Hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND

Bài cuối: Hoàn thiện cơ chế giám sát, bảo đảm thống nhất, hiệu quả

 Nguyễn Trường Nhật Phượng - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Bình Dương

Trên cơ sở những quy định hiện hành và thực trạng, cần thiết hoàn thiện cơ chế giám sát của Tổ đại biểu HĐND, bảo đảm thực hiện thống nhất và hiệu quả. Theo đó, bổ sung quy định về Thư ký tham mưu, phục vụ cho hoạt động giám sát của Tổ đại biểu; bổ sung quy định trình tự tiến hành giám sát của Tổ đại biểu; bãi bỏ những quy định về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND trong Nghị quyết số 629/2019/NQ-UBTVQH14 (Khoản 2 Điều 5 và Điều 9).

Liệu có rõ ràng, chính xác về mặt pháp lý?

Từ thực tiễn triển khai hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND, đối chiếu với những quy định hiện hành, nhận thấy về tổ chức: quy định hiện hành chỉ quy định về nhiệm vụ của Tổ trưởng và các thành viên, còn thiếu quy định liên quan đến bộ phận tham mưu, giúp việc cho Tổ đại biểu để triển khai giám sát. Trong điều kiện các đại biểu HĐND hầu hết hoạt động kiêm nhiệm thì rất cần có một Thư ký của Tổ để tham mưu, giúp cho Tổ trong hoạt động giám sát.

Đối với việc xác nhận giá trị pháp lý những văn bản triển khai hoạt động giám sát của Tổ, Điều 21 Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 chỉ quy định: “Thường trực HĐND thông báo mẫu chữ ký của Tổ trưởng, Tổ phó Tổ đại biểu HĐND cùng cấp đến các cơ quan, đơn vị trên địa bàn để xác nhận tính pháp lý của chữ ký đó”. Như vậy là chưa quy định rõ về việc sử dụng con dấu HĐND trong văn bản của Tổ đại biểu. Văn bản của Tổ đại biểu mà chỉ có chữ ký của Tổ trưởng/Tổ phó (cho dù đã được giới thiệu chữ ký) - không được đóng dấu - thì liệu có rõ ràng, chính xác về mặt pháp lý?

Trước Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15, trong Nghị quyết số 629/2019/NQ-UBTVQH14 về hướng dẫn một số hoạt động của HĐND cũng chỉ quy định: “Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Tổ đại biểu HĐND, chữ ký của Tổ trưởng, Tổ phó Tổ đại biểu HĐND là cơ sở xác nhận tính pháp lý của văn bản do Tổ đại biểu HĐND ban hành” (Điều 5) - nghĩa là cũng chỉ đề cập đến chữ ký trên văn bản mà không đề cập đến việc sử dụng con dấu.

Về trình tự, thủ tục tiến hành giám sát, như đã phân tích ở phần trên, những quy định trong Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu tuy đã rõ ràng, cụ thể hơn những quy định pháp luật trước đó, tuy nhiên vẫn chưa đầy đủ. Cụ thể, chỉ gồm các quy định về phạm vi giám sát của Tổ đại biểu: giám sát việc tuân theo Hiến pháp, luật, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên, nghị quyết của HĐND cùng cấp tại địa phương hoặc về các vấn đề do HĐND hoặc Thường trực HĐND phân công; tổ chức để đại biểu HĐND thực hiện hoạt động giám sát; cơ sở để Tổ đại biểu triển khai giám sát: theo sự phân công của HĐND, Thường trực HĐND hoặc chủ động thực hiện giám sát theo thẩm quyền của Tổ đại biểu và báo cáo Thường trực HĐND; quy định về nhiệm vụ của Tổ trưởng Tổ đại biểu và các thành viên Tổ đại biểu trong hoạt động giám sát.

Như vậy, vẫn còn thiếu những quy định cụ thể về các trình tự để Tổ đại biểu triển khai giám sát, dẫn đến các địa phương phải tự nghiên cứu, vận dụng cách thức tiến hành giám sát của các Ban HĐND nên không có sự thống nhất.

Chưa được hệ thống hóa

Ngoài ra, trong những quy định pháp luật về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND vẫn còn những quy định chồng chéo, không thống nhất nhưng chưa được hệ thống hóa. Cụ thể: Nghị quyết số 629/2019/NQ-UBTVQH14, tại Điều 9 quy định “Trường hợp Tổ đại biểu HĐND giám sát theo thẩm quyền thì Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND quyết định đối tượng, phạm vi, nội dung, kế hoạch và thành phần tham gia giám sát của Tổ đại biểu HĐND”. Đến Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15, nội dung nêu trên được quy định như sau: “Trường hợp Tổ đại biểu HĐND chủ động giám sát theo thẩm quyền thì Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND báo cáo Thường trực HĐND cùng cấp về kế hoạch, nội dung, đối tượng giám sát và thành phần tham gia giám sát trước khi thực hiện” (Khoản 2 Điều 18).

