Trong công tác đấu thầu sử dụng vốn ngân sách, tại các địa phương, các chủ đầu tư không chỉ cần lựa chọn nhà thầu có năng lực chuyên môn cao mà còn có trách nhiệm tiết giảm tối đa nguồn kinh phí đầu tư, giảm tải gánh nặng cho ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, trong thực tế vẫn xuất hiện nhiều gói thầu đầu tư công có mức giảm giá thấp dẫn tới việc tiết giảm ngân sách không đáng kể.
Trường hợp trúng thầu của Công ty CP Cầu đường New Sun (Cty Cầu đường New Sun; số 654 Trần Phú, phường Quyết Thắng, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum) là một ví dụ điển hình.
![Công ty CP Cầu đường New Sun dính](https://cdn.daibieunhandan.vn/images/de2ce54bdb7a59a5f7ed9fad7e3b3f204f5c3ccaeae2f864a8ec966bd219eb3a73eb0cb9e60e751bc48d53b2c0f1ee0284a7f0e98f6d1708ff7d5d6c30c8863e/ON-1701733552833.jpg "Cty Cầu đường New Sun là nhà thầu "quen mặt" hoạt động đấu thầu các dự án đầu tư công trên địa bàn tỉnh Kon Tum. (Ảnh: INT)")
Theo tìm hiểu của PV Báo Đại biểu Nhân dân, đến tháng 8.2023, Cty Cầu đường New Sun đã trúng 31 gói thầu đầu tư công (cả vai trò độc lập và liên danh) với tổng giá trị gần 6.000 tỷ đồng.
Các gói thầu đơn vị này trúng thầu thường có tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khá thấp, chủ yếu ở mức khoảng 1%, nhiều gói ở mức dưới 0,1%, thấp hơn rất nhiều so với tỷ lệ tiết kiệm đấu thầu trung bình của cả nước là 4,72%. Còn có gói thầu, giá trúng thầu tăng hàng chục tỷ so với dự toán ngân sách gói thầu.
Trước đó, theo phản ánh của công nhân thi công gói XL04 tại dự án cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết về việc bị Cty Cầu đường New Sun nợ lương từ tháng 6.2023 đến tháng 8.2023. Sau đó, nhiều công nhân phải nghỉ việc đi cầu cứu các cơ quan chức năng, đơn vị liên quan để đòi quyền lợi.
Còn tại dự án cấp nước sinh hoạt thị trấn Sa Thầy (huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum) do liên danh phía Cty Cầu đường New Sun trúng thầu thi công xây dựng cũng bị dính lùm xùm về việc chậm tiến độ nhiều năm. Theo kế hoạch, dự án sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng cuối năm 2019, tuy nhiên đến cuối năm 2022, sau nhiều lần gia hạn, dự án này vẫn chưa thể đưa vào sử dụng.
Dù dính lùm xùm về hoạt động triển khai thực hiện dự án nhưng hiện Cty Cầu đường New Sun cùng lúc trúng và thi công 15 gói thầu đầu tư công lớn với tổng giá trị hơn 4.000 tỷ đồng.
Cụ thể, tại gói thầu dự án cầu suối đá huyện Ia Hdrai, tỉnh Kon Tum, Cty Cầu đường New Sun đã được ông Đặng Chi Bảo – Giám đốc Ban QLDA ĐTXD huyện Ia HDrai ký duyệt cho trúng thầu với giá hơn 67 tỷ đồng; tỷ lệ tiết kiệm ngân sách gói thầu khoảng 0,19%.
Trước đó, ngày 24.5.2023, ông Đặng Chi Bảo cũng ký duyệt cho Cty New Sun trúng thầu gói thầu số 2 dự án nâng cấp tuyến đường liên xã Ia Đal đi xã Ia Dom với giá hơn 13,5 tỷ đồng.
Tại gói thầu 9.2 dự án đường trục phía Nam tỉnh Hà Tây liên danh phía Cty Cầu đường New Sun được ông Đỗ Trung Kiên - TGĐ Công ty CP Phát triển địa ốc Cienco 5 ký duyệt cho trúng thầu với giá hơn 149 tỷ đồng; tỷ lệ tiết kiệm ngân sách gói thầu khoảng 0,09%.
Tiếp đó, chỉ trong 6 ngày (11.4 và 17.4.2023) liên danh phía Cty Cầu đường New Sun được ông Phạm Hồng Quang - TGĐ Tổng Công ty Đầu tư Phát triển Đường Cao tốc Việt Nam ký 2 văn bản chấp thuận trúng 2 gói thầu trị giá gần 1.000 tỷ đồng. Cả 2 gói thầu đều có giá trúng thầu tăng hàng chục tỷ đồng so với giá dự toán gói thầu đã công bố.
Cụ thể: Gói thầu A6-3 dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành liên danh phía Cty Cầu đường New Sun trúng thầu với giá hơn 456 tỷ đồng, tăng 10 tỷ so với dự toán gói thầu đã công bố (446 tỷ đồng).
Gói thầu A6-1 dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành liên danh phía Cty Cầu đường New Sun trúng thầu với giá hơn 445 tỷ đồng, tăng 19 tỷ so với dự toán gói thầu đã công bố (426 tỷ đồng).
