Bệnh nhân nam 54 tuổi (sống tại Tuyên Quang) được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương cấp cứu vì nôn ra máu số lượng nhiều và đi ngoài phân đen.
Bệnh nhân có tiền sử bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, xơ gan, viêm gan C. Khi đến viện bệnh nhân trong tình trạng shock mất máu. Bệnh nhân được xử trí truyền dịch, cầm máu, truyền máu cấp cứu và chỉ định nội soi dạ dày cấp cứu.
Bác sĩ tiến hành nội soi dạ dày cho bệnh nhân phát hiện giãn tĩnh mạch thực quản độ III, có điểm vỡ chảy máu, bệnh nhân được can thiệp thắt tĩnh mạch thực quản bằng vòng cao su cầm máu qua nội soi. Sau can thiệp bệnh nhân ổn định, không nôn máu thêm. Hiện tại bệnh nhân ổn định, không chảy máu tái phát. Bệnh nhân được cân nhắc ra viện, tiếp tục điều trị thuốc tại nhà và tái khám theo hẹn.
Theo các bác sĩ, bệnh nhân xơ gan thường tử vong do các biến chứng của hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Một trong những biến chứng nặng, hay gặp và gây tử vong cao nhất là vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, dạ dày do hậu quả của tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
Xuất huyết do giãn tĩnh mạch thực quản bao gồm các yếu tố: Gia tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
Khi xuất huyết do vỡ các búi giãn tĩnh mạch thực quản dẫn đến mất máu, sốc mất máu và có thể tử vong bệnh nhân chỉ có cơ may sống sót nếu được tiến hành cấp cứu tích cực kịp thời ở những đơn vị y tế kỹ thuật cao cùng với đội ngũ chuyên môn lành nghề. Dù vậy, tỉ lệ tử vong vẫn rất cao, đến 30%-40%.
Khoảng 60% bệnh nhân còn lại sống sót sau một năm. Biến chứng này thường không có dấu hiệu và triệu chứng lâm sàng đặc hiệu trừ khi có vỡ chảy máu, nhưng có thể phát hiện sớm bằng nội soi thực quản – dạ dày. Vì vậy tất cả các bệnh nhân xơ gan cần được nội soi để tầm soát biến chứng này.
Khi thấy trong người có biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, đau vùng gan…người bệnh cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để biết rõ tình trạng sức khỏe của mình, từ đó có các biện pháp điều trị kịp thời. Khi bị nôn ra máu nghĩa là tĩnh mạch thực quản bị vỡ, phải nhanh chóng đến bệnh viện để làm các biện pháp cầm máu.
Xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản là biến chứng có tỷ lệ tử vong cao nhưng có thể phòng ngừa được. Nội soi tiêu hóa trên giúp phát hiện sớm các giãn tĩnh mạch thực quản và biện pháp thắt tĩnh mạch thực quản bằng vòng cao su qua nội soi dự phòng rất hiệu quả, biến chứng này góp phần kéo dài đời sống và nâng cao chất lượng cuộc sống bệnh nhân xơ gan.