Có thể thấy, quy định trong Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 là phù hợp, hơn nữa Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ban hành sau Nghị quyết số 629/2019/NQ-UBTVQH14, nhưng lại không bãi bỏ, thay thế điều khoản quy định về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu trong Nghị quyết số 629/2019/NQ-UBTVQH14. Cho nên đã dẫn đến sự chồng chéo, không thống nhất nêu trên.

Bổ sung quy định trình tự tiến hành giám sát của Tổ đại biểu

Từ những phân tích như trên, trên cơ sở những quy định hiện hành và thực trạng hoạt động giám sát của Tổ đại biểu, cần thiết hoàn thiện về cơ chế giám sát của Tổ đại biểu HĐND, bảo đảm thực hiện thống nhất và hiệu quả.

Theo đó, về tổ chức, cần bổ sung quy định về Thư ký tham mưu, phục vụ cho hoạt động giám sát của Tổ đại biểu. Thư ký do Văn phòng Đoàn ĐBQH - HĐND tỉnh, Văn phòng HĐND - UBND cấp huyện phân công. Mỗi Tổ đại biểu bố trí một Thư ký để tham mưu kế hoạch giám sát hàng năm của Tổ đại biểu; xây dựng dự thảo các văn bản để triển khai hoạt động giám sát của Tổ đại biểu… Cần bổ sung quy định “Tổ đại biểu HĐND được sử dụng con dấu của HĐND khi triển khai hoạt động giám sát của Tổ”.

Về trình tự, thủ tục giám sát, cần bổ sung quy định về trình tự tiến hành giám sát của Tổ đại biểu như sau: Tổ đại biểu gửi văn bản đề xuất kế hoạch giám sát đến Thường trực HĐND; Thường trực HĐND xem xét, nếu đồng ý thì có văn bản thống nhất chủ trương; Tổ đại biểu gửi Thông báo Kế hoạch giám sát đến cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát; Tổ tiến hành giám sát; sau giám sát, Tổ đại biểu gửi Báo cáo kết quả giám sát đến Thường trực HĐND. Thường trực HĐND ban hành Thông báo kết quả giám sát của Tổ.

Và để bảo đảm thống nhất trong thực hiện, cần bãi bỏ những quy định về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND đã được quy định trong Nghị quyết số 629/2019/NQ-UBTVQH14. Cụ thể: Khoản 2 Điều 5 và Điều 9 của Nghị quyết số 629/2019/NQ-UBTVQH14.

Hội đồng nhân dân

Làm “nóng” những vấn đề người dân cần nhất
Diễn đàn

Làm “nóng” những vấn đề người dân cần nhất

Nguyễn Công Huấn - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Quảng Bình

Để đáp ứng ngày càng tốt hơn kỳ vọng của cử tri và Nhân dân, kỳ họp HĐND tỉnh không chỉ là một cuộc gặp gỡ định kỳ. Đó phải là nơi cái “nóng” của đời sống xã hội được đặt lên bàn nghị sự, nơi từng câu hỏi truy đến cùng trách nhiệm, từng nghị quyết không chỉ hợp lý mà phải hợp lòng dân. Muốn vậy, cần một cuộc làm mới từ gốc: cách tổ chức kỳ họp, vai trò đại biểu, chất lượng thảo luận, cho đến cách thông tin được truyền tải đến cử tri.

Xây dựng chính quyền cơ sở xứng tầm thời đại
Diễn đàn

Xây dựng chính quyền cơ sở xứng tầm thời đại

Tổ chức chính quyền hai cấp, sát nhập chính quyền cơ sở là nhiệm vụ đã chín muồi và cấp thiết. Nhưng quy mô, mức độ chính quyền cơ sở cần phù hợp với tình hình thực tế và khả năng quản trị, điều hành của đội ngũ cán bộ khi bước vào guồng máy mới. Điều quan trọng, đừng bỏ phí dân tài, lựa chọn được đội ngũ cán bộ có phẩm chất, năng động, sáng tạo, có khả năng tiếp cận công nghệ thông tin để tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn mới và thực sự được cử tri và Nhân dân tin tưởng trao gửi quyền hạn.