Tại gói thầu dự án nâng cấp Tỉnh lộ 676 nối huyện Kon Plông (tỉnh Kon Tum) với các huyện Sơn Tây, Sơn Hà (tỉnh Quảng Ngãi), liên danh phía Cty Cầu đường New Sun được ông Võ Đại Tân - PGĐ Ban QLDA ĐTXD các công trình giao thông, dân dụng và công nghiệp tỉnh Kon Tum ký quyết định phê duyệt ngày 5.12.2022 cho trúng thầu với giá hơn 1.100 tỷ đồng; tỷ lệ tiết kiệm ngân sách gói thầu khoảng 0,04%.
Ông Võ Đại Tân cũng đã từng nhiều lần ký duyệt cho liên danh phía Cty Cầu đường New Sun trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm ngân sách rất thấp.
Cụ thể, gói thầu dự án đường Trường Chinh (TP Kon Tum) trúng thầu với giá hơn 103,5 tỷ đồng; gói thầu số 2 dự án đường trục chính phía Tây TP Kon Tum trúng thầu với giá hơn 261,4 tỷ đồng. Cả 2 gói thầu này đều có tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 1,6%.
Tại gói thầu dự án kè chống lũ lụt, sạt lở các làng đồng bào dân tộc thiểu số dọc sông Đăk Bla trên địa bàn TP Kon Tum, liên danh phía Cty Cầu đường New Sun được ông Võ Đại Tân ký duyệt trúng thầu với giá hơn 337,9 tỷ đồng với tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,14%; Gói thầu dự án đường trục chính phía Tây TP Kon Tum trúng thầu với giá hơn 331,3 tỷ đồng với tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,83%.
Tiếp đó, tại gói thầu số 1 dự án tuyến đường kết nối Đông - Tây từ đường Lương Thế Vinh tới QL14 liên danh phía Cty Cầu đường New Sun đã được ông Mai Văn Trí – GĐ Ban QLDA ĐTXD TP Kon Tum ký quyết định phê duyệt ngày 19.9.2022 cho trúng thầu với giá hơn 56,5 tỷ đồng; tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,16%.
Đáng chú ý, chỉ trong 1 ngày 6.9.2022, ông Nguyễn Hữu Hùng – GĐ Sở Giao thông vận tải tỉnh Kon Tum liên tiếp ký 2 quyết định phê duyệt cho liên danh phía Cty Cầu đường New Sun trúng liền 2 gói thầu đầu tư công trọng điểm trên địa bàn.
Gồm: Gói thầu dự án xây dựng cầu và đường hai đầu cầu từ Tỉnh lộ 671 đến đường giao thông kết nối với Tỉnh lộ 675A trúng thầu với giá hơn 153,6 tỷ đồng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,1%. Và gói thầu dự án nâng cấp mở rộng Tỉnh lộ 671 trúng thầu với giá hơn 70 tỷ đồng; tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,12%.
Trước đó khoảng 3 tuần, ông Nguyễn Hữu Hùng cũng đã ký duyệt cho liên danh phía Cty Cầu đường New Sun trúng thầu gói thầu dự án nâng cấp Tỉnh lộ 675 với giá hơn 119,5 tỷ đồng; tỷ lệ tiết kiệm ngân sách khoảng 0,1%.
Ngoài các gói thầu trên, ông Nguyễn Hữu Hùng cũng từng ký duyệt cho Cty Cầu đường New Sun trúng liền 2 gói thầu trong ngày 17.7.2020 với tỷ lệ tiết kiệm cực thấp, gồm: Gói thầu số 4 và gói thầu số 6 cùng thuộc dự án thành phần 2 - dự án cải tạo nâng cấp các đoạn xung yếu trên Quốc lộ 24 với giá lần lượt là hơn 290 tỷ đồng và 149,5 tỷ đồng; tỷ lệ tiết kiệm ngân sách lần lượt là 0,02% và 0,05%.
Tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV, cho ý kiến về Dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi) có ý kiến đại biểu cho rằng, không phải mỗi lần đấu thầu đều mang lại hiệu quả cho Nhà nước. Bởi lẽ, trong thực tế có những trường hợp có những gói thầu giá trị cao nhưng khi công bố kết quả trúng thầu, tỷ lệ giảm giá, tiết kiệm rất thấp.
Bên cạnh đó, còn có tình trạng nhà thầu “quen mặt” tham gia đều trúng thầu, ở các gói thầu này tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách rất khiêm tốn. Vì vậy, cần phải xem lại quy trình, thủ tục, việc đăng ký, tổ chức đấu thầu để đạt hiệu quả cho ngân sách Nhà nước.
Trước thực trạng trên, nhiều cử tri, dư luận cho rằng, việc cùng lúc tham gia thi công tại 15 gói thầu dự án đầu tư công lớn trị giá hơn 4.000 tỷ đồng, trải dài trên nhiều khu vực thì Cty Cầu đường New Sun sắp xếp nhân sự, thiết bị đảm bảo công tác triển khai như thế nào? Tiến độ và chất lượng các gói thầu thực hiện ra sao?
* Báo Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực các gói thầu, cũng như tính hiệu quả của từng gói thầu đến bạn đọc và cử tri cả nước.
