưa.
Chúng tôi chợt nghĩ, có khi nào ngày xưa cụ Nguyễn Du từng vượt núi Hồng, “qua lại hát phường”, từng đi qua vùng đất kẻ Bấn này không mà thấp thoáng truyện Kiều hình ảnh những đào, những mận xinh xắn, dịu dàng xuất hiện với tần suất khá dày. Với 23 câu thơ, Đại thi hào nhắc đến đào với nhiều cung bậc cảm xúc, dáng dấp, sắc thái khác nhau. Câu 192 của truyện Kiều - Đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây. Câu 833 - Đào tiên đã bén tay phàm. Câu 897 - Xót thân liễu yếu tơ đào. Câu 1.010 - Khóa buồng xuân để đợi ngày đào non. Câu 1.281 - Trướng tô giáp hoa đào. Câu 1.289 - Rầy đào tối mận lân la. Câu 1.474 - Đào đã phai thắm sen đà nẩy xanh. Câu 1.741 - Xót thay đào lý một cành. Câu 2.748 - Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông. Câu 3.076 - Đào non sớm liệu se tơ kịp thì. Câu 3137 - Những từ sen ngó đào tơ. Câu 3220 - Phải người sớm mận tối đào như ai… Dù là tức cảnh sinh tình hay mượn hoa nói người thì không thể phủ nhận hoa đào trong thơ cụ Nguyễn có dáng dấp của những cành đào làng rèn bên núi, e ấp, mỏng manh và đẹp đến nao lòng.
Ảnh: Bình Nguyên
Kỳ vọng điểm đến mỗi dịp Tết đến xuân về
Ngay từ khi vừa thành lập thị xã, những năm 90 của thế kỷ trước, thị xã và phường Trung Lương đã có ý tưởng phát triển vườn đào thương phẩm. Nhưng thời điểm mới thành lập còn muôn vàn khó khăn, ý tưởng này chưa được đưa vào quyết sách. Mãi đến đầu thế kỷ XXI, việc xây dựng mô hình, tổ chức các lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn, nghề trồng và chăm sóc đào phai tại Trung Lương mới được các cấp đưa vào nghị quyết, kế hoạch. Qua đó, đã mở được 2 lớp đào tạo nghề, thu hút gần 70 hộ tham gia. Từ chỗ tự phát, đến nay việc trồng đào đã được phường Trung Lương xây dựng thành mô hình riêng và đưa vào trong mục tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp. Đến nay, toàn khu vực 3 tổ dân phố dưới chân núi Hồng có 100 hộ dân trồng đào. Bình quân dao động mỗi vườn từ 20 cây đến hàng trăm cây, mang lại thu nhập từ 20 đến gần 100 triệu đồng mỗi vụ. Nhiều nhất là hộ Nguyễn Ngọc Ánh với 300 cây, mỗi năm doanh thu trên 200 triệu đồng.
Nghề trồng đào đã góp phần không nhỏ phát triển kinh tế và nâng cao đời sống cho người dân vùng ven chân núi Hồng của phường Trung Lương. Thời gian tới, phường sẽ xây dựng vùng sản xuất tập trung dọc tuyến Bùi Đăng Đạt để trồng đào giống và đào cho hoa. Nếu người dân đồng thuận và các đoàn thể vào cuộc, cây đào không chỉ là cây chủ lực ở địa phương mà còn tạo điểm nhấn riêng biệt cho việc xây dựng, chỉnh trang đô thị văn minh của Trung Lương trong tương lai gần. Đó cũng là tiền đề cho ý tưởng về một trong những hình thức du lịch tâm linh gắn liền với cảnh sắc núi Hồng với những vườn đào thơ mộng để du khách thoả sức ngắm cảnh, chụp ảnh, vừa lựa chọn những cành đào thật ưng ý về trưng Tết” - Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND thị xã, Chủ tịch UBND phường Trung Lương kỳ vọng về tương lai của đào Trung Lương.
Còn với anh Nguyễn Văn Giáp, một người chuyên buôn hoa cây cảnh tại thành phố Vinh, Nghệ An dịp Tết cho biết: xu hướng của khách hàng hiện nay thích vẻ đẹp nguyên sơ, dân dã nên phần nhiều yêu thích đào phai. Đặc biệt, nhiều khách hàng ở thành Vinh thích đào Trung Lương. Đào phai Trung Lương có vẻ đẹp rất riêng, hoa nhỏ nhắn chúm chím, khi mới nở, hoa có màu hồng, sau đó phai dần, phần cuối cánh hoa có màu hồng phớt, dáng đẹp và sây hoa nên rất được ưa chuộng. Đặc biệt giá cả ở đây cũng khá phù hợp và đa dạng, có nhiều sự lựa chọn cho khách hàng. Bên cạnh đó, các chủ vườn rất chân chất, mộc mạc và mến khách. Đó là điều thu hút được đông đảo khách hàng ngày càng nhiều tìm đến với Trung Lương mua đào.
Thả mình giữa rừng đào thơ mộng, những giọt mưa xuân lớt phớt bay bay khiến cho từng nụ hồng đào chúm chím e ấp, ngậm men say đất trời căng mọng sửa soạn chào xuân. Đắm mình trong sắc hồng rực rỡ, lòng người cũng thêm hân hoan, rạo rực. Chợt nghĩ ý tưởng về sắc hồng bao phủ tuyến đường Bùi Đăng Đạt của vị đại biểu dân cử, Chủ tịch UBND phường Trung Lương về du lịch cảnh sắc thiên nhiên vườn đào gắn với du lịch văn hóa tâm linh khiến nhiều cử tri và chúng tôi lại mơ về một ngày không xa, đi dọc đường 1C - tuyến đường mang tên thủy tổ Hùng Vương Kinh Dương Vương sẽ ngập sắc đào phai hai bên, tạo thành điểm nhấn thơ mộng cho mảnh đất Hồng Lĩnh, cũng là điểm đến của du khách mỗi khi đặt chân đến phía bắc Hà Tĩnh mỗi dịp Tết đến xuân về.