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà phát biểu kết luận
Diễn đàn

Xử lý dứt điểm các kết luận thanh tra, kiểm toán trong lĩnh vực tài chính

Làm việc với Sở Tài chính về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo và thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm toán, Đoàn giám sát HĐND thành phố Hà Nội đã ghi nhận những nỗ lực đáng kể của Sở Tài chính trong việc triển khai các nhiệm vụ được giao. Từ những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế được chỉ rõ, Đoàn giám sát đề nghị, Sở tiếp tục đẩy mạnh công tác giải quyết dứt điểm các kết luận thanh tra, kiểm toán đã được đưa ra. Qua đó, bảo đảm tối đa quyền lợi chính đáng của người dân; nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, góp phần vào sự phát triển bền vững của Thủ đô.

Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tràng An Trần Thị Bích Liên giới thiệu với đoàn giám sát về mô hình giáo dục chất lượng cao của nhà trường
Chuyển động

Tạo cạnh tranh tích cực đối với các mô hình trường, lớp ngoài công lập

Giám sát việc thực hiện mô hình giáo dục chất lượng cao tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố Hà Nội đánh giá, chất lượng đào tạo của các cơ sở giáo dục chất lượng cao trên địa bàn ngày càng đáp ứng được các yêu cầu thực tiễn đặt ra. Bước đầu đã tạo được sự cạnh tranh tích cực đối với các mô hình trường, lớp ngoài công lập.

Ban Kinh tế - Xã hội, HĐND thị xã Quảng Yên khảo sát khu vực nuôi trồng thủy sản của các hộ dân và đánh giá tình hình triển khai mô hình nuôi lồng bè.
Địa phương

Nghiên cứu các mô hình nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu

Trong cuộc khảo sát được tổ chức mới đây, Ban Kinh tế - Xã hội HĐND thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh) đã trực tiếp kiểm tra các khu vực nuôi trồng thủy sản tại xã Hoàng Tân và Liên Hòa; ghi nhận nhiều ý kiến đề xuất về việc tăng cường hỗ trợ tài chính cho các hộ dân bị thiệt hại do thiên tai, giúp họ nhanh chóng khôi phục sản xuất. Đồng thời, xây dựng các mô hình nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro do thiên tai gây ra…

Thông suốt thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp
Diễn đàn

Thông suốt thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp

Kỳ họp thứ 22 (chuyên đề), HĐND tỉnh Bình Dương Khóa X diễn ra hôm qua, ngày 11.4, không chỉ xem xét, thông qua những nghị quyết quan trọng về đầu tư công, quy hoạch và đất đai, mà còn khẳng định quyết tâm chính trị trong việc tái thiết bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu lực, phục vụ tốt hơn. Không dừng ở cam kết, chính quyền Bình Dương đang chuyển cải cách thành hành động cụ thể, với nguyên tắc xuyên suốt: không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi.

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Trần Quốc Toản phát biểu tại kỳ họp
Hội đồng nhân dân

Thông qua Đề án đề nghị công nhận thị xã Mỹ Hào là Đô thị loại III

Ngày 11.4, tại Trụ sở HĐND-UBND tỉnh, HĐND tỉnh Khóa XVII đã tổ chức Kỳ họp thứ 26 (kỳ họp không thường lệ), để xem xét, quyết định một số nội dung thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Trần Quốc Toản; Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Xuân Tiến; Phó Chủ tịch HĐND Trần Thị Tuyết Hương chủ trì kỳ họp.

Đồng thuận, niềm tin - sức mạnh lớn nhất của một chính quyền kiến tạo
Hội đồng nhân dân

Đồng thuận, niềm tin - sức mạnh lớn nhất của một chính quyền kiến tạo

Giữa những con số tăng trưởng ấn tượng, thành phố Hải Phòng chọn cách "chậm lại" để lắng nghe, thấu hiểu và chăm lo cho từng số phận, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau. Khi đặt người dân và cán bộ vào trung tâm cải cách, thành phố không chỉ tinh gọn bộ máy, mà còn xây dựng được một nền tảng phát triển bền vững: sự đồng thuận và niềm tin. Trong một thế giới đầy biến động, đó chính là sức mạnh lớn nhất của một chính quyền kiến tạo.

Khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng hai con số
Hội đồng nhân dân

Khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng hai con số

Cuối tháng 3.2025, Thường trực HĐND tỉnh Bình Dương đã phối hợp tổ chức chương trình truyền hình trực tiếp “đối thoại với cử tri”, chủ đề “Bình Dương cải thiện môi trường đầu tư - Giải pháp tối ưu để tăng trưởng kinh tế 2 con số”. Chương trình không chỉ truyền đi khát vọng tăng trưởng hai con số theo Nghị quyết số 25 của Chính phủ, mà còn thể hiện quyết tâm chính trị rõ ràng: biến đối thoại thành động lực phát triển.